Concertzaal onder Bossche parade?
Muziek waar geen muziek in zit
J. van der Eerden
36
De keuze van het Brabants Orkest om Eindhoven als nieuwe thuisha
ven te verkiezen is de aanleiding geweest om plannen te ontwikkelen
voor een nieuwe concertzaal. In Den Bosch zijn de gemoederen over
het ondergrondse plan inmiddels danig verhit. Het college van B&W
hult zich in stilzwijgen, maar onder burgerij en belangenverenigingen
broeit het en groeit verzet. J. van der Eerden geeft commentaar en pro
beert de schade aan te geven. Zal prestige winnen van logica?
De rechthoekige Parade in Den
Bosch was vóór de degradatie tot
parkeerterrein omrand door vier
langs de randen van het plein lopen
de straten tussen een gesloten car-
ree van lindebomen en (voorname
lijk) 18de en 19de eeuwse gevel-
wanden. Het plein wordt gedomi
neerd door de hoog boven de bo
men oprijzende Sint Jan waarvan de
uitstraling eeuwenlang werd gedra
gen door een alles en iedereen om
vattende religieuze mentaliteit. Een
opdringerige nieuwe glazen entree
voor zowel het bestaande Casino als
de geplande concertzaal zal nu mid
den op de oostelijke weg worden ge
plaatst waarvoor veel bomen het
veld moeten ruimen. Hierdoor wordt
niet alleen de structuur van het plein
nog verder verstoord, maar krijgt het
plein er ook nog een stedebouwkun-
dige dominant bij. Dit schept verwar
ring omdat de symbolische waarde
van kerk en plein miskend wordt
door het overmatig accentueren van
een gebouw dat door zijn functie hier
slechts een bescheiden plaats zou
mogen innemen. Gelukkig zal de
weg tussen Casino en Lange Put
straat, een erfenis van het Structuur-
plan-1964 verdwijnen. Maar daar
voor in de plaats komen er twee mo
dieuze elf meter hoge glaspiramides
(naar voorbeeld van het Parijse Lou-
vre), nooduitgangen, een vijver van
14 x 14 m2, een lawaaimakende
luchtverversingsinstallatie, een
enorm hefplateau van 6x16 meter
schuin tegenover de Lange Put
straat, voor de aan- en afvoer van de
vrachtwagens met muziekinstrumen
ten, waarvoor een gat in de bomenrij
nodig is en ook een forse balustrade
niet gemist kan worden.
Ongemak tijdens bouw
De overlast tijdens de bouw gaat ze
ker vier jaar duren. Het archeolo
gisch onderzoek vereist minimaal
een jaar onder hoogspanning wer
ken. Voor de ruwbouw is alleen al
anderhalf jaar nodig. Daarna volgt
de een jaar durende afbouw en in
richting. Tenslotte zal het plein nog
opnieuw moeten worden vorm gege
ven. In een bouwput van vijf meter
diepte zal de ruwbouw geheel bo
vengronds gereed worden gemaakt.
Hij is dan een soort van silo met een
diameter van ruim zestig meter met
een hoogte van twintig meter boven
het straatniveau, wat gelijk staat aan
tweemaal de goothoogte van het bis
schoppelijk paleis.
Op de Parade zullen bouwkranen,
een forse directiekeet en opslag
plaatsen voor bouwmaterialen de
overblijvende ruimte ontsieren en
hinderen. De enorme massa beton
en andere bouwstoffen zullen moe
ten worden aangevoerd door de
straten in de omgeving. Tijdens het
in de grond zakken van de ruwbouw,
dat geen seconde mag stoppen, zit
ten niet alleen de omwonenden dag
en nacht opgescheept met het la
waai en alle andere overlast hiervan,
maar ook de bezoekers van de Sint
Jan en het stadscentrum.
De 75.000 m3 af te voeren grond
wordt, vermengd met water, door
buizen weggepompt naar een depot
op maximaal zeshonderd meter af
stand. Aannemend dat hiervoor niet
het natuurgebied in het Bossche
broek zal worden gebruikt omdat de
zware buisleiding dan over de druk
ke Zuidwal moet worden geleid, lijkt
de enige andere mogelijkheid de Ca-
sinotuin. De persleiding behoeft dan
'slechts' langs de voorgevel van de
schouwburg door Triniteitstraat en
Cavaleriestraat te worden gelegd.
Als de hele Casinotuin tussen de
Dieze en de omringende trottoirs
voor het zanddepot wordt benut zon
der rekening te houden met de mo
numentale bomen en de parkaanleg,
dan zal het een hoogte krijgen van
3,5 a 4 meter. Niet alleen zal het af
komende spoelwater de Dieze dan
wel de riolering zwaar belasten,
maar het zand zal ook weer moeten
worden afgevoerd waarvoor 7500
vrachtwagenritten moeten worden
gemaakt naar een onbekende be
stemming, waarna het zwaar mis
handelde park opnieuw zal moeten
worden ingericht.
Ongemak na voltooiing
Niet alleen de mogelijkheid, maar
ook de noodzaak om iedere avond
de nieuwe zaal te vullen met 1500
mensen betekent dat het totale aan
tal bezoekers van het casino per
avond zal verdubbelen. De aanvoer
van publiek zal een circulatiepro
bleem geven in de toch al overbelas
te binnenstad, bezorgt buurtbewo
ners extra overlast en veroorzaakt
extra schadelijke vervuiling aan kerk
en omgeving. De parkeerdruk ver
dubbelt, terwijl de mogelijkheid om
op de Parade te parkeren (terecht)
verdwijnt. De 3000 schouwburg- en
concertbezoekers per avond zullen
nogal ver moeten lopen, wat in de
winterse avonduren heel onaange
naam kan zijn. Veel potentiële be
zoekers zullen daarom misschien
wel weg blijven (het verkeerspro
bleem lost zich dan vanzelf op).
Mensen met claustrofobie zullen de
ondergrondse zaal niet willen bezoe
ken; een langdurig ondergronds ver
blijf is voor de mens onnatuurlijk en
de maatregelen die dit behaaglijk
moeten maken blijken nog in 't ge
heel niet te zijn uitgewerkt.
Hoe zorgvuldig de vluchtwegen
ook zullen worden aangelegd, bij
een eventuele calamiteit zal een pu
bliek van 1600 mensen tegelijk vanaf
een diepte van 20 meter naar boven
moeten zien te komen, hetgeen bij
uitval van liften en verlichting ronduit
rampzalig is. Ook de vrachtwagens
met muziekinstrumenten en ander
materiaal zullen tijdens het spitsuur
en 's nachts moeten laden en los
sen. Dit geeft hinder en lawaai voor
de buurtbewoners, evenals de waar
schijnlijk permanent werkende instal
laties voor luchtverversing en ver
warming, die zijn voorzien midden
op de Parade tegenover de ingang
van het bisschoppelijk paleis.
Door de architectonisch zinloze
bouwsels, die de helft van de Parade
in beslag zullen nemen, wordt deze
moeilijk bruikbaar voor markten, ker
mis en allerlei manifestaties en eve
nementen zoals 'Jazz in Duketown'
en de 'Boulevard'.
Materiële schade aan omgeving
Schade aan gebouwen zou 'nage
noeg' uitgesloten zijn. Zakkingen in
de directe omgeving zouden hoog
stens enkele millimeters bedragen.
Verder weg, onder de Sint Jan,
wordt de zakking 'nog minder'. En
