Noord-Holland
Zuid-Holland
Utrecht
Gelderland
Nieuw stadskantoor
Enkhuizen twistpunt
Onwillige
monumenteneigenaar
Amsterdams
Monumentenfonds
werpt zich op grote
monumenten
Rijksmonumenten
afgebroken
Prijs uitgeloofd voor
publicatie over
Den Haag
19 Utrechtse kerken
op Monumentenlijst
Herbouw molen in
Soest?
Vreugde en verdriet
'iiinaa
ffmjïï.
"in in» irmi^Tïïifr
Villa 'Ma Retraite'in Zeist, voor de restauratie waarvan door Europa
Nostra een 'diploma van verdienste' werd toegekend.
Enkhuizen - In Enkhuizen woedt
een felle discussie rond de beslis
sing over een nieuw stadskantoor.
Het oude, neoklassicistische stad
huis is te klein geworden, het is de
bedoeling dat heel dichtbij een uit
breiding tot stand komt. In het
stadje is nu beroering ontstaan,
omdat vier maquettes van blijkbaar
minder favoriete ontwerpen, ge
bouwd door MTS-leerlingen, in de
discussie eenvoudig geen rol heb
ben gespeeld. Maar geen raadslid
nam de moeite even een kijkje te
nemen. De gemeente dreigt nu te
gaan kiezen voor een ontwerp van
de Deventer architect Kristinsson.
Dat is het slechtste ontwerp, vindt
de vereniging Oud Enkhuizen. En
ook Monumentenzorg is weinig en
thousiast. Citaat van een woord
voerster, opgetekend door de
Enkhuizer Courant: 'Wij zullen niet
zeggen dat het een slecht ontwerp
is, maar we hebben wel vastge
steld, dat dit ontwerp de structuur
van de historische stadskern vrij
wel geheel negeert.'
Enkhuizen - In de Harpstraatte
Enkhuizen staat een prachtig
pandje, geplaatst op de rijksmonu
mentenlijst, maar helaas ernstig in
verval. Er moet nodig wat aan ge
daan worden, maar de eigenaar,
de familie Swier, vertikt het. De NV
Stadsherstel en ook de naastgele
gen supermarkt Vezo hebben
geïnformeerd of het pand te koop
was. Maar ook verkopen wil de fa
milie Swier niet. Aangezien een ei
genaar van een monument niet ge
dwongen kan worden zijn pand op
te knappen, is er weinig aan te
doen. En dat is de NV Stadsherstel
een doom in het oog.
Amsterdam - Grote monumenten
in Amsterdam kunnen voortaan te
recht bij het Amsterdams Monu
mentenfonds (AMF). Een nieuwe,
overkoepelende organisatie voor
de restauratie en het beheer van
grote monumenten. B W willen
het fonds 40.000,- subsidie
schenken. Het eerste 'proefproject'
wordt de restauratie van de Sint
Olofskapel aan de kop van de Zee
dijk. Het AMF wil monumenten
gaan beheren, maar ook initia
tieven van anderen begeleiden.
Bijvoorbeeld in de sfeer van haal
baarheidsonderzoeken, adviezen
en hulp bij onderhandelingen. Ook
probeert het AMF kandidaat-huur
ders van monumenten in contact te
brengen met monumentenbeheer
ders. Waarom zo'n fonds? Grote
monumentale gebouwen, is de re
denering, mogen niet afhankelijk
zijn van initiatieven van steeds
weer nieuwe groepen, die van al
les en nog wat moeten 'uitvinden'.
Zoals zo vaak het geval is. André
van Stigt, een van de initiatiefne
mers, in Het Parool: 'Bij elk belang
rijk gebouw dat wordt bedreigd
met sloop, staat wel een groep vrij
willigers op die zegt: dat mag niet
gebeuren. Zo'n groep maakt dan
vervolgens plannen, gaat enthousi
ast aan de gang, maar vaak zie je
dat hij halverwege strandt. Die
mensen weten dan gewoon niet
wat er allemaal bij komt kijken,
hoe groot de belemmeringen zijn.
Dat heb je onder meer kunnen zien
bij De Liefde. En als het al lukt om
de restauratie rond te krijgen dan
moet zo'n gebouw wel jaar in jaar
uit beheerd en geëxploiteerd wor
den. Je kunt bijna niet van vrijwilli
gers verwachten dat ze dat al die
tijd opbrengen.' Het eerste eigen
bezit van het AMF wordt De Post-
hoomkerk aan de Haarlemmer
straat. Deze Cuypers-kerk is zojuist
gerestaureerd. (Zie elders in dit
nummer)
Noordeloos - Van de 26 rijksmo
numenten die de dorpen Hoog-
blokland, Hoornaar en Noordeloos,
de drie 'Schakel-dorpen', in de zes
tiger jaren nog hadden zijn er in
middels drie afgebroken. Dat
meldt het verenigingsblad van de
Historische Vereniging Hoogblok-
land, Hoornaar en Noordeloos. In
1968 werd, nauwelijks rijksmonu
ment, het eerste pand al afgebro
ken. Twee andere panden onder
gingen in de tachtiger jaren het
zelfde lot.
Den Haag - De geschiedkundige
vereniging Die Haghe heeft een
prijs ingesteld. Een keer in de
twee jaar uit te reiken en groot
1000 (duizend) gulden. De prijs
wordt uitgeloofd voor een oor
spronkelijke, nog niet gepubli
ceerde studie in de vorm van een
scriptie of artikel, bij voorkeur op
basis van bronnenonderzoek en
met een omvang van tenminste
S000 en ten hoogste 21.000 woor
den. Er moet een duidelijke relatie
zijn met de geschiedenis van Den
Haag. Inzendingen voor de 'Mr.
G. W. van Herwaarden Prijs'van
1990 moeten voor 1 sept. 1990 ge
zonden worden naar de secretaris
van de jury, drs. Ch. Dumas, Ge
meentearchief, Loosduinseweg 17,
2571 AA 's-Gravenhage, tel. 070-
648904.
Utrecht - De gemeenteraad van
Utrecht heeft 19 kerkgebouwen op
de Gemeentelijke Monumentenlijst
geplaatst. Sinds 1984 verrichtte de
voormalige stadsarchitect een on
derzoek naar de esthetische kwali
teit van de kerkgebouwen in de
gemeente. Hij kwam tot een stede-
bouwkundige, architectonische en
historische beoordeling. Zijn rap
port vormt de basis van een advies
van de Monumentencommissie.
Deze adviseerde 26 kerkgebou
wen op de lijst te plaatsen. Overleg
met eigenaren en andere zakelijk
gerechtigden volgde. Er had ook
een informatieavond plaats, waar
bij de meeste kerkbesturen aan
wezig waren. Met enkele van deze
besturen werd later nog uitvoerig
van gedachten gewisseld. Ook de
directeur van de Dienst Volkshuis
vesting bracht nog advies uit. Hij
adviseerde 19 gebouwen op de
Monumentenlijst te plaatsen, drie
erbuiten te laten, over twee kerken
nog wat onderzoek te doen en
twee er pas op te plaatsen als de
minister ze niet als Rijksmonument
wil erkennen. Zijn advies werd
overgenomen. De kandidaat-rijks-
monumenten zijn de kerken aan
het Limburg Stirumplein 2 en het
Willemsplantsoen 2.
Soest - 'Stichting tot herbouw van
de stellingkorenmolen De Wind
hond'. Een heel duidelijke, zij het
wat lange naam. De stichting wil in
Soest een 'aantrekkelijk cultuurhis
torisch monument doen herrijzen,
ten gerieve van de schoonheid van
ons dorp en als trekpleister voor
degenen die willen recreëren,' zo
meldt het bestuur. Het is nog op
zoek naar voldoende geld.
Winterswijk - Vreugde en ver
driet in Winterswijk. Vreugde om
de restauratie van de Meenkmolen
in de buurtschap Miste, verdriet
om de sloop van het neo-classicis-
tische notarishuis.
De Meenkmolen - een uit 1851 da
terende, achtkantige beltmolen -
staat er, na vele jaren van ontluiste
ring, weer piekfijn bij. De restaura
tie vergde ongeveer een kwart mil
joen. De financiering had heel wat
voeten in de aarde, maar de pro
blemen konden overwonnen wor
den dankzij overheid, bedrijfsle
ven, ANWB, Prins Bemhardfonds, j
Zomerzegels, Lionsclub, Vrienden
van de Gelderse Molen, eigenaar/
molenaar Woordes en de Wïnfers-
wijkse bevolking. Een centrale rol
bij alle bemiddelingen was inge
ruimd voor de stichting Vrienden
van de Winterswijkse Molens. Na
de 18e eeuwse watermolen van Be
renschot in het Woold is de
Meenkmolen de tweede molen in
Winterswijk die in redelijk korte
tijd zijn oude aanzien terugkreeg.
De plaatselijke molenstichting wil
haar energie nu richten op de
Venemansmolen, een vervallen
stellingmolen zonder wieken, die
in 1898 werd gebouwd met behulp
van onderdelen van de in datzelfde
jaar in Zaandam gesloopte hout
zaagmolen De Goede Hoop.
De bezwaren, die Heemschut in
juni 1987 inbracht tegen de bouw
van een grootschalig winkelproject:
op de plaats van het uit 1862 date
rende Notarishuis, hebben niets
uitgehaald. De wit gepleisterde
villa, ooit door de plaatselijke mo
numentenvereniging 'ons kleine
Soèstdijk' gedoopt, is gesloopt. Dati
34
Heemschut, mei-juni 1989
