*iiW%iiiw«e~ -
12
tjmm
Literatuur:
V2,
*iï
yri'
.Ai.-»»:. «2L
Rivierenlandschap, verrijkt door de mens
den. Het lijkt ons dat de Beekman
stichting misschien beter een ver
deel en heers-taktiek kan hanteren.
Zij verlangt van de overheid dat die
vooruit denkt en handelt. In het tijd
perk van bezuinigen en terugtreden
lukt dat niet altijd even best, met
name als niet-materiële waarden
verdedigd moeten worden tegenover
de keiharde eisen van de economie.
Meer perspectief biedt volgens ons
ook een soort boven-departementaal
overleg. Hierin zouden dan de be
trokkenen vanuit de particuliere sec
tor en de overheid - wel zwaarge
wichten graag - eerst eens aan
communicatie-verbetering kunnen
doen. Horizontaal zowel als verti
caal, want de voorlichting naar het
grote publiek laat ook nog veel te
veel te wensen over. Terwijl iedereen
de milieu-schrik goed in de benen
heeft en schoon water en schone
lucht al lang geen vanzelfsprekende
zaken meer zijn, is men blind voor
het feit dat ook mooie landschappen
met hand en tand verdedigd moeten
worden.
Op de studie-dag, en vanuit de
nota, bleek dat de goede aanzetten
er zijn. Er hoeven niet zozeer nieuwe
wetten en regelingen bijgemaakt te
worden. Wat er is moet hier en daar
wat uitgebreid en in ieder geval veel
beter benut worden.
Deze taken geheel en al naar de
overheid toe te schuiven lijkt niet he
lemaal eerlijk, de burger heeft als
eerste belang bij een hoogwaardige
leefomgeving, hij mag er dus ook
iets voor doen. Lid worden van de
Beekmanstichting bijvoorbeeld. Voor
iedere Nederlander geldt: het land
schap kwam er dankzij onze voorou
ders... staan wij toe dat het ver
dwijnt?
Vervolg van pagina 10
Silo rukt op
Een treinreis van Utrecht naar Den
Haag biedt het beste beeld van de
boerenerven in het Zuidhollandse
weidegebied. Veel erven zijn via een
transparant scherm van dicht opeen
geplaatste wilgen en populieren aan
het oog onttrokken. De rieten wolfda-
ken zijn nog net te zien, boven alles
uit, evenals de roedenbergen. Rijen
knotwilgen omzomen de kavelsloot
jes. Ook hier dringt echter de eigen
tijdse boerderij, uiting van modern
management, onstuitbaar op. Lage
schuren, groot en met daken van
eterniet, naar boven piekende meta
len silo's in helle tinten. Het gebied
rond Woerden, Bodegraven en
Gouda is vanouds de regio van de
Goudse kaas, turf en knotwilgen,
met nog weinig horizonvervuiling. De
export heeft een grote vlucht geno
men. Van de oude boerenerven is
vaak weinig meer overgebleven.
Toegangshekken en bruggen
Monumentaal zijn sommige
toegangshekken in het Zuidholland
se boerenland, soms met een adel
lijk of stads karakter. Blijkbaar wilde
men 'meedoen', ook vroeger al.
Weer was het architect Verheul, die
tussen 1920 en 1935 fraaie exem
plaren vastlegde. Typisch voor het
Zuidhollandse platteland zijn ophaal
bruggen, die toegang tot het erf ver
lenen. Dat is bijvoorbeeld in Zoeter-
meer nog het geval. Architect Van
der Kloot Meijburg wees al in 1908
op een fraai houten exemplaar vóór
een bakstenen voerdeeltype uit
Kralingseveer bij Rotterdam. Ook in
Hillegersberg komen ze voor.
Transport te water
Net als in Giethoorn kent het Zuid
hollandse merengebied het water
transport met boten en bootjes, die
soms aan punters herinneren. Mest
werd via een mestschuit getranspor
teerd, om het vervoer naar de weide
gronden mogelijk te maken.
Restauratie of sloop
Het is een goede zaak, dat het boek
'Boerderijen in Zuid-Holland' (SHBO,
98,-) precies aangeeft, of door
Verheul 'vereeuwigde' boerderijen
nu nog bestaan. In Rijnsburg bij Lei
den staat een zeventiende-eeuwse
hoeve, die onlangs o.l.v. architekt
Bob van Beek een geslaagde res
tauratie onderging. Heet hangijzer
voor de Zuidhollandse Heemschut
commissie is momenteel een 150 m.
verder gelegen, ook uit de Gouden
Eeuw daterende boerderij, in feite
fraaier dan het bovengenoemde ge
bouw. Een bejaard echtpaar be
woont het nog. De grondprijs is
hoog. Een probleem is het geld voor
de restauratie - zodat sloop dreigt,
aan de Vliet in Rijnsburg!
Wordt er door de verantwoorde
lijke wethouder, de heer W. Glasber
gen (CDA) toch nog een positieve
oplossing gevonden?
Vele inwoners van Rijnsburg, maar
ook de Bond Heemschut hopen het
van harte!
Met dank aan de Stichting Historisch
Boerderijonderzoek, Schelmseweg
89, 6816 SJ Arnhem.
J.T.P. Bijhouwer, Nederlandse boe
renerven, Amsterdam 1943.
A. Haartsen, Overheid en cultuur
landschap, in: De nieuwe geografen-
krant, 14 november 1990, p. 5 en 15.
C.S.T.J. Huijts, Boerderijen in Zuid-
Holland, Zutphen 1989 (illustraties:
J. Verheul Dzn.)
J. Verheul Dzn., Oude boerenhofste
den in Zuid-Holland, Rotterdam
1930.
