Restauratie woonhuizen loopt vast
Niet grootschalig
Nieuws/Heemschut in actie
41
Het bestuur van de Stichting Nationale Contactcommissie Monumen
tenbescherming, waarin o.m. Heemschut participeert, is hevig veront
rust over het Besluit Woninggebonden Subsidies. In een brief aan
staatssecretaris Heerma schrijft NCM-voorzitter J.C. J. Lammers, dat dit
Besluit de restauratie van woonhuismonumenten ernstig zal frustreren.
Het wegvallen van de hogere volks
huisvestingssubsidies in gevallen
waarbij na verbetering een hogere
huur moet worden gevraagd dan
690,- per maand betekent dat in
een groot aantal gevallen aan de mo
gelijkheid van stapelen van monu
mentensubsidies en volkshuisves
tingssubsidies een eind zal komen.
Juist die stapeling heeft in de afgelo
pen jaren het volume van woonhuis
restauraties op een redelijk peil ge
houden, ondanks verslechterende
subsidievoorwaarden. De relatief
hoge kosten van restauratie van his
torische woonhuizen leiden ertoe dat
hoge stichtingskosten ontstaan, zodat
huren, zelfs met monumentensubsi
dies en volkshuisvestingssubsidies in
de meeste gevallen boven 690,-
uitkomen.
Met het BWS zal de restauratie van
woonhuismonumenten vastlopen
vreest Lammers. Dit bedreigt de mo
numentenzorg op meerdere manie
ren: Het functioneren van de op vele
plaatsen actieve restaurerende instel
lingen (ook wel organisaties voor
stadsherstel) wordt ernstig bedreigd.
Deze organisaties zijn voor een groot
deel werkzaam in de sociale huursec
tor, maar ook in de sfeer van de parti
culiere woningverbetering. Hun plan
nen voor de toekomst zullen ernstig
worden aangetast als de huidige
combinatiemogelijkheden komen te
vervallen.
Hetzelfde geldt voor andere wo
ningbouwcorporaties, voor zover zij
monumentale woningcomplexen in
hun bezit hebben. Een en ander zal
ertoe leiden dat de verbetering van
deze complexen op een zo goedkoop
mogelijke wijze zal worden uitge
voerd. De specifieke cultuurhistori
sche kwaliteiten (mate van detaille
ring, materiaalgebruik etcetera) wor
den daarmee in gevaar gebracht.
Ook de particuliere eigenaren van
verhuurde woonhuismonumenten
worden getroffen, omdat het ook hen
zeer moeilijk wordt gemaakt om een
verantwoorde verbetering te effectu
eren op een wijze, die de huren be
taalbaar houdt.
De afname van het volume aan
woonhuisrestauraties heeft verder een
negatief effect op het zogenaamde
'revolving fund' bij het Nationaal Re-
tauratiefonds. De groei van dit fonds
hangt direct samen met het aantal uit
gezette restauratiehypotheken, die ge
koppeld zijn aan verleende restaura
tiesubsidies. Een en ander betekent
dat in de toekomst minder extra gel
den voor de monumentenzorg be
schikbaar komen dan aangenomen.
Belangrijk is dat een vermindering
van restauraties van woonhuizen de
niet onaanzienlijke investeringen in
de historische omgeving frustreert,
die door het uitstralingseffect van
woonhuisrestauraties gepleegd
worden.
Samen met de sterke bezuiniging op
het stadsvernieuwingsfonds en met
name de terugtrekking door de minis
ter van WVC van haar aandeel in dat
fonds, zullen de hierboven gesignal
eerde problemen tot een voor de mo
numentenzorg en de stadsvernieu
wing ernstige situatie leiden. Ge
meenten zijn immers steeds minder
in staat om uit de hun ter beschikking
staande middelen een bijdrage te le
veren en kunnen de negatieve effec
ten op geen enkele wijze compense
ren. Aldus de NCM.
Het bestuur van de NCM dringt er
dan ook sterk op aan om voor de sec
tor van de woonhuismonumenten een
uitzondering te maken van de strikte
bepalingen in het BWS.
De Landelijke Federatie Het Behou
den Huis wijst in een brief aan de
staatssecretaris op de desastreuze
gevolgen van het BWS voor de stads
vernieuwing. Talrijke projecten zullen
hierdoor niet meer van de grond ko
men. De Federatie vraagt met klem
het besluit ongedaan te maken en
eerst eens goed overleg te plegen
met de betrokken organisaties als Het
Behouden Huis. Samen kunnen er
dan alternatieven worden overwogen
zodat dit overleg tot een ander beleid
kan leiden. De Federatie vraagt de
staatssecretaris om een onderhoud,
waarin zij aan de hand van voorbeel
den kan duidelijk maken, dat het
BWS voor restaurerende instellingen
zeer ontmoedigend werkt.
Bezuinigingen voortijdig
aangezegd
Zoals bekend heeft minister d'Ancona
ook nog eens in een brief aan de ge
meenten een structurele bezuiniging
op het restauratiebudget aangekon
digd, die in 1993 2 miljoen zal bedra
gen en in 1996 oploopt tot maar liefst 6
procent van het totale landelijke bud
get. In een boze reactie hierop hebben
NCM en de Vereniging van Nederland
se Gemeenten de minister laten we
ten, dat zij hiermee in strijd handelt
met de algemene beginselen van be
hoorlijk bestuur door ver voor de parle
mentaire behandeling in mei 1992 van
de nota Cultuurbeheer reeds met
maatregelen te komen. Ook tegenover
de gemeenten en de adviserende in
stanties is dat niet erg netjes. De mi
nister heeft intussen toegegeven, dat
de uitvoering van een en ander nog af
hangt van de behandeling in de Twee
de Kamer. De particuliere monumen
tenorganisaties zullen zeker proberen
het onheil alsnog af te wenden.
J.K.
Haarlem - Heemschut heeft in een
brief aan B. en W. van Haarlem het
College dringend verzocht het ge
bied tussen het fort Noord en het in
de gemeente Haarlem liggende wes
telijk deel van de dorpsbebouwing
van Spaarndam planologisch te be
schermen. Albert Heijn heeft name
lijk plannen om op dit terrein in
Spaarndam een supermarkt te bou
wen. Het is voor Heemschut onaan
vaardbaar op deze plaats met zijn
kleinschalige architectuur grootscha
lige bebouwing toe te passen. Een
supermarkt hier zal qua vormgeving,
schaal en kleurtoepassing niet kun
nen harmoniëren met de kleinschali
ge, karakteristieke en historische
woonbebouwing van dit deel van
Spaarndam.
