I
Winkelgalerij Raadhuisstraat in Amsterdam
Impressie vernieuwde passage.
een gevoel van teleurstelling nauwe
lijks onderdrukken toen hij de
maquette-foto's, hem toegezonden
door MAJB, onder ogen kreeg. Aan de
zijde van het Broersveld waar zich de
oude Passage bevindt verheft zich een
grote parkeergarage. Onontkoombaar
en voor welke architect dan ook een
ontwerp-opgave waar weinig eer aan
valt te behalen. Ook de behandeling
van het straatprofiel van het Broersveld
lijkt nog met enige zorg te zijn geschied.
Maar dan...over het Broersveld heen
verrijst in twee of drie lagen een serie
markthallen met golvende daken, die
eerder aan een grote weiland-super-
markt of meubelboulevard doet
denken dan aan een zorgvuldig op de
oude ondergrond geïnspireerd ontwerp
dat het fijnmazig karakter van het
omliggende binnenstedelijke gebied
op boeiende, eigentijdse wijze tege
moet treedt. Heeft er wel een histori
sche structuur-analyse van dit gebied
plaatsgevonden? Lopen die volledig
overdekte winkelgebieden wel zo
goed? Had hier ook niet boven de
winkels gewoond kunnen worden?
Technisch adviseur ir Frank Goppel
van Heemschut Zuid-Holland heeft
zich vorig jaar al met dit plan bezigge
houden. Hem verbaasde het dat men
hier in Schiedam zo over te spreken
was, maar procedureel was er op dat
moment voor Heemschut al geen eer
meer aan te behalen. Jammer, want
voor uw verslaggever staat wel vast
dat hier voor alle betrokken partijen,
gemeen te,.zakelijk investeerder en
ontwerpend architect een gemiste
kans wordt gerealiseerd. Nadat het
De overkapte winkelgalerij aan de
Raadhuisstraat in Amsterdam van
architect TL. van Gendt- bekend van
o.m. de Amsterdamse Stadsschouwburg
en het Concertgebouw- is een fraai
voorbeeld van een 19de eeuwse
winkelgalerij. Toen door brand het
Paleis voor Volksvlijt verloren ging
en de winkelgalerij daarbij werd
gesloopt bleef de winkelgalerij aan
de Raadhuisstraat over als enig voor
beeld van een 19de eeuwse overkapte
winkelreeks.
De galerij, een Rijksmonument,
dateert uit 1896. In 1894 werd een
begin gemaakt met een nieuwe verbin
ding tussen de Dam en de gedempte
Rozengracht. Aan weerszijden van de
verkeersdoorbraak verrezen toen
grote woon/winkel-complexen.
De arcade op straatniveau volgt
de bocht van de Raadhuisstraat en
wordt daardoor extra geaccentueerd.
Architect Van Gendt werkte graag in
eclectische stijl, vooral neo-renaissance.
Met name de detaillering van dit
werk van hem laat echter zien, dat
ook de Art Nouveau hem inspireerde.
Opvallend zijn de plastieken van
krokodillen en andere roofdieren,
die niet bedoeld zijn om de potentiële
koper af te schrikken.
Amsterdam herbergt overigens ook
fraaie winkelgalerijen met overkap
ping boven het trottoir aan de
Vrijheidslaan en bij het Mercatorplein
in de stijl van de Amsterdamse School
en van Berlage. uit het begin van de
twintigste eeuw.
Kunststof platen
Aan de winkelgalerij wordt overigens
permanent 'gesleuteld'. Er is volgens de
heer Rouwhorst van het Amsterdamse
Bureau Monumentenzorg sprake van
een permanent proces van verbouwing
zowel door winkeliers als hotelhou
ders. Het onderhoud van de galerij is
redelijk. Bij vernieuwing wordt aardig
rekening gehouden met de aanwezige
ornamentiek maar soms wordt er niet
goed gerenoveerd. Zo werden onlangs
de glazen platen vervangen door
kunststof platen. Zodra
Monumentenzorg dat in de gaten
kreeg liet zij deze renovatie stopzet
ten. Wij willen, dat die kunststof
platen weeer worden weggehaald,
zegt Rouwhorst. Eigenaar Sandmann
vindt, dat bij te weinig geld heeft om
de renovatie in glas uit te voeren. Dat
is ook een probleem want er is op dit
moment weinig subsidie-geld beschik
baar. De grachtengordel heeft geen
prioriteit, zegt Rouwhorst. Echt
bedreigde monumenten hebben voor
rang. Te hopen valt, dat de gemeente
toch wat geld weet aan te boren want
historische winkelgalerijen zoals die
aan de Raadhuisstraat zijn uitermate
schaars in Nederland.
Jaap Kamerling
(foto Han van Gooi, Bureau Monumentenzorg Amsterdam)
10
