B
32
ken. Er kunnen zich hierbij echter
een aantal zaken voordoen die af
breuk doen aan de historische au
thenticiteit van de stad.
Vakantieblaadjes en VVV-folders
spiegelen de toerist een uit zijn ver
band gerukt geschiedsbeeld voor
doordat een klein aantal gebeurte
nissen tot historische hoogtepunten
is verheven. Ook van het karakter
van de Hollander met zijn 'eigenaar
digheden' heeft de toerist zich een
merkwaardig beeld gevormd.
Zo kan het gebeuren dat een Japan
se toerist zijn camera nauwlettend
op scherp houdt om het Nederland
se wonder, dat elk moment voor zijn
lens kan verschijnen, op beeldplaat
vast te leggen: het zich op klompen
voortbewegende en met tulpen
strooiende kaasmeisje.
Daarnaast wordt, met het oog op Eu
ropa 1992, aan monumenten of aan
Zicht op de Groenmarkt.
dige economische stimulans voor de
stad. We zien ook dat historische
steden die totnogtoe weinig bekend
heid bij de cultuur-minnaars genieten
er tegenwoordig alles aan doen om
een historische-cultuurstad met allu
re te worden. Tijdens de Europese
werkconferentie in Dordrecht kreeg
ik de indruk dat óók deze stad hard
werkt aan zijn, zoals ik het noem
'historische imago'. De Dordrechtse
promotie-campagne was, naar mijn
mening zo indringend aanwezig dat
het de integriteit van de conferentie
verstoorde.
Op zich is het natuurlijk niet erg
wanneer een stad promotiecampag
nes start en zijn architectonisch erf
goed gebruikt om toeristen te trek-
De gothische bibliotheek aan Groenmarkt 153.
De Grote Marktstraat.
historische stadskernen een meer
waarde toegedicht die de lading niet
dekt. Was deze architectuur voor
heen van lokale betekenis, thans is
die voor heel Europa uiterst gedenk
waardig. Persoonlijk heb ik wat te
gen dit soort vertekening wanneer
de achterliggende motivatie slechts
een rinkelende kassa is.
Neiging tot historiseren
Dan is er, naar mijn mening, een
sterke neiging tot historiseren. Ook
al zijn veel toeristen slechts geïnte
resseerd in het historisch décor van
de stad, het mag niet betekenen dat
een stad zelf ook ijverig meetimmert
aan deze historische Walt Disney-
wereld. Het gebeurt echter wél!
Heeft u bij u in de straat ook zo'n ka
rakteristiek pandje gehad waarvan
Zo houdt Amsterdam zijn historische imago in
stand. Toerist kijkt toch niet verder dan de faca-
de. Huis aan de Haarlemmerdijk.
nu het interieur tot op de bodem is
gesloopt maar waarvan het zwabbe
rend geveltje angstvallig met steun
balken en hoekklemmen overeind
wordt gehouden? U begrijpt nu
waarom, het heeft alles te maken
met het overeind houden van het
historische imago van de stad. Ove
rigens zijn ook veel gevels niet meer
authentiek. Een toerist die daadwer
kelijk studie maakt van de histori
sche architectuur zal zich vertwijfeld
afvragen hoe het komt dat er in een
aantal steden in deze moderne tijd
méér 18de eeuwse gevels zijn dan
er in de 18de eeuw ooit hebben ge
staan.
Tenslotte kan men zich afvragen
of het architectonisch erfgoed dat als
toeristische trekpleister dient ook ge
baat is met toerisme. Anders gefor
muleerd:
Worden de winsten ook aangewend
om de monumenten te onderhou
den, te herstellen en te bescher
men? Het is merkwaardig, maar het
antwoord is nee. Van overheidswege
wordt nog steeds bezuinigd op mo
numentenzorg. Van de gemeentelij
ke toeristenbelasting wordt slechts
een gering percentage doorgesluisd
naar de monumentenzorg en van de
winsten die in de toeristensector
worden gemaakt (hotels, cafés,
rondvaartboten, etc.) is helemaal
niets terug te zien. Het zou op zijn
minst aardig zijn wanneer zowel de
gemeente als de toeristenindustrie
gulle sponsors worden. Iemand met
een beetje kennis van economisch
gewin moet toch weten dat het on
verstandig is zijn kip met de gouden
eieren te slachten?
