Straks elke Brabantse
gemeente z'n eigen
monumentenlijst
Heemschut
Bouwen door de
overheid
Heemschut-voorzitter J. Franssen:
In dit nummer o.a.:
Foto omslag:
De Noord-Brabantse gemeenten zijn hard op weg de relatieve achterstand, die zij had
den bij hun monumentenzorg in te lopen. Het afgelopen jaar steeg het aantal gemeenten
met een eigen monumentenverordening of een verordening in voorbereiding van 30 naar
50 procent. Het aantal gemeenten dat een monumentencommissie heeft of bezig is er een
in te stellen steeg dit jaar van 25 naar 43 procent. En het aantal gemeenten met een eigen
monumentenlijst steeg van 35.5 naar 48procent.
Redactie:
Drs. J. Kamerling, eindredacteur
Drs. A. M, ten Cate
Drs. H. C. Franssen
Dr. E. Jans
Aan dit nummer werkten verder mee:
Jet Rudolph, Amsterdam
K. P. Compagne, Schiedam
Tijs Tummers, Amsterdam
Kasper van Ommen, Leiden
H. Knijtijzer, Amsterdam
Rob Lureman, Winterswijk
J. E. van der Wielen, Den Haag
H. P. R. Rosenberg, Den Haag
J. A. Hendrikx, Den Dungen
H. W. Boekwijt, Den Bosch
Saskia van Dockum, Amersfoort
Leo van der Meule, Leidsendam
Joop de Jong, Maastricht
W. W. Timmers, Rotterdam
Niet door de redactie geschreven artikelen,
voorzien van auteursnaam, zijn geheel voor
rekening van de auteur.
Correspondentieadres
Bond Heemschut:
Nieuwezijds Kolk 28,
1012 PV Amsterdam;
tel. 020-225292 (secr. en juridische zaken)
tel. 020-230994 (eindredactie)
tel. 020-230994 (ledenadministratie)
Postgiro 124326
Lidmaatschap 50,- per jaar
Voor 65+ 35,- en voor 30" 25,-
Opzegging alleen vóór 1 december.
Correspondentie voor advertenties:
Bosch Keuning: Channa Molenaar
Postbus 1, 3740 AA Baarn
tel. 02154-8 23 45
gironummer 4988
Grafische verzorging:
grafische bedrijven
Bosch Keuning - Baarn
Lay-out: HenkWestra
Dit nummer behandelt als thema het
bouwen in opdracht van de overheid
door de eeuwen heen. Stadsbestuur
ders hebben steeds geprobeerd zich
extra gezag te verschaffen door veel
geld te investeren in hun stadhuis. Een
gebouw, dat moest imponeren. Bij de
bouw ervan zijn soms interessante in
vloeden aan te wijzen. Zo speelde een
vriend van de Groningse burgemeester
Van Iddekinge, een hoofdstedelijk
hoogleraar in de oogheelkunde, een in
trigerende rol bij het ontwerp van het
Groninger raadhuis. En ook waren bui
tenlandse vorsten en overheersers be
trokken bij de bouw van stadspaleizen
en torens. En natuurhjk speelde ook
Heemschut regelmatig een rol van be
tekenis. Het functioneren van Gemeen
tewerken in de 17de eeuw en later ten
slotte kon in dit nummer ook niet ont
breken.
JK
Deze verheugende cijfers noemde Heem
schut-voorzitter J. Franssen op een bijeen
komst op 12 oktober van de Heemkunde
kring De Heerlijkheid Heeze-Leende-Zes-
gehuchten' in Leende. Franssen waar
schuwde er echter voor niet te vroeg te
juichen over de Brabantse monumenten
liefde. Dit jaar leverde immers 11 procent
van de Brabantse gemeenten geen meerja
renprogramma voor restauraties in bij het
Rijk terwijl landelijk het percentage nala
tige gemeenten maar 6 is.
Somber stemmend is ook het feit, dat het
provinciaal monumentenbeleid van
Noord-Brabant marginaal is geworden. In
de speciale Brabant-special van het tijd
schrift van Heemschut, dat Franssen pre
senteerde, zegt Gedeputeerde A. W. Brug
man immers, dat de provincie, door finan
ciële nood gedwongen, zich is gaan be
perken tot haar strikt wettelijke taken en
daar is helaas de monumentenzorg niet bij.
Het provinciale budget voor monumenten
zorg daalde van 5 miljoen enkele jaren ge
leden tot vrijwel nul op dit moment.
(Zie voor de situatie rond het provinciale
monumentenbeleid ook pag. 25).
V erkiezingspr ogramma's
Franssen wees ook op het grote probleem,
dat de vele nieuwe taken, die de gemeen
ten met de nieuwe Monumentenwet heb
ben gekregen met het bestaande be
perkte personeelsbestand moeten worden
uitgevoerd. Heel wat gemeenten blijken
dan ook wel te voelen voor de oprichting
van facilitaire buro's ter ondersteuning van
de monumentenzorg. De Bond Heemschut
kan behulpzaam zijn bij de oprichting van
die buro's. Ook biedt de Wet Gemeen
schappelijke Regelingen aanknopings
punten voor gemeenten om samen meer te
bereiken.
In de programma's voor de komende
gemeenteraadsverkiezingen moet in elk
geval een heldere paragraaf over de
gemeentelijke monumentenzorg komen,
zo herhaalde Franssen zijn eerder gedaan
appèl van de Algemene Ledenvergade
ring in Harderwijk op 20 mei. Een
minimale eis is wel, dat elke Brabantse ge
meente straks over een eigen monumen
tenverordening, een monumenten
commissie en een monumentenlijst
beschikt. J.K.
Enkele honderden heemschutters bezochten op 14 oktober de landelijke Heemschutdag, dit
keer in Zuid-Limburg. Na de ontvangst in het schitterende stadhuis van Maastricht met zijn
rijk versierde zalen ging het per bus door het fraaie glooiende Mergellan dschap rond Vaals.
Een van de kerken, die in de route was opgenomen was de NH Kerk uit 1671. Voor op de foto
ons bestuurslid mevrouw Steigenga (foto J. Kamerling).
Het in 1960/'61 door architect ir. T. van
Nieuwbouw stadhuis Groningen weg
4
Hoogevest en aannemer Woudenberg/
Raadhuis Hilversum in revisie
7
Ameide gerestaureerde raadhuis van
Van fabricage tot nutsbedrijf
8
Ameide. Het dak werd 'gewit' door de
Amsterdams bouwen in 17de eeuw
11
plaatselijke duiven.
De Leidse raadhuiskwestie
18
Lodewijk Napoleon en Assen
21
Jaargang 66,
De Haagse Gevangenpoort
26
no. 11/12, november-december 1989
Station Hollands Spoor
28
Heemschut verschijnt minimaal 6x per jaar
Oude Rijkswegen in Brabant
30
Tijdschrift van de Bond Heemschut
Bouwhistorisch onderzoek
34
opgericht in 1911
De Haringpakkerstoren
40
Beschermvrouwe:
Stadhuis symbool stadsbestuur
42
H.M. Koningin Beatrix
Heemschut, nov.-dec. 1989
3
