Tricotage-fabriek in verval
Molen 'De Speelman'
behouden
Te dichte bebouwing in
Voorst
Amersfoort wijzigt
plannen
De Swanenburg
consolideren
'Veenhuizen' beschermen
Heemschut in actie
39
De oude tricotagefabriek in Winterswijk
(foto Henk Westerveld)
Winterswijk - Met zorg volgt Heem
schut het verval van de voormalige tri
cotage-fabriek in Winterswijk. Met de
deskundigen van de voormalige Gel
derse Monumentenraad is Heemschut
van mening, dat het hier om een voor
Winterswijk kenmerkend pand gaat.
Niet alleen vanwege de monumentaliteit
ervan maar ook omdat deze fabriek een
stuk historie van het plaatselijke indus
trieleven vertegenwoordigt uit het hoog
tepunt van de textielfabricage.
In een brief aan B. en W. pleit Heem
schut ervoor, dat het college alles in het
werk stelt om te komen tot behoud van
het complex. Mocht dit, ook vanwege
de recente brandstichting, niet kunnen,
dan verzoekt Heemschut de gemeente
dringend voor- en zijgevels te handha
ven. Daarachter zou dan nieuwbouw
kunnen komen. Speciale aandacht
wordt gevraagd voor de koperen jubi
leumplaat in de voorgevel, die ook vei
lig gesteld moet worden.
Sassenheim - In een brief aan de ge
meenteraad van Sassenheim pleit
Heemschut met klem voor behoud en
reconstructie van stellingmolen 'De
Speelman'in Postwijk. Dit op verzoek
van de Stichting Oud-Sassenheim.
Achtkantige stellingmolens zoals deze
zijn vrij zeldzaam. De Speelman be
hoort, als zij maar vrije windgang be
houdt, juist als stellingmolen tussen de
bebouwing te staan en kan als mar
kant, herkenbaar punt in de wijk een
interessant contra-punt vormen, dat de
leefbaarheid en het ruimtelijk karakter
van de wijk gunstig beïnvloedt. Bij de
restauratie gaat het om een 'tonnen-
project' en dus niet om miljoenen zoals
wel gesuggereerd is. Ook de landelij
ke vereniging tot behoud van molens
'De Hollandse Molen' staat volledig
achter dit project.
Twello - Heemschut heeft grote bezwa
ren tegen de veel te dichte bebouwing,
die de gemeente Twello blijkens een
uitwerkingsplan van het bestemmings
plan voor het terrein tussen Kerkstraat
en Wilhelminaweg in Voorst voor ogen
heeft. B en W, aan wie Heemschut zijn
bezwaren heeft kenbaar gemaakt, wil
len op dit terrein de maximale 23 wo
ningen bouwen, die het bestemmings
plan nog juist toelaat. Door het totaal
aantal woningen met minstens 3 te re
duceren zou worden bereikt, dat op
een meer harmonische manier het
open terrein wordt volgebouwd, terwijl
door het weglaten van de straataanslui
ting op de Wilhelminaweg tevens spra
ke is van een belangrijke kostenbespa
ring, die de reductie van het aantal wo
ningen enigszins kan compenseren.
Amersfoort - De gemeenteraad van
Amersfoort heeft onlangs het omstre
den stadsvernieuwingsplan voor het
centrum gewijzigd vastgesteld. B en W
hebben Heemschut bericht, dat een
van die wijzigingen betrekking heeft op
de structuur van de bebouwing langs
de westelijke schil en zuid-westelijke
rand van de binnenstad. Die structuur
zal worden afgestemd op het tracé van
de oorspronkelijke stadswal en stads
gracht, waarbij de kenmerkende karak
teristieken hier zullen worden gehand
haafd. Dit betekent, dat karakteristieke
onderdelen van de gebouwen Amicitia,
waarvoor Heemschut zich krachtig
heeft ingezet en Stadsring 36 alsmede
het plantsoen ter hoogte van de Koe
straat en de entrees van Arnhemse
straat en Utrechtsestraat ook gehand
haafd blijven. Wat het plantsoen betreft
zal bij de inrichting van de open ruimte
- in samenhang met de aangrenzende
verkeersbestemming - gestreefd wor
den naar handhaving en versterking
van stadswalgroenstructuur en -profiel.
Mocht bij verdere planuitwerking niet
geheel of gedeeltelijk kunnen worden
voldaan aan handhaving van reminis
centies uit het verleden dan kan daar
van vrijstelling worden verleend.
Gendringen - Het voortschrijdend ver
val van de ruïne van het voormalige
kasteel De Swanenburg in Gendringen
vervult Heemschut met grote zorg.
Verval en onttakeling lijken sneller
plaats te vinden dan normaal verwacht
kan worden als gevolg van weersin
vloeden e.d. Aldus Heemschut in een
brief aan B. en W. van Gendringen. De
restanten van het torentje, vervolgt de
brief, zijn vooral de laatste jaren zo snel
gereduceerd, dat opheldering hierover
op zijn plaats is. Het voormalige kas
teelterrein valt in zijn geheel onder de
beschermende werking van de Monu
mentenwet. Dat geldt dus ook voor de
medio 1976 nog zichtbare muurresten
van kelders e.d., die thans niet meer
als zodanig zichtbaar zijn. Zijn die res
ten zorgvuldig met aarde toegedekt of
met of zonder toestemming uitgegra
ven en verwijderd? Heemschut staat
een consolidatie- en cq. restauratie van
de restanten van de Swanenburg voor,
die in goed overleg en samenwerking
tussen de gemeente en de eigenaar
zou moeten worden gerealiseerd.
Veenhuizen - Het Rijk is van plan alle
niet strikt penitentiaire gebouwen en
terreinen van het bekende gebouwen
complex Veenhuizen af te stoten. In
een brief aan de minister van WVC
schrijft Heemschut, dat het hier om een
gebied van groot cultuur-historisch be
lang gaat. Immers de oprichting van de
Maatschappij van Weldadigheid, op
wier initiatief Veenhuizen tot stand
kwam kan als de belangrijkste staat- en
landbouwhuishoudkundige onderne
ming van de 19e eeuw in ons land wor
den beschouwd. Het streven was erop
gericht werk en zelfstandigheid voor de
'behoeftige klasse' te verkrijgen. Heem
schut vreest, dat door privatisering van
het complex de weg vrijkomt voor on
gewenste ontwikkelingen zoals het na
laten van onderhoud of zelfs sloop, het
niet-passend verbouwen van objecten,
en het verval van cultuurgronden. Al
leen de NH kerk staat momenteel op
de lijst van beschermde monumenten.
Er zijn volgens Heemschut veel meer
beschermenswaardige objecten. Uit
het Monumenten Inventarisatie Project
kwamen er 70 naar voren. Heemschut
acht een totaalvisie nodig om tot een
goede bescherming van het gebied te
komen. Zij zal daartoe een voordracht
doen.
J.K.
