mat
!Mï@S
9
w^^rfet?
De Utrechtse Poort in Naarden wordt gerestaureerd (fotostudio Vonk, Bussum)
De op de Turfpoort gevonden leeuw voor
de restauratie
schiedenis van een omvangrijke res
tauratie, die gedurende vijfentwintig
jaar onder leiding van vier elkaar op
volgende architecten van de Rijksge
bouwendienst werd uitgevoerd.
Uitstralingseffect
In 1989 kwam de tiende fase van dit
werk gereed en tevens het volledig uit
baggeren van de grachten en aan
grenzende wateren tot de oorspronke
lijke diepte van 2.60 m. Naarmate de
restauratie van de bastions, courtines
en ravelijnen gereed kwam werd
steeds duidelijker hoe mooi Naarden
met zijn unieke dubbele omwalling en
omgrachting eigenlijk is. Ook het wo
nen binnen die wallen werd steeds
aantrekkelijker, met als gevolg dat bij
na alle panden in het stadje gerestau
reerd of geconsolideerd zijn. Door het
functioneren van de eveneens geres
taureerde Grote of St.-Vitus kerk en het
ruime horeca-aanbod is het geheel bij
zonder geschikt geworden voor cultu
rele en andere manifestaties.
Hoewel de restauratie nog lang niet
voltooid is was het resultaat van het
een en ander aanleiding om een arti
kel te schrijven met bovenstaande titel
in het tijdschrift Tussen Vecht en Eem.
Bovendien ontstond het idee om de
restauratie van de vestingwerken van
Naarden door de Rijksgebouwen
dienst voor te dragen voor een Europa
Nostra onderscheiding. Daartoe werd
kontakt gelegd met de besturen van
de stichting Menno van Coehoorn en
de Bond Heemschut.
Mede dankzij de financiële steun
van de gemeente Naarden kon een al
bum samen gesteld worden met foto's
van vóór en na de restauratie. De ge
gevens daarvoor werden samenge-
sprokkeld voor het bovengenoemde
artikel in de archieven van de Rijksge
bouwendienst, de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg, het Nederlands
Vestingmuseum en van C. G. Schelte-
ma, architect te Naarden.
Het album werd met de voordracht
voor een Europa Nostra
onderscheiding door de Bond Heem
schut en door de stichting Menno van
Coehoorn opgezonden naar de jury
van Europa Nostra in Engeland.
In januari 1990 kwam het bericht dat
één van de dertig diploma's van ver
dienste, die over heel Europa verdeeld
waren, in Nederland was toegekend
voor de restauratie van de voormalige
vesting Naarden. Eén van de acht ere
medailles ging ook naar Nederland
voor de restauratie van zes Gelderse
kastelen.
Het artikel over de restauratie van
Naarden staat in Tussen Vecht en
Eem, 7e jrg. nr. 2 mei 1989 te bestel
len bij K. Kool: 02153-15680.
Bastion Nieuw-Molen in 1957. (foto Rijksdienst Monumentenzorg)
die vanaf de toegangswegen zicht
baar zijn aangepakt worden. Maar
bastion Turfpoort kreeg voorrang om
dat daar het vestingmuseum in geves
tigd is. Tijdens de restauratie van dat
bastion werd een aardige vondst ge
daan. Een leeuw van Baumberger
steen, die waarschijnlijk in 1685 werd
vastgemetseld en daarna voor eeuwen
onder het zand verdween. Op bastion
Nieuw-Molen het enige bastion dat
weer helemaal in de zeventiende
eeuwse vorm werd teruggebracht,
werden in de schouders cirkelvormige
trapjes aangetroffen, die verder ner
gens voorkomen. Vóór de Utrechtse
Poort, de enige poort, die in zijn ne
gentiende eeuwse vorm nog aanwezig
is, werd een gedeelte van de gedemp
te gracht weer opgegraven en het oor
spronkelijke bruggetje op de nog aan
wezige bruggehoofden herbouwd.
Dit zijn een paar details uit de ge-
