Monumentensteden moeten inspelen op
veranderend gedrag toerist
31
Olga van der Klooster
Op 17 en 18 augustus jl. werd in Dordrecht een Europese werkconfe
rentie gehouden over 'the Future of the Past'. De bedoeling van deze
conferentie was een discussie op gang te brengen over het architecto
nische erfgoed. Hoe moeten steden omgaan met hun monumenten?
Hoe kunnen zij dat bezit benutten als toeristische trekpleiser en het te
gelijk beschermen tegen verkeer en milieubederf? Na afloop werd door
een aantal vertegenwoordigers uit onder meer Dordrecht, Granada
(Spanje), Hastings (Engeland) en Limerick (Ierland) een samenwer
kingsverdrag ondertekend. Deze steden zullen in de toekomst overleg
voeren over economie, toerisme en over sociaal-culturele aspecten.
Centraal thema in de voordrachten
van de sprekers vormden de nega
tieve en positieve gevolgen die het
(massa)toerisme in een stad veroor
zaakt. Negatieve aspecten zijn bij-
Stadsgezicht Dordrecht.
voorbeeld de overbelasting van het
vervoer en het wegennet, de uitlaat
gassen van toeringcars, het afval dat
men achterlaat, de overbelasting van
musea en andere 'high lights'. De
positieve gevolgen van toerisme lig
gen met name in de economische
sfeer. Ook de culturele uitwisseling
werd als positief ervaren.
Het afgelopen jaar zorgde het toe
risme in Nederland voor zo'n
230.000 arbeidsplaatsen en voor
een omzet van 33 miljard. Getallen
die in de toekomst sterk zullen groei
en nu ook mensen uit de Oostblok
landen hun weg naar het westen op
legale wijze weten te vinden. Ook zal
het aantal toeristen toenemen wan
neer in 1992 de Europese grenzen
worden opgeheven.
Naast deze ontwikkeling van toeris
me naar massa-toerisme, is er een
andere ontwikkeling te bespeuren en
die ligt in de belangstelling van de
toerist zelf. Baande hij zich eerst een
weg naar zonnige badplaatsen om
daar, al wentelend, een derdegraads
verbranding op te lopen, thans werkt
de toerist aan zijn culturele ontwikke
ling. Hij is geïnteresseerd in het ar
chitectonisch erfgoed van de stad.
Konsekwenties
Deze ontwikkelingen hebben nogal
wat konsekwenties voor de Europe
se steden. Er moeten voorzorgs
maatregelen worden getroffen om de
hoeveelheid mensen te kunnen ver
werken. De infrastructuur moet wor
den aangepast, nieuwe hotels moe
ten worden gebouwd èn het archi
tectonische erfgoed moet adequaat
worden beschermd tegen slijtage,
vocht (transpiratie en adem) en over
belasting. In sommige steden blijkt
men het grote aantal toeristen toch
niet goed te kunnen verwerken en
wordt er wel degelijk nog schade
veroorzaakt aan milieu en cultuur.
Ondanks deze nadelige gevolgen
zijn steden niet echt bereid de
stroom toeristen af te remmen, zo
bleek tijdens de conferentie. De op
lossingen die werden aangedragen
lieten het aantal toeristen onge
moeid. Men zag eerder heil in 'ge
dragsbeïnvloeding', een schone
automotor, toeristenspreiding (door
ook andere, nog onbekende cultuur
objecten voor toeristen aantrekkelijk
te maken), een nóg betere infra
structuur en een nóg hogere toeris
tenbelasting zodat de schade kan
worden gedekt.
Dordrecht-promotie
Het is verklaarbaar dat steden de
nadelen voor lief nemen. Toerisme
betekent, zoals gezegd, een gewei-
