Gelders Heemschut-adviseur
Van Keulen neemt afscheid
Rob Lureman
39
Technisch adviseur Warner van Keulen van de provinciale commissie
Gelderland van Heemschut is met zijn werkzaamheden gestopt. Van
Keulen, 72 jaar en woonachtig in Wageningen, heeft de commissie zes
tien jaar lang terzijde gestaan. Op 8 november is hij in Arnhem officieel
uitgeluid.
Van Keulen werd destijds bij Heem
schut binnengehaald door bestuurs-
gedelegeerde Anton de Zwaan
(overl. 13-1-'89) en Mr. I/V. W. Hop
perus Buma, voorzitter van de Gel
derse commissie. Het eerste jaar
was, op eigen verzoek, op proef.
Maar Van Keulen was snel gewon
nen voor 'de goede zaak'. 'Mensen
als De Zwaan, Roelse en andere
TA's waren zo bezield van de Heem-
schut-idealen en wisten dat zo over
tuigend op hun toehoorders over te
brengen dat er geen plaats was voor
twijfel.'
Warner van Keulen werd in 1918
in Heerde geboren. Hij is een autodi
dact. Voor een architectenstudie ont
brak thuis het geld en daarna kwam
de oorlog. Toen die voorbij was, was
het werken geblazen. Eerst bij het In
stituut voor Tuinbouwtechniek, waar
hij zich ontwikkelde tot een expert op
Warner van Keulen: 'Door de verloren strijd in Elburg ligt
inmiddels een gevaarlijk stuk jurisprudentie op tafel'.
het gebied van kassenbouw, later bij
het Instituut voor Huishoudkunde,
waar hij hoofd was van de afdeling
wonen, sectie voorlichting. Beide in
stituten zijn gevestigd in zijn woon
plaats Wageningen. Zijn drukke
werkkring combineerde hij jarenlang
met avondstudie.
Via de HTS en de academies voor
bouwkunst in Arnhem en Amsterdam
werd de jongensdroom van architect
toch nog werkelijkheid. Maar de ar
chitect Van Keulen kon zich pas wer
kelijk aan het vak overgeven toen de
vrije jaren aanbraken. Zijn restaura
ties uit de afgelopen jaren: een 'ver
geten' achttiende-eeuws houten huis
je in Watergang (gem. Landsmeei
een boerderij in Heerde onder kas
teel Vosbergen, een boerderij in
Staphorsten het station in Echteld,
inmiddels opnieuw bedreigd als ge
volg van de plannen voor verdubbe
ling van de spoorlijn naar de Bonds
republiek. In Heemschutverband
moet in die jaren, naast zijn werk in
Gelderland, zijn aandeel vermeld
worden in de nota 'Enige problemen
bij de bebouwing in een historische
omgeving' van maart 1979.
Succes
Het grootste succes voor Heemschut
in die zestien adviseursjaren noemt
hij het gewonnen kroonberoep tegen
de bebouwingsplannen voor het ge
bied tussen Renkum-Heelsum en
Wolfheze. 'Een glooiend open land
schap dat door zijn oorlogshistorie
van groot belang is. Hier vonden de
luchtlandingen plaats voor de Slag
om Arnhem.'
Een kater hield hij over aan de ver
loren strijd tegen de bouw van een
grootschalig bejaardentehuis in het
beschermde stadsgezicht van
Elburg. 'Het was een testcase over
de waarde van de beschermde sta
tus in een bestemmingsplan. Het
bleek niets voor te stellen, waardoor
inmiddels een gevaarlijk stuk juris
prudentie op tafel ligt!'
De nog immer strijdbare Van Keu
len is van mening dat het in Elburg
anders zou zijn gegaan als bepaalde
instellingen, zoals de Rijksdienst voor
de Monumentenzorg, niet zo snel het
hoofd in de schoot hadden gelegd. 'Ik
had van Zeist meer weerbaarheid
verwacht. Door het aanzien dat de
Rijksdienst nog altijd geniet, gaf hun
'ja' in feite de doorslag. Heemschut
streed daarna voor een verloren
zaak.'
Terugkijkend komen de statistische
gegevens ter sprake die voor de ge
legenheid zijn opgezocht. In de afge
lopen zestien jaar reed hij voor
Heemschut 331.525 km, bezocht hij
60 vergaderingen van de provinciale
commissie en 52 bijeenkomsten van
de technisch adviseurs en 'verkocht'
hij Heemschut op tientallen beurzen
en manifestaties. Op Kerkepaddagen
in het Gelderse hoorde hij tot de vas
te equipage van de Heemschutstand.
Hoeveel leden hij in die periode wierf,
weet hij niet meer, maar het waren er
niet te weinig. Als een van de weini
ge t.a.'s hield hij ook lezingen om
voor Heemschut goodwill te kweken.
Na zestien jaar vond hij het alle
maal welletjes. Belangrijke overwe
ging om te stoppen zijn de verande
ringen, die bij Heemschut op til zijn.
Van Keulen wil best kwijt dat hij moei
te heeft met de wijze waarop de de
centralisatie, waarbij de provinciale
commissies een grotere rol krijgen
toebedeeld, gestalte moet krijgen. Hij
vindt die aanpak meer toegesneden
op een professioneel apparaat dan
op een vrijwilligersorganisatie, die het
in hoge mate moet hebben van haar
enthousiasme.
Vrijwilligers
De ex-t.a. voor wie Gelderland nog
steeds geen opvolger heeft, vraagt
zich af of het bestuur zich wel vol
doende realiseert dat het functione
ren van Heemschut valt of staat met
de bevlogenheid en het enthousias
me van de vrijwilligers in het veld.
'Het gebeurt allemaal met de beste
bedoelingen, dat weet ik wel, maar
de wisselwerking met Amsterdam is
nu reeds veel zakelijker en afstande
lijker dan vroeger. Ik mis die bevlo
gen sfeer van toen. Ik ben bang dat
de vonk straks helemaal niet meer
overspringt. Dat we in de provinciale
commissie verstrikt raken in onze ei
gen werkwijze. Reeds nu is het ont
zettend moeilijk om binnen Heem
schut-Gelderland voldoende
deskundigheid te vinden voor alle ze
tels die we veroverd hebben in de
gemeentelijke monumentencommis
sies.
Straks komt er nog veel meer op ons
af. Ik vraag me af of je van vrijwilli
gers niet teveel verlangt?'
Heemschut zal hij missen, maar
vervelen zal hij zich niet. 'Ik kom eer
der tijd tekort.' Warner van Keulen
noemt z'n activiteiten op het gebied
van huisvesting voor ouderen, het
vervaardigen van houtsculptures, z'n
grote verzameling hang- en sluitwerk,
waarvoor hij een museum zoekt en
het completeren van z'n verzameling
timmergereedschap. Dat compleet
maken geldt ook voor de oude
Heemschutboekjes, waarvan hij er
nog een paar mist. 'Ja, Heemschut,
ik zal er altijd wel op een of andere
manier mee bezig blijven.'
