bagO
\3>
Tras
troef!
Restauratie -
Renovatie?
Natuurlijk Tras.
arwo
postbus 9
2100aa
heemstede
023-232527
m
Noot
-nent-
>P"tz
X
J z
Plattegrond van twee bouwblokken in L
en U-vorm rondom een binnenpark gesitueerd.
architectuurgeschiedenis en uiteinde
lijk werd het in 1978 tot rijksmonu
ment verklaard. Uniek is deze tuinstad
zeker. Alleen al door wijze waarop het
stedebouwkundig in elkaar steekt. Vanaf
de openbare straat bereikt men via een
poortdoorgang in de bouwblokken
een prachtig, besloten binnenpark
waarop de privé-tuinen en woonka
mers zijn geörienteerd. Architectuur
en landschap vloeien als het ware in
elkaar over.
Erg duur
Het grootscheepse restauratieplan om
de vervallen wijk van de ondergang te
redden werd in de periode 1990-1993
door het ingenieursbureau Haskming
uitgevoerd. Een uitzonderlijk project.
Het restaureren van een 20ste eeuws
complex van 86 woningen is een nieuw
fenomeen in monumentenland.
Voorheen had men hoofdzakelijk te
maken met afzonderlijke gebouwen
van vóór 1850. Een andere reden om
van zo'n restauratie af te zien zijn de
kosten. Die zijn zo hoog - in dit geval
zo'n 180.000 gulden per woning - dat
er niets overblijft voor andere monu
menten. Voor Haarlem, een mooie
historische stad met belangrijke
monumenten, was dat een groot
probleem. Tot slot zijn de huizen in de
loop van de tijd meestal zo veranderd
dat het herstellen van de oorspronke
lijke eenheid van het complex niet
meer mogelijk is. Tuinwijk-zuid, als
stedebouwkundige eenheid, was rede
lijk gaaf gebleven doordat slechts één
eigenaar de woningen beheerde.
Kleurafwijking
Het project behelsde de volgende
werkzaamheden: versteviging van de
fundering met. injectiepalen, herstel en
vernieuwing van gevels, schoorstenen,
balkons, pergola's, kortom van alles,
op de brievenbussen na. Aan de
buitenzijde werd een aantal zaken
teruggebracht naar de oorspronkelijke
situatie: de glas-in-lood ramen, de
raamindeling van de balkondeuren, de
tussenscheiding van de balkons en de
kleurstelling van het houtwerk. Of de
gekozen kleuren - karmijnrood voor
de deuren en okergeel voor de ramen,
kozijnen en daklijsten - helemaal
oorspronkelijk zijn, blijft een vraag.
Zwart-wit foto's uit 1923 doen
vermoeden dat de ramen en kozijnen
veel donkerder van kleur waren. Maar
écht storend is de kleurafwijking van
het nieuwe metselwerk. Dat steekt zo
schril tegen het oude, vervuilde metsel
werk af dat de eenheid in de gevels
ernstig is verstoord. Een probleem dat
zich overigens altijd bij herstelwerk
zaamheden van metselwerk voordoet.
Hopelijk trekt het verschil weg wanneer
ook de nieuwe bakstenen vervuild zijn.
En zo lijkt 'een betreurenswaardige
geschiedenis'1 tóch nog een goede
afloop te hebben. Maar zou de gaafheid
van het complex ook in de toekomst
bewaard blijven nu besloten is de
woningen aan afzonderlijke eigenaren
te verkopen? We wachten het af.
Olga van der Klooster is bouwhistorica te
Heemstede
1 Raadsverslag Heemstede, 1926,
4-11 (190).
24
