Laatste nieuws
20
even naar de selectie van prijswin
naars van Europa Nostra onder
scheidingen volgend jaar. Kunt u
daar iets meer over zeggen? Nee,
dat moet echt een verrassing blijven.
Tijdschriften
Na dit interview bladeren we nog
even door het Europa Nostra Maga
zine, het dit jaar voor het eerst ver
schenen tweejaarlijkse tijdschrift van
Europa Nostra, dat tweetalig - Frans
en Engels - is opgezet en wordt ge
sponsord door British Petroleum. Het
fraai verzorgde tijdschrift wordt gere
digeerd door Margot Dijkgraaf, me
dewerkster van Europa Nostra, met
wie we intussen een prima contact
hebben opgebouwd. Het herfstnum
mer bevat o.m. artikelen over de
New Town van Edinburg, verwaar
loosde kerken in Europa en de
prachtige veenderijen van Ierland.
We treffen er ook een bemoedigen
de uitspraak van prins Henrik in aan.
Hij signaleert naast het grote elan in
Europa voor het milieu ook een golf
van interesse voor de bescherming
van het cultureel erfgoed. Het gaat
er nu om die betrokkenheid om te
zetten in weloverwogen en doel
treffende actie.
Met dank aan Margot Dijkgraaf van
Europa Nostra, die dit interview voor
ons arrangeerde en Hannie van Bar-
neveld van Heemschut, die bereid
was als tolk te fungeren.
vervolg van pag.18
Restauratie-financiering
ratie-financiering wordt steeds meer
uitgebreid. Vaak is deze financie-
ringsvorm niet alleen toepasbaar
voor rijksmonumenten, maar ook
voor gemeentelijke monumenten en
beeldbepalende panden. In de regel
kunnen ook monumenteigenaren die
geen subsidie krijgen, voor een to
taalfinanciering van het Restauratie
fonds in aanmerking komen. De
overeenkomst met Gouda zal boven
dien ook van toepassing zijn op pan
den waarbij funderingsherstel nood
zakelijk is. Omdat de grondwater
stand in de loop van de tijd gezakt is,
heeft men in deze gemeente name
lijk te kampen met verzakkingen
door rottende paalkoppen.
Wat de toekomst betreft is het
Restauratiefonds voornemens ook
de financiering van renovaties van
niet-monumenten op zich te nemen.
In de gemeente Haarlem wordt op
dit moment geëxperimenteerd met
de complexmatig aangepakte parti
culiere woningverbetering. Omdat de
financieringsproblematiek vergelijk
baar is, kan de Restauratie-financie
ringsconstructie ook worden toege
past voor renovatie en woningverbe
tering. Red.
Het Nationaal Restauratiefonds ver
strekt u graag meer informatie. U
kunt daarvoor contact opnemen met
de heer H. K. A. Frieling, hoofd Mar
keting en Voorlichting, postbus 15,
3870 DA Hoevelaken. Het telefoon
nummer is 03495-39439.
Op verzoek van Heemschut heeft
minister d'Ancona het Heiligeweg-
bad en het Weeshuis De Wielingen
in Amsterdam op de voorlopige
Rijksmonumentenlijst geplaatst.
Vervolg van pagina 14
In Nederland terug
Von Siebold keerde in het woelige
jaar 1830 in Leiden terug. Een groot
deel van zijn verzonden goederen
was aldaar in de Hortus Botanicus
aangekomen en bewaard. Hij begon,
met in zijn achterhoofd de gedachte
aan een publicatie over Japan sa
men te stellen, aan de bestudering
en bewerking van het materiaal. De
verzameling etnografica werd onder
gebracht in zijn woonhuis Rapen
burg 19. De verzonden gedroogde
planten vonden een onderkomen in
het Rijksherbarium en een deel van
de levende gewassen werden onder
gebracht in de Hortus Botanicus.
Von Siebold zelf kweekte een deel
van de meegenomen gewassen op
zijn landgoed 'Nippon'even buiten
de Zijlpoort in de toenmalige ge
meente Leiderdorp.
In 1833 verschenen de eerste
twee delen van zijn boek Nippon. Ar-
chiv zur Beschreibung von Japan en
in de daaropvolgende jaren enkele
delen van zijn Fauna Japonica en
Flora Japonica. Von Siebold reali
seerde zich dat de door hem aange
legde verzameling pas echt tot zijn
recht zou komen als er uit zijn collec
tie een nationaal Japansch Muse
um' zou voortkomen. De Nederland
se overheid kocht de collectie uitein
delijk in 1837. Uit deze collectie zou
uiteindelijk het Rijksmuseum voor
Volkenkunde ontstaan.
De Gedenktuin
De gedenktuin die ter ere van Von
Siebold en zijn werk ingericht werd is
een ontwerp van prof. dr. M. Naka-
mura, hoofd van het Instituut voor
Landschapsarchitectuur van de Uni
versiteit van Kyoto. In zijn ontwerp
kregen het bronzen borstbeeld van
Von Siebold van de Beeldhouwer
O. Wenkebach uit 1932 en een deel
van de oostaziatische plantencollec-
tie een centrale plaats toebedeeld. In
het centrale deel van de tuin dat in
de zogenaamde 'droge landschaps
stijl' (karesansui) aangelegd is, wordt
door middel van rotspartijen en
grindpaden het leven van Von Sie
bold verbeeld. De zuidzijde van de
tuin bestaat uit een heuvel met daar
op een aantal rotsen die als een wa
terval in een watervlakte van grind
uitmondt. Deze heuvel staat voor het
geboorteland van Von Siebold terwijl
de grindvlakte de oceanen die tus
sen het Westen en Japan inliggen
symboliseert. In deze 'oceanen' lig
gen twee eilandjes, het eiland van
de kraanvogel en het eiland van de
schildpad. Beide dieren staan voor
een lang en voorspoedig leven. Via
deze eilanden komt men bij een Ja
pans paviljoen, waarachter 'Japan'
met het borstbeeld van Von Siebold
ligt. Het paviljoen is als de brug tus
sen de twee culturen waartussen
Von Siebold voortdurend gereisd
heeft, en vormt eigenlijk tegelijk de
overgang van Von Siebold's leven
(de tuin) en zijn dood (het borst
beeld). Deze oase van rust wordt
van de omringende hortus afge
scheiden door een muur met Japan
se dakpannen. De tuin verplicht tot
het eren van Von Siebold al spreekt
het voor zich dat zelfs een tuin ter
grootte van de Hortus nog te klein
zou zijn om het leven en het werk
van deze boeiende wetenschapper
te herdenken.
Openingstijden, 1 oktober-1 april.
Tuin en kassen. Zaterdag gesloten.
Eveneens gesloten: 1e Kerstdag t/m
1e maandag in het nieuwe jaar.
drs. K. van Ommen is kunsthistori
cus en publicist te Leiden.
