Agenda
Het laatste huis wordt afgebroken
Geen stijl. Geen geveltje op de vlucht.
Een halve eeuw maar heeft het hier geroken
naar gas en blemkool, oudervrucht.
En toch, die ronde lichte vlek
boven de smalle schoorsteenmantel
is door de sloper blootgelegd.
De trap heeft nooit zo mooi gekanteld
als nu de treden zijn geslecht.
De lijst van tengels met daartussen
gescheurd berag, was ooit bedekt
met gele rozen, mauve lussen.
Nu lijkt het op een schilderij
dat ik in Gubbio zag hangen.
't Was op een open gaanderij.
Zon, wind en regen hadden
het bruin gebarsten linnen
van verf en tekening ontdaan.
Een zag men hier een veldslag winnen,
volgens een bordje onderaan.
Maar in de Kromme Elleboog
heeft niemand ooit een slag gewonnen.
Er was een dak. Dat hield het droog.
Iets anders is er pas begonnen
toen, even, dat berag bewoog.
Voor heembeschermers haast nog
treffender is zijn gedicht 'Postkan
toor'. Dit markante gebouw ging in
1975 onder hevige protesten van de
Blik op rivier door Catharijnepoort
(archieffoto Heemschut 1949)
Dordtse bevolking tegen de vlakte.
Het huidige, foeilelijke postkantoor
van beton aan de Johan de Witstraat
Overige bestemmingen
stond in graniet gehakt
boven de brievenbus
van 't oude postkantoor,
dat was van baksteen
en bekroond met torens
die eens een architect verzon
omdat een metselaar dat kon.
Nu hebben wij het PTT-gebouw
van parelgrijs beton,
ontworpen door het Cemsto-hoofdkan-
toor,
en boven de metalen brievengleuf
is een rood plastic bandje vastgeplakt
waarin een ambtenaar met lettertang
dit tekstje heeft geperst:
overige bestemming
Zo heeft een ieder toch zijn remming.
staat op de plaats van de vroegere
„Villa Avondzon."
We besluiten deze "wandeling" door
de Dordtse gedichten van Jan Eijkel-
boom met enkele regels uit zijn 'Tuin
Dordrechts Museum'. Die tuin is ge
lukkig niet verloren gegaan.
'als ik gestorven ben
zal in de tuin van dit museum
boven het warrig bladerengedruis
een merel net zo helder zingen
op net zo'n late voorjaarsdag'.
27 maart
Nationale Monumentenstudiedag
over 'Kwaliteit en vitaliteit van de
oude kern', georg. door de NCM.
Plaats: Noorder- en Oosterkerk te
Hoorn. Het programma begint om
9.30 in de Noorderkerk. (zie ook
pag. 38)
16 mei
Excursie naar Gouda, georg. door
Heemschut Zuid-Holland.
23 mei
Excursie door het Land van Herman
de Man, georg. door Heemschut
Utrecht, (zie ook pag. 39)
30 mei
Alg. Ledenvergadering Heemschut.
vervolg van pag. 18
kade werd gesloopt. Volgens de wet
houder een donker, lelijk gebouw.
'Niemand was er in geïnteresseerd.
Hier hadden we gigantisch in moe
ten investeren om het bruikbaar te
maken.' Toch erkennen de wethou
der en zijn medewerker dat ook lelij
ke gebouwen waardevol kunnen zijn.
Krooshof: 'Het criterium is niet: 'mooi
of niet mooi', maar: 'heeft het cul
tuurhistorische waarde'.
De gemeente streeft de idealen
van stadsvernieuwing en monumen
tenzorg niet tot elke prijs na. Een ac
tueel voorbeeld is het terrein van het
voormalige RK-ziekenhuis. Het zie
kenhuis heeft het terrein te koop
aangeboden aan het gemeentebe
stuur. De koop ging niet door nadat
de partijen het niet eens konden
worden over een prijsverschil van
circa tien procent en omdat een pro
jectontwikkelaar het ziekenhuis een
ogenschijnlijk aantrekkelijker aanbod
deed met een winstdelingsclausule.
De gemeente kon volgens wethou
der Verbakei niet tot het uiterste
gaan, want 'de grondexploitatie is
zwaar verliesgevend, onder meer
door de geringe bouwhoogte'. Tij
dens de verkoop-verwikkelingen had
de gemeente nog geen stadsver
nieuwingsplan klaar en er was geen
voorkeursrecht ingesteld.
Ook andere projecten zijn finan
cieel niet aantrekkelijk. De Drievrien-
denhof was jarenlang een lelijk maar
lucratief parkeerterrein. De gemeen
telijke schatkist ging er volgens de
wethouder op achteruit met de re
cente bouw van de grote winkelpas
sage op deze plek. Beperking van
de bouwhoogte ten gunste van een
naburig hofje is dan een extra ge
voelig onderwerp.
Restauratie
Krooshof bestrijdt de kritiek op de
Dordtse monumentenrestauraties:
'Het beleid van de gemeente is er
uitdrukkelijk op gericht om monu
mentale panden met al hun cultuur
historisch waardevolle onderdelen
overeind te houden bij restauratie.
Dus niet alleen de voorgevel, maar
ook de rest van de bouwstructuur,
zowel ex- als intern. Dit is echter
lang niet altijd mogelijk, zoals een ie
der die in de restauratie werkzaam is
zal beamen.'
Bovenwoningen
Het stadsvernieuwingsbeleid voor
het historische centrum krijgt nu een
actueel vervolg. Het gemeentebe
stuur is nu bezig met een project
Wonen boven winkels' om leeg
stand en verwaarlozing van de bo
venwoningen in de binnenstad te ke
ren. Veel van deze ruimtes worden
nu voor opslag gebruikt - een vorm
van verborgen werkloosheid. Het ligt
in de bedoeling om een stimulerings
subsidie te verlenen van maximaal
35.000,- per woning. Dit bedrag
komt bovenop de gebruikelijke sub
sidies. Om het maken van zelfstandi
ge opgangen, volwaardige woning
scheidingen en dergelijke te stimule
ren, biedt de gemeente bovendien
een uitgebreid servicepakket aan.
'Zelfs het risico van het haalbaar
heidsonderzoek ligt bij de gemeen
te'.
De stadsvernieuwing in de negen
tiende eeuwse schil profiteert vol
gens wethouder Verbakei van de
ervaringen in de binnenstad. 'Voor
uitlopend op het MIP hebben wij al
150 monumenten aangewezen.
Hiervan heeft slechts één eigenaar
een beroepschrift bij de Raad van
State ingediend.' Maar: 'er wordt wel
gesloopt, er is veel slechte bouw.
Het gaat om de bezinning vooraf.'
Aan de Noordendijk heerst nu mas
sale leegstand. De aanpak van deze
buurt wacht al enige tijd op de ver
zwaring van de dijk. I I
