Nieuwmarkt wordt opnieuw
gemeubileerd
Olga van der Klooster
28
Tot voor kort was de Nieuwmarktbuurt in Amsterdam eem gehavend gebied.
Veel woningen waren ernstig verwaarloosd. De aanleg van de metro in de
jaren zeventig had nogal wat kaalslag veroorzaakt en de handel in verdoven
de middelen in de omgeving van deze buurt had een sterk negatieve invloed
op het leefklimaat.
Er werd besloten de Nieuwmarktbuurt
nieuw leven in te blazen. De buurt
moest worden 'gerehabiliteerd' zoals
dat in het bestemmingsplan werd ge
noemd. Inmiddels zijn veel projecten
voltooid en niet zonder succes. De in
frastructuur werd hersteld, de lege
plekken werden opgevuld met wonin
gen die het aanzien waard zijn en sinds
1984 is het gebied aangewezen tot be
schermd historisch stadsgezicht. Een
goed initiatief, want de Nieuwmarkt
buurt heeft een rijke geschiedenis die
zijn neerslag vond in architectuur en de
infrastructuur, die het behoud en her
stel dubbel en dwars waard zijn.
Maar een opgeknapte buurt is niet
direct levendig wanneer niet ook ruim
tes worden gecreëerd waar sociale en
economische activiteiten tot bloei kun
nen komen. In zijn goede tijd had de
De oude Vischmarkt voor de Waag vóór 1891
Nieuwmarktbuurt ook zo'n ruimte: de
Nieuwmarkt, een groot plein dat ooit
het pompend hart van de buurt was (en
dat niet alleen, het was één van de be
langrijkste handelscentra van Amster
dam), maar dat de laatste decennia
was verworden tot een saaie, levenslo
ze parkeerplaats waarop alleen nog
drugsdealers goede zaken deden. Aan
deze periode is nu een eind gekomen.
Op dit moment is men druk doende het
plein te 'herstructureren' en als alles
meezit kunnen we er in juli op een bank
a la Gaudi{een Spaans architect, be
roemd om zijn organisch gevormde ar
chitectuur, gedecoreerd met veelal ge
glazuurde tegels in aardkleuren) aan
de kop van de Kloveniersburgwal van
de zon genieten.
Lantaarnpalen
Onlangs gaf ik een lezing over dit plein
en liet daarbij dia's zien van de ma
quette, die een goed beeld geeft hoe
het plein er straks uit komt te zien (zie
foto omslag). Men was niet onverdeeld
enthousiast. 'Waarom heeft men geko
zen voor moderne lantaarnpalen,' zo
luidde een vraag, 'het is toch een histo
risch plein waar klassieke lantaarnpa
len toch veel beter staan?' 'Waarom
mogen er in de toekomst slechts tien
marktkramen staan?' was een andere
vraag. 'Een plein waar tevoren al is be
paald wat wél mag en wat niet mag is
een plein dat géén ruimte biedt voor
spontane activiteiten en dèt nu geeft
een plein iets karakteristieks en een op
timale gebruikswaarde voor de buurt.'
Voordat ik de beschrijving geef van
het nieuwe plein wil ik eerst even in
gaan op de betekenis die een plein
voor mij heeft. Wie ooit het geluk heeft
gehad tijdens zijn vakantie de pleinen
van Rome of Sienna in Italië te bezoe
ken, zal moeten beamen dat Nederland
nauwelijks een pleincultuur kent. We
hébben wel pleinen maar er zijn maar
weinig pleinen die ik het etiket van 'ge
zellig plein of sfeervol plein' kan geven
(overigens ben ik geen stedebouwkun-
dige maar de meeste mensen die een
plein bezoeken zijn dat niet en beleven
wel degelijk, bewust of onbewust, de
stedelijke ruimte).
Piazza Navona
'Wat heeft dit plein', vroeg ik me af toen
ik al meer dan een uur op Piazza Navo
na in Rome zat, 'dat de meeste Neder
landse pleinen niet hebben.' Er waren
op dat moment niet veel mensen op het
(./"roe/en uit C$uu/eutim,
.-■//'(ld
