Het gaat om de grote lijn: 'n hele
historische singel- en wallenstructuur'
Wethouder Tjeerd van Rij over ontwerp-Structuurplan:
Het onlangs gereed gekomen Voorontwerp Structuurplan voor Leiden heeft
in Heemschut-kringen lof geoogst, ook al worden hier en daar kanttekeningen
geplaatst. Vooral de nadruk, die Leiden ook de komende jaren wil leggen op
behoud en versterking van de historische monumentale binnenstad is bij
Heemschut goed gevallen.
We spraken met wethouder Tjeerd van Rij, die sinds mei 1990
verantwoordelijk is voor ruimtelijke ordening en monumentenzorg.
JAAP KAMERLING
De wethouder ontvangt mij gastvrij
in het nog vrij nieuwe Stadsbouwhuis
aan de Langegracht, de gracht die
destijds door zijn voorganger ds.Kret
met weinig respect voor de historische
structuur van de binnenstad is
gedempt. Rret was destijds ook
verantwoordelijk voor afschuwelijke
verkeersdoorbraken in het oude
centrum, waarvan de verbreding van
de middeleeuwse St.Jorissteegin de
jaren '70 tot drukke verkeersboulevard
wel de meest groteske is.
Geen verkeersdoorbraken meer
en een autoluwe binnenstad
Wethouder Van Rij vertelt me, dat
het nu gereed gekomen Structuurplan
niet echt schokkend is maar dat wel
definitief wordt afgerekend met
nieuwe verkeersdoorbraken. Er
lagen bijvoorbeeld plannen om de
Kanaalweg naar het noorden toe te
verlengen dwars door de nieuwe
wijk De Waard. Ook zou een nieuwe
verkeersboulevard de oude woonwijk
De Kooi gaan doorkruisen. Die
plannen riepen de meeste politieke
discussie op en er is nu definitief een
streep door gezetvertelt de wethou
der met voldoening. De mensen
kunnen best een eindje van de stad af
over de rijkswegen rond de stad rijden.
Moeten ze maar een stukje omrijden.
Belangrijk voor de monumentale
binnenstad is ook, dat de gemeente
raad niet lang geleden koos voor een
autoluwe city.
Kwaliteit ruimte verbeteren
Leiden is bijna helemaal volgebouwd
en in de binnenstad is al helemaal
geen ruimte meer over. Het beleid
is er daarom op gericht nu vooral de
kwaliteit van de ruimte te verbeteren.
Tot het jaar 2000 zullen er in Leiden
nog zo'n 2500 woningen worden
gebouwd en de meeste daarvan
komen buiten de binnenstad: in de
Stevenhofjespolder, Zuidwest en vooral
in Roomburg. Bedrijfsbebouwing wil
Leiden neerzetten in de Oostvlietpolder
in een strook land langs rijksweg A4.
Heemschut is daar tegen. De Bond wil
deze polder langs de Vliet en vlakbij
de stad handhaven voor agrarische en
recreatieve doeleinden.
Wethouder Van Rij zou de polder ook
graag voor recreatief gebruik handha
ven maar dan zou je, zo zegt hij, in de
Grote Polder aan de overkant van de
A4 bedrijven moeten gaan bouwen.
En daar is de minister tegen omdat
dan het Groene Hart wordt aangetast.
Dus moet die bedrijfsbebouwing in de
Oostvlietpolder komen. In het struc
tuurplan wordt echter wel een brede
strook langs de Vliet groen gehouden,
dus de schade valt mee.
Meelfabriek
■In de binnenstad kunnen nog wat
plekken verbeterd worden bijvoor
beeld langs de Pelikaanstraat en op
de plaats van de Meelfabriek. Ik vertel
hem, dat vooral liefhebbers van jonge,
industriële monumenten en de Stich
ting Industrieel Erfgoed Leiden Stiel
daar moeite mee hebben. De Meel
fabriek rijst als een kolossaal maar
vertrouwd baken op uit de ter plaatse
versmalde Zijlsingel. Er zouden
misschien aardige appartementen in
kunnen komen. Dat is uitgezocht
maar dat gaat moeilijk, zegt Van Rij.
'Ik ben er voor om de oude wallenstruc
tuur daar in ere te herstellen en daar
weer groen terug te brengen. Waar
mogelijk wil ik de oude wallen aan
Leiden teruggeven. Toen ik studeerde
heb ik me al verzet tegen de plannen
rond die wolkenkrabber aan de Witte
Singel. Die toren vond ik nog niet
eens zo erg maar wel het feit, dat het
groene talud aan de Singel zou worden
opgeofferd voor een grote parkeerga
rage. Zo'n wallenstructuur vind ik veel
belangrijker dan één zo'n gebouw. Zo
ook bij de Meelfabriek. Er mag daarom
best een slanke woontoren in het groen
komen. Het zal trouwens nog wel even
duren want in dat enorme gebouw ligt
Wethouder Tjeerd van Rij
Europees graan opgeslagen en daarvoor
krijgt de Australische eigenaar forse
subsidie. Die heeft dus geen haast.'
Begraafplaats als park
Een andere plek aan de Singel, die
de wethouder zeer ter harte gaat is
de begraafplaats aan het eind van de
Groenesteeg. Deze fraaie dodenakker
wordt conserverend gerestaureerd en
zal als park straks voor iedereen
toegankelijk zijn.
U wilt de historische binnenstad meer
gaan exploiteren door o.m. hotels te
bouwen in monum.entale panden en de
looproutes te verbeteren. Bent u niet
bang voor situaties als in Brugge of in
Amsterdam aan het Damrak met alleen
maar souvenirwinkels en gokhallen?
'Nee, wat we willen is de looproutes in
de binnenstad aantrekkelijker maken
door het weghalen van lelijke reclame
en het beter inrichten van de openbare
ruimte. De Haarlemmerstraat moeten
we beter inrichten en aan de verdie
pingen kunnen we ontsierende recla
mes laten weghalen. Ook kunnen we
het wonen boven de winkels weer
terugbrengen zodat de veiligheid ook
's avonds toeneemt. Er komt nu een
Commissie Binnenstad, die het werk
van de monumentenbeheerscommis
sie en de welstandscommissie in de
binnenstad gaat doen zodat alle
