Landschap wordt overal
'eender'
A*
Heemschut
Het Rijk zet tegenwoordig z 'n beste
beentje voor als het gaat om het
handhaven, versterken en zelfs
terugbrengen van natuurwaarden.
Allerlei zeldzame plant- en
diersoorten krijgen nieuwe kansen.
Op zichzelf is dat toe te juichen
maar over het veiligstellen van
cultuurhistorische waarden tref je
weinig aan in de beleidsstukken.
IN DIT NUMMER
TIJDSCHRIFT VAN DE BOND HEEMSCHUT
opgericht in 1911
Beschermvrouwe:
H.M. Koningin Beatrix
Heemschut is een gezamenlijke uitgave van
de Bond Heemschut en Waanders Uitgevers.
REDACTIE
drs. J. Kamerling, eindredacteur
drs. A.M. ten Cate
drs. H.C. Franssen
De redactie draagt geen verantwoordelijkheid
voor artikelen, voorzien van auteursnaam.
VERDER WERKTEN MEE
ing.A.Reitsma
dhr.R.Ranzijn
drs.G.van der Plas
drs.G.Offenberg
dr.E.Jans
drs.W.deWagt
LEDENADMINISTRATIE
Postbus 1129,8001
tel. 038-658628
telefax 038-655989
postgiro 4702230
Lidmaatschap f 50,- per jaar
Voor 65+ f 35,- en 30- f 25,-
Opzegging alleen voor 1 december
Extra nummers op aanvraag f 6.75,-
CORRESPONDENTIEADRES VOOR
BOND HEEMSCHUT
Nieuwezijds Kolk 28,1012 PV Amsterdam
tel. 020-6225292 (redactie alleen ma en di)
telefax 020-6240571
CORRESPONDENTIEADRES VOOR
ADVERTENTIES
Waanders Uitgevers, p/a Channa Molenaar
Postbus 13740 AA Baarn
tel. 02154-82345
gironummer 4988
REDACTIERAAD
mr. C.J. Vogel (voorz.)
drs. J. Kamerling (secr.)
B.J.M. Duimel
H. Knijtijzer
P. de Ruijter
Brieven aan de redactieraad
t.a.v. de secretaris.
GRAFISCHE VERZORGING
RoelofKoebruggebNO
DRUK
Waanders Drukkers, Zwolle
Waanders Uitgevers, de Bond Heemschut
ISSN 0017-9515
FOTO OMSLAG
Landschap ten noorden van de Maasdijk bij
Heumen
(foto Abele Reitsma)
Een jammerklacht tijdens de jubi
leumviering van Cluverius\ de vereni
ging voor historisch-geografen in
Amsterdam. In dit thema-nummer
over cultuurlandschap gaan we in op
de onderwaardering van dat waarde
volle stuk Nederland. Ons land dreigt
hoe langer hoe meer overal 'eender' te
worden. Herinneringen aan vroegere
vormen van bedrijvigheid- mijnbouw,
veenontginning- worden steeds meer
uitgewist. Maar wel is de overheid er
als de kippen bij om 'natuurbouw' te
plegen en oude veengebieden vol te
zetten met bijvoorbeeld grote aantal
len populieren.
In de strijd om de benutting van de
schaarse ruimte in ons land 'verliest'
het cultuurlandschap het dus steeds
vaker van de natuur maar daarnaast
bovendien van de commercie. Waar
op de ene plek kostbare nieuwe dijken
verrijzen om onze polders te bescher
men worden elders fraaie rivier
landschappen ontpolderd om
de zandige bodemlaag te verkopen aan
ondernemers.
Staatssecretaris drs.J.D. Gaborvm
Natuurbeheer moet in deze moeilijke
belangenstrijd beleid zien te voeren.
Hij probeert, zegt hij in een interview
met Heemschut, de belangen van
natuur, landschap en landbouw zo
Mw.mr.R.E.Verheijen-van Heukelom (foto
ir.B.C.vanNoordwijk
evenwichtig mogelijk af te wegen i n
de richting van een duurzame benade
ring. Per gebied moet steeds bekeken
worden welk belang uiteindelijk prio
riteit moet hebben met behoud van de
samenhang tussen de belangen. Aan
cultuurhistorische waarden moet wat
hem betreft zeker recht worden gedaan.
Contributie-verhoging
De Algemene Vergadering van de Bond
Heemschut heeft op 22 meibijeen op
het stadhuis van Deventer, besloten
i.v.m. de toenemende tekorten van de
Bond, de contributie te verhogen. Deze
verhoging is gekoppeld aan een bezui
niging op de personeelsformatie en het
opzetten van een grote ledenwerfcam
pagne i.s.m. Bureau Rapp-c Collins.
Voorzitter j- Franssen wees erop, dat er
de afgelopen jaren een aantal noodza
kelijke uitgaven is gedaan zonder dat
de inkomsten van de Bond voldoende
stegen.
Zo is de rechtspositie van de werkne
mers verbeterd en is het interieur van
het Korenmetershuis opgeknapt. De
grote ledenwerfactie, die dit jaar van
start gaat, moet o.m. in meer inkom
sten resulteren en zal voor 90 procent
uit subsidie betaald worden. Als de
structurele middelen van de Bond in
het komende Deltaplan van minister
d'Ancona niet stijgen zal er zeker
aan de bel worden getrokken.
lees verder op pag. 41
Heemschut Persprijs;manifest
mon.zorg 4
Interview staatssecretaris
drs.J.D.Gabor 5
Nederland overal 'eender' 9
Landschap als wegwerp-artikel 11
Het zeedorpenlandschap 12
Natuurbouw negeert cultuurhistorie15
Het wierdenlandschap 17
Het landschap van Zuiderzee en
IJsselmeer 18
Het Zuid-Limburgse heuvelland 20
Archeologische wandelingen 22
Ook een dijk is een monument 24
Landelijke Heemschutdag 1993 25
De tekeningen van Jan de Beijer 26
Beeldentuin Borg Verhildersum 28
Fort Kijkduin 29
Zeventig jaar strijd voor
windmolens 31
Monumentale bruggen in Haarlem 32
Monumentenstudiedag 1993 34
Boeken 36
Acties Bond Heemschut 37
Brieven,nieuws,excursies,
Heemschut agenda 42
drs.Lvan der Meule
mw.S.Simon
drs.M.Berkers
dhr.J. D.Gerritsen
dhr.J.Th.Balk
dhr.J.S.Niehoff
BC Zwolle
JAARGANG 70
NO. 3
JUN11993
Heemschut
verschijnt
6x per jaar
3