Maam vecht voor laatste
boerderijtje
ABELE REITSMA
In het Utrechtse Maam zet de bevolking zich massaal in voor de instandhouding van het
laatst overgebleven boerderijtje in het dorp.
de naam 'Cultureel Erfgoed Maam-Aaren-
dal. Voorafgaande aan deze oprichting
zijn ruim 1500 handtekeningen opgehaald
op een inwonertal van 5700 (1800 wonin
gen)! Bij de officiële overhandiging van de
handtekeningen aan het gemeentebestuur
zegde de burgemeester toe een 'zeer ge
richt onderzoek in te stellen naar de moge
lijkheden het boerderijtje alsnog te behou
den en naar de kosten, die zulks met zich
mee zal brengen'.
Het boerderijtje staat, bijna ingesloten
door een woonwijk, op een gezellig-rom-
melig boerenerf op de hoek van de Kapel
wegen de Hertenlaan. Het vormt voor
Maam de enige herinnering aan de tijd
voor de aanleg van de spoorlijn Utrecht-
Arnhem en de snelweg, toen Maam nog
geen spoorwegdorp of forensenplaats
was. Ooit droeg het de naam 'Aarendal'.
Op het eerste gezicht oogt het boerde
rijtje eenvoudig en vallen enkele bouw
kundige gebreken op. Bij nadere beschou
wing blijkt het boerderijtje bouwfragmen-
ten uit verschillende periodes te bevatten,
van de negentiende tot zelfs de zeven
tiende eeuw. Het keuterboerderijtje is ty
perend voor de arme zandgrond, op de
grens van de Utrechtse Heuvelmg en de
Gelderse Vallei.
Bewoners
Het boerderijtje wordt bewoond door boer
Jansen (97) en zijn vrouw (89). Jansen trok
er in 1932 in en betaalde toen ƒ2,- huur
per week. In al die jaren heeft de familie
nauwelijks iets aan de inrichting van het
huis veranderd. Van de boerderij en de
bewoners is een videoband gemaakt door
het Nederlands Openluchtmuseum te Arn
hem. Hierop vertelt boer Jansen dat hij het
gebouw in zijn oude staat gelaten heeft.
'Als je het nou leegmaakt dan is het nog
netzo'. Alleen een bedstede bij de schouw
is verdwenen.
Het boerderijtje is een jaar geleden opge
meten door de Stichting Historisch Boer
derij-onderzoek (SHBO) te Arnhem. Een
uitgebreid historisch onderzoek heeft ech
ter nog niet plaatsgevonden.
Gemeentepolitiek
De boerderij is al zo'n dertig jaar eigen
dom van de gemeente Maam. Tot nog toe
was de gemeente van plan het boerderijtje
te slopen. Met het doel om zelfstandig te
blijven, heeft de gemeente er veel voor
over om haar inwonertal op peil te houden.
Hierin past ook het plan om binnen de be
bouwde kom 'in te breiden'. Vorig jaar nog
zijn er vlak tegen de boerderij enkele wo
ningen gebouwd. Op de plek zelf heeft de
gemeente een viertal woningen gepland.
Handtekeningenactie
Na enkele publicaties in de plaatselijke
pers hebben twee verenigingen het ge
meentebestuur benaderd met het verzoek
niet zonder meer tot sloop van 'Aarendal'
over te gaan. Na initiatieven vanuit deze
verenigingen, 'Maam Wijzef en 'Maarn-
Maarsbergen Natuurlijk, is vorig najaar
een stichting opgericht voor het behoud
van boerderij en erf. De stichting draagt
Mevrouw Jansen voor haar boerderijtje
(foto Cijvat, Leersum).
De stichting bereidt zich voor op het
ogenblik dat het boerderijtje leeg komt te
staan. Door zich vroegtijdig te manifeste
ren, hoopt de stichting nieuwbouw ten
koste van het huidige boerderijtje te kun
nen voorkomen.
Informatiecentrum
Een mogelijke bestemming van het boer
derijtje, het erf en de wei is om er een
geologisch waardevolle collectie stenen
uit de omgeving te presenteren. In het
Kaapse Bos bij Maam is namelijk een geïn
ventariseerde collectie aanwezig, die af
komstig is van een doorgraving van de
Heuvelmg medio vorige eeuw. Er is al een
aanbod om het vervoer van de stenen te
bekostigen. De stichting werkt een plan uit
om dan in de boerderij een informatie
centrum voor natuur en milieu in en om
Maam te vestigen. De kosten van het plan
zullen vooral bestaan uit het herstel van het
gebouw, fondswerving staat op stapel.
Met dank aan de heren G. V. Scager voor
zitter van de stichting), A.A.M. De Jong
(bestuurslid) en J. van Engelen (bouwkun
dig adviseur).
Heemschut, februari 1990
33
