Monumenten roepen serieuze discussies
gemeenteraad op
Leidenaren bewaken het karakter van hun stad
De Leidse samenleving is sterk betrokken bij het lot van monurnenten.
Burgers en organisaties kom,en in beweging als de toekomst van een
m.onument in het geding komt door plannen voor sloop, verbouwing of
nieuwbouw ernaast. Dat werkt ook door in verdeelde standpunten en discussies
in de onafhankelijke monumentenbeheerscommissie en de gemeenteraad.
ABELE REITSMA
ingreep aan het Gravensteen aan het
Gerecht in de omgeving van de
Pieterskerk. De juridische faculteit
van de Leidse Universiteit, die het
rijksmonument in gebruik heeft, wil
de zeventiende eeuwse galerij (uit
1605 en 1656) dicht maken met glas.
Het oorspronkelijk Middeleeuwse
complex is gebouwd als grafelijke
gevangenis met gerechtplaats. In 1463
kwam het in gebruik bij de stad. De
faculteit wil de galerij dicht maken om
deze te kunnen gebruiken als uitloop
van de naasdiggende collegezaal en
'koffieruimte ten dienste van recep
ties'. De gang die dan ontstaat kan
ook dienst gaan doen als doorgaande
verbinding. De open galerij heeft acht
bogen op Toscaanse kolommen en is
afgesloten door een smeedijzeren
hekwerk.
De glazen afdichting komt in een
houten pui met roeden. Het hout
krijgt een grijze 'schutkleur'. Het plan
veroorzaakte 'ontsteltenis' en 'huiver'
bij bewoners en organisaties. 'Vanuit
de galerij keken schout en schepenen
toe op de voltrekking van vonnissen
op het Gerecht', schreven zij aan de
gemeente. Ze zijn niet alleen tegen
de afdichting, maar vooral tegen de
gekozen oplossing. 'De verdeling in
roeden in het bovenste ronde stuk
De juridische faculteit van de Leidse universiteit
maakt de 17de eeuwse open galerij van het
Gravensteen straks dicht met glas. (foto's Abele
Reitsma).
De grote historische binnenstad van
Leiden maakt een overwegend gave
indruk. Als het aan de Leidenaren ligt,
blijft dat ook zo. Burgers volgen alle
plannen kritisch, of ze nu afkomstig
zijn van een projectontwikkelaar, de
gemeente of de universiteit. 'Er wordt
nog al eens illegaal gesloopt. De
gemeente wordt daar attent op
gemaakt door burgers' zegt de heer
J J.M Gerritsen van de Vereniging
voor de Pieters- en Academiewijk.
Hij heeft de indruk, dat de gemeente
dit probleem moeilijk onder controle
krijgt. Daarvoor heeft hij een originele
oplossing: 'Wij stellen de gemeente
voor om met containerbedrijven de
afspraak te maken dat zij de plaatsing
van puincontainers aan het gemeente
lijke bouw- én woningtoezicht melden.
Vroeger was die afspraak er ook.'
Gravensteen
Gerritsen is één van de velen die zich
betrokken voelen bij een voorgenomen
doet eerder denken aan stalramen
uit de vorige eeuw' zo verwoordt
Gerritsen de mening van zijn vereni
ging. Hij noemt bijvoorbeeld het
alternatief om ruiten uit één stuk te
maken in sponningen achter de pilaren.
'Een goede architect is vindingrijk
genoeg om een aanvaardbare oplos
sing te bedenken.' De gemeentelijke
afdeling Monumentenzorg vindt een
uitvoering zonder roeden ook
aanvaardbaar. Dit heeft ook de
voorkeur van de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg. De architect van
de Rijksgebouwendienst koos voor
een houten kozijn omdat dit met
weinig beschadiging aan te brengen is.
Zonder houten roeden zou een zwaar
dere glasconstructie met meer hak- en
breekwerk nodig zijn.
Rijksdienst erg soepel
De Rijksdienst vindt het dichtzetten
van de loggia wel een verarming van
de belevingswaarde van de gevelwand,
maar vindt de wijziging wel aanvaard
baar. De dienst wijst er op dat de plas
ticiteit van de gevel in stand blijft
omdat de pui zover mogelijk naar
binnen, achter de kolommen en de
tralies komt.
De monumentenbeheerscommissie
en een raadscommissie waren verdeeld
over dit plan. Als het om beschermde
monumenten gaat, heeft de monu
mentenbeheerscommissie ook tot taak
het welstandsadvies op grond van de
Woningwet te geven. Na een positief
advies van deze commissie heeft het
college van B&W de wijzigingsver
gunning verleend. Een overweging
hiervoor was dat de kozijnen als één
geheel wegneembaar zijn.
Het Koninklijk Militair Invalidenhuis aan de Hoge Rijndijk is speciaal gebouwd voor oud-militairen.Een
ontwerp van C.B.Posthumus Meyes (1858-1922).
