ét
^nuvi
tr
Ligging concertzaal in verhouding tot de Parade
en ten opzichte van de St. Jan en het Casino.
Ookde indeling van de Parade verandert
&WUH
PARAD
Ligging
concertzaal
onder de arond
Ondergrondse
verbinding
met Casino
Glazen
piramides
t C'ASi^Q
Huidige
dubbele
rijbaan
wordt
vervangen
door éen
baa
fundering van de concertzaal
doorsnede
meter onder
37
ijÉL V' V-5
De ondergrondse concertzaal beslaat, zoals te zien is, bijna de helft van de Parade.
dan mag er letterlijk niets mis gaan
tijdens de bouw. Maar wie garan
deert dat? In feite kan iedere zak
king, hoe gering ook, fataal zijn. Hoe
de fundering van de kerk er uit ziet is
niet bekend. Waarschijnlijk zit de
aanleg ervan niet dieper dan drie tot
vijf meter. De andere gebouwen ha
len deze diepte niet eens. De pijlers
en de contreforten van de kerk zijn
relatief licht van constructie. De
bouw van de stenen middentoren
moest daarom in de 15de eeuw ge
staakt worden, waarna genoegen
werd genomen met een lichtere
houtconstructie. Tijdens de nieuw
bouw van de NMB op de hoek van
de Kerkstraat en de bouw van de
brandweerkelder naast de Mariaka
pel bleek de westtoren plotseling te
scheuren. De nieuwbouw van het
Casino veroorzaakte schade aan de
huizen in de Cavaleriestraat. De gro
te nieuwbouwprojecten in Kerkstraat
en Lange Putstraat evenzo aan hui
zen in de omgeving. De ondergrond
van de Bossche binnenstad is moe
rasgrond waarvan de bovenste twee
tot drie meter bestaat uit ophogin
gen. Het gewicht van de betonnen
silo waarin de concertzaal wordt on
dergebracht moet zó groot zijn dat
hij tenminste de enorme opwaartse
druk van het grondwater kan weer
staan. Wat dit betekent weet ieder
een die wel eens een speelbal onder
water heeft proberen te duwen. De
silo wordt bovengronds gebouwd,
zodat het enorme gewicht ervan tij
delijk op het slechts enkele meters
afgegraven terrein drukt. Het effect
hiervan op de historische bebouwing
rond het plein, laat zich raden. Na
het in de grond zakken is het schade
veroorzakende overgewicht wel weg,
maar dan ontstaat er stuwing in de
stroming van het grondwater, waar
van de gevolgen zich misschien pas
najaren zullen manifesteren. Door
de op het plein aangerichte ravage
zal er van de bestaande bomen nau
welijks iets overblijven. Van de bo
men die theoretisch niet behoeven te
verdwijnen staan er een groot aantal
binnen de contourlijn van de silo,
waarboven niet voldoende grond is
om nieuwe bomen te laten wortelen.
Archeologisch onderzoek
Het bouwterrein is historisch en ar
cheologisch een van de belangrijkste
van de stad.* Uit het gesprek van het
Brabants Dagblad met de stadsar-
cheoloog blijkt hoe weinig dit de bou
wers interesseert. Over de geringe
onderzoeksmogelijkheden die prof.
Janssen worden aangereikt zegt hij
letterlijk: 'Bij een grootschalig project
als dit is de conclusie vrij simpel: we
kunnen het met onze bestaande ca
paciteit niet behappen. Al onze eigen
mensen er op zetten is al te weinig
om het onderzoek in een jaar te kun
nen doen. En dan moet je ook nog
alle lopende zaken laten liggen. We
kunnen het nu al niet bijhouden.' Vol
gens Janssen zou het daarom beter
zijn de opgraving minstens tien jaar
uit te stellen. Bovendien kunnen de
technische onderzoeksmethoden dan
wel eens zo verbeterd zijn dat het dan
mogelijk is door middel van echosco
pie een volledig beeld te verkrijgen
zonder de historische bouwresten
aan te tasten. Dat zou niet alleen kos
tenbesparend zijn, maar ook attractief
voor wetenschappers en toeristen die
van heinde en ver zullen komen kij
ken naar de unieke lokatie waar de
fundamenten van een van de groot
ste begijnhoven uit de Nederlanden
bewaard zijn gebleven en ter plaatse
kunnen worden bestudeerd.
Alternatieve locaties
Ervan uitgaande dat Den Bosch drin
gend behoefte heeft aan een nieuwe
concertzaal, blijkt dat er een aantal
betere locaties mogelijk is. Zo heeft
de projectontwikkelaar van 'la Gare'
aan de westzijde van het station al te
kennen gegeven belangstelling te
hebben.
De plaatselijke winkeliersvereni
ging 'Hartje Den Bosch', deed een
uitgewerkte suggestie om de zaal te
bouwen op de binnenplaats van het
Groot Zieken Gasthuis dat de bin
nenstad waarschijnlijk binnenkort zal
verlaten.
Minder gunstig is de locatie op de
hoek Hekellaan - Nachtegaalslaan
tje. Dit terrein ligt binnen de zuidelij
ke stadswal en er staan twee monu
mentwaardige gebouwen op van
rond 1900: de voormalige manege
van het Bossche garnizoen en de
