M
13
Literatuur
plannen. Het is zaak de verkregen
belangstelling vast te houden. Te
vens wil zij de ontwikkelingen op het
gebied van regelingen, subsidies en
fiscale faciliteiten nauwlettend vol
gen. En tenslotte wil de werkgroep
regelmatig bijeen komen om informa
tie en kennis over alles wat verband
houdt met het beheer van de buiten
plaatsen onderling uit te wisselen en
om gezamenlijk naar oplossingen te
zoeken. De doelstellingen en de aan
pak van de Werkgroep Twentse Bui
tenplaatsen vertonen overigens veel
overeenkomst met hetgeen de Bond
Heemschut voorstaat en nastreeft.
Voor de eigenaren zal het echter
voorlopig een kwestie blijven van
roeien met de riemen die ze hebben,
waarbij inventiviteit bij het zoeken
naar oplossingen voorlopig de be
langrijkste roeispaan blijft.
Arcadië in Twente: het Stroot, nabij Enschede, dateert uit ca.
tuinaanleg is van H. Copijn. (oude ansichtkaart)
Slechts in enkele gevallen werd de
buitenplaats behouden in particulier
bezit (bijv. Stroot en Zonnebeek bij
Enschede, Bellinckhofte Almelo,
Sprengenberg in Haarle). Het lijkt
dan ook geen toeval dat deze buiten
plaatsen vandaag de dag de meest
oorspronkelijke en best bewaarde
voorbeelden zijn. Hier bleken liefheb
bers c.q. nazaten bereid zich in te
spannen om de buitenplaats in stand
te houden.
Werkgroep
De druk van de onderhoudslasten
wordt echter steeds zwaarder. Voor
het behoud van de resterende bui
tenplaatsen hebben enkele eigena
ren zich verenigd in de Werkgroep
Twentse Buitenplaatsen. De belang
rijkste doelstelling van deze werk
groep is aandacht te vragen voor de
Twentse buitenplaats. Hierbij bena
drukt zij dat het gaat om de eenheid
van huis, bijgebouwen, tuin en park.
Zij vindt dat al het mogelijke gedaan
moet worden om dit cultureel erfgoed
te behouden.
Het is bevreemdend dat er nauwe
lijks wettelijke en planologische be
scherming bestaat voor het feno
meen buitenplaats. De werkgroep
dringt er bij de verschillende overhe
den op aan hier wat aan te doen.
Geen van deze Twentse buitenplaat
sen krijgt subsidies voor onderhoud
van huis en park. Evenmin zijn de
onderhoudskosten fiscaal aftrekbaar.
Wellicht zal door het Monumenten In
ventarisatie Project t.z.t. verlichting
komen. Naar verwachting wordt het
Monumenten Selectie Project in
Overijssel in de zomer van 1994 vol
tooid. Het is aan te nemen dat de be-
1865 en werd later verbouwd en vergroot. De
langrijkste buitenplaatsen in Twente
dan de status van Rijksmonument
verkrijgen. De werkgroep heeft een
interessante video-film laten maken,
teneinde de problematiek in bredere
kring onder de aandacht te brengen.
Onder grote belangstelling van verte
genwoordigers van overheden, cultu
rele organisaties en pers beleefde
deze film de première op 5 septem
ber j.l. Sindsdien is het balletje aan
het rollen en is er door dagbladen,
radio en zelfs t.v. aandacht aan be
steed.
Hoe nu verder
De werkgroep broedt nu op verdere
'Aspecten van Overijsselse buitenplaatsen'; door
H. W. M. van der Wijck. In: Bulletin KNOB, 68 (1969) p.
69-89.
Wijck, H. W. M. 'Atlas van Overijsselse buitenplaatsen'.
Alphen, 1983.
'De Twentse fabrikantenbuitenplaats'; door Ben Olde
Meierink. In: De Woonstede door de eeuwen heen,
1983, no 60, p. 42-69.
Idem in: Jonge Bouwkunst in Overijssel 1840-1940. Ca
talogus bij een tentoonstelling (1985) in het Provinciaal
Overijssels Museum te Zwolle. Utrecht, Matrijs, 1985.
De Werkgroep Twentse Buitenplaat
sen bestaat uit de leden: Arnold En
klaar, Jan Alf van Heek, Ben Olde
Meierink en Eileen Jordaan-Jannink.
De video-film kan besteld worden bij
Bosgroep Salland Twente in Heino
05729-1227.
Mr. E. ten Cate is eigenaar/bewoner
van de Bellinckhof te Almelo
De Hoge Boekei bij Enschede, nog geen 70 jaar oud. In 1925/26 gebouwd naar ontwerp van de
gebroeders Nieukerken uit Den Haag. (foto Henk Brusse).
