Het Huis Schuylenburch en
Prinsessegracht 29
R.E. VAN DITZHUYZEN
;ïïïïfe.\-i
De mooiste Haagse huizen worden bewoond door ambassadeurs. De residenties van de
ambassadeurs van Spanje en Zweden op het Lange Voorhout, van Duitsland aan de
Lange Vijverberg, van Pakistan en Groot-Brittannië aan Plein 1813, van Turkije aan de
Prinsessegracht - om er enkele te noemen - zijn alle bijzonder fraai en zowel qua
(bouw)kunst als qua geschiedenis de moeite waard.
Toevallig zijn binnen enkele weken over
twee van deze huizen (beide op de Rijks
monumentenlijst) uitvoerige studies ver
schenen; de een behandelt Huis Schuylen
burch, residentie van de Duitse ambassa
deur en door velen het mooiste huis van
's-Gravenhage genoemd, de ander het
pand Prinsessegracht 29, waar de Turkse
ambassadeur resideert.
Het boek over Huis Schuylenburch
kwam tot stand op instigatie van de hui
dige ambassadeur, dr. O. W. von der Ga-
blentz. Precies 100 jaar geleden namelijk
verkocht de familie Van Schuylenburch dit
in 1715 ontworpen stadspaleis dat vanaf
het begin in haar bezit was geweest. Koper
was het Duitse Rijk, dat het tot 'Botschafter-
residenz' bestemde. Deze eeuwviering
was een uitmuntende gelegenheid voor
het doen verschijnen van een boek, dat
alle facetten van Huis Schuylenburch zou
belichten.
Het resultaat mag er zijn. Op het tweeta
lige (Nederlands en Duits), mede dankzij
de gulle bijdragen van sponsors bijzonder
fraai vormgegeven boekwerk is weinig
aan te merken: de bouwgeschiedenis van
dit 'statieus stadspaleis' wordt uitgebreid
behandeld (p. 17-43), gevolgd door een
minutieuze beschrijving van het voorname
interieur (p. 43-83). Lambrizeringen, weel
derige stucdecoraties, plafondschilderin
gen, schoorsteen- en deurstukken - kamer
voor kamer, vertrek voor vertrek - wor
den uitputtend besproken. 'Wie het exte
rieur van Huis Schuylenburch vergelijkt
met een prachtig bewerkte juwelenkist,
zal door de inhoud niet worden teleurge
steld', merken de auteurs op.
Het enige nadeel van dit boekwerk is
dat slechts kunsthistorici zijn aangetrok
ken voor het schrijven ervan. Een huis, of
het nu Huis Schuylenburch betreft, of een
Amsterdams Herengrachthuis, of een een-
Het Huis Schuylenburch
t S
am -1 «"fr
voudig hofjeshuisje, is immers niet alleen
vanuit kunsthistorisch oogpunt het be
schrijven waard, maar minstens evenzeer
historisch gezien. De mensen die er woon
den maakten het huis tot wat het was en is.
Een uitvoeriger hoofdstuk over de familie
Van Schuylenburch - nu zijn slechts drie
bladzijden gewijd aan de beide (ver)-
bouwheren Willem van Schuylenburch en
zijn zoon Comelis - en vooral ook over de
alhier residerende Duitse gezanten (zoals
bijv. E.H.J. Graf von Zech sonst von Burc-
kenrode genannt, gezant te 's-Gravenhage
1828-1840) had dit boek volledig en daar
mee extra aantrekkelijk gemaakt.
Het tweede boek behandelt de residen
tie van de ambassadeur van Turkije aan de
Prinsessegracht 29. Niet alleen de kortge
leden voltooide restauratie van schilder
stukken en vervanging van wandbespan
ningen, maar ook het feit dat dit pand vijf
tig jaar geleden door de Turkse staat ver
worven werd, vormden een goede aanlei
ding tot een publicatie over deze veel min
der bekende ambassadeursresidentie.
Hoofdmoot van het boek (p. 23-79) vormt
de zeer gedetailleerde beschrijving (met
313 voetnoten!) van de schilderstukken
door de kunsthistoricus Ch. Dumas. Ver
volgens wordt de restauratie hiervan na
verteld door de schilderijenrestaurateur
L.D. Vercauteren; ook de vervanging van
de wandbespanningen wordt besproken.
De bouwgeschiedenis en de beschrijvin
gen van exterieur en interieur komen
eveneens aan de orde. Het boek opent met
een beknopte, doch informatieve bewo-
ningsgeschiedenis vanaf het begin, de
verkoop van de bouwterreinen in 1705, tot
heden.
Authentieke interieurs van woonhuizen
komen weinig voor. Tot de weinige voor
beelden waarvan het oorspronkelijke
18de eeuwse interieur vrijwel volledig be
waard is gebleven, behoort het pand Prin
sessegracht 29. 'Het handhaven en restau
reren van een dergelijk waardevol inte
rieur is niet alleen een verrijking van ons
cultuurbezit', schrijft de Haagse wethouder
van onder meer monumenten, Mr. R.
Vlaanderen, in zijn voorwoord, 'het houdt
tevens gespecialiseerde ambachten in
stand'. Hij hoopt dan ook, dat dit boek bij
draagt, tot een groter begrip voor dit as
pect van monumentenzorg, het behoud en
de restauratie van monumentale interieurs.
De verheugend lage prijs van het boek,
slechts 7,50 kan in ieder geval voor
niemand een beletsel zijn en het is dan ook
te prijzen dat de Haagse gemeente zich
voor de publicatie van dit werk heeft inge
zet, dat hopelijk een brede verspreiding
zal krijgen.
R. van Zoest/X. van Eek: Huis Schuylen
burch. 's-Gravenhage, SDU, 1988, 96p.,
geb., geül. kleur en z/w, tweetalig (Ned. en
Duits), reg. f 49,50.
- H.F. Ambachtsheer/Ch. Dumas (red.):
Prinsessegracht 29. Een monumentaal inte
rieur. 's-Gravenhage 1988, VOM-reeksnr.
5 (gemeente 's-Gravenhage), 96p., geül.
kleur en z/w, Eng. samenvatting, 7,50.
Drs. R.E. van Ditzhuyzen is kunsthistorica
te Den Haag:
Heemschut, mei-juni 1989
7
