Ml
BOEKEN
stig uit de kerk te Kruiningen waar men na
de watersnood een nieuw orgel had geno
men.
Gigantisch veel metselwerk
Voorjaar 1989 hoopt men het werk te vol
tooien. Uitvoerder Joppe vat het werk nog
eens samen: gigantisch veel metselwerk,
nieuwe steunberen van speciale in Kerk-
diiel gebakken veelkleurige bakstenen.
De verrotte kapvoeten moesten worden
vervangen, er kwamen nieuwe muurplaten
en daaronder werd het metselwerk ver
nieuwd. Er komen nieuwe vloeren in met
gebruik van oud materiaal. Tal van oude
bouwsporen worden in het zicht gelaten.
De tongewelven die er in 1898 waren inge
bracht blijken nog gaaf; zij bestaan uit gre
nen kraaldelen en de decoratie ('aardig
schabloonwerk') vroeg slechts wat bijwer
king.
Gebleven van de vorige restauratie zijn
ook de waalstenen van de muur van de
zuidbeuk naast de toren. Van vele genera
ties bouwers, herstellers en vernieuwers
toont straks de kerk van Wemeldinge de
relieken: een zichtbare bouwgeschiedenis
in een opmerkelijk dorp.
Schelluinderberg
De geschiedenis van een buitenplaats en
pastorie in de omgeving van Gorinchem;
door H. J. Zuidervaart, 2e dr. Schelluinen,
de Waal, 1988.100 pp. Prijs 22,50.
Van dezelfde auteur verscheen het boek
Het Duitse Huis te Schelluinen. Dit gaat
over de opkomst en ondergang van een
commanderij van de Ridderlijke Duitse
Orde.
Schelluinen, de Waal, 1988.47 pp. Prijs
14,50.
Beide boeken zijn o.a. te bestellen bij
boekhandel N. H. Stein te Gorinchem. Tel.
01830-33641.
Bedrijfsmonumenten
Een rapport van Tony Jansen over de
stand van zaken rondom monumenten van
bedrijf en techniek, over behoud, herge
bruik, inventarisatie, decentralisatie en de
toekomstmogelijkheden voor deze kwets
bare categorie bouwwerken in het monu
mentenbeleid.
Amsterdam, Boekmanstichting, 1988.105
pp. ISBN 90.6650.020.4. Prijs 15,-.
148 kleine landschaps
elementen in kort bestek
Een systematische beschrijving van in Ne
derland voorkomende kleine landschaps
elementen; samengest. doorB. Mobach, il
lustraties H. Verhorst en H. Coverts. Een
lexicon, dat begrippen behandelt van aan
plakbord, klif en tabaksschuur tot tuunwal
en zijdewende. Per pagina wordt een ele
ment volgens een vaste systematiek be
schreven en met een pentekening verdui
delijkt.
Een uitg. van de Stichting Landelijk Over
leg Natuur- en Landschapsbeheer. Te be
stellen door overmaking van 15,50 op
postgiro 4252780 t.n.v. de Stichting LONL
te Utrecht (030-340777).
Het koor van de N.H. kerk van Wemeldinge
(iotoj. Th. Balk).
Kastelen rond Zutphen II
Door Jan Harenberg. Dit boekje beschrijft
de geschiedenis van de bouw en de bewo
ners van zeven kastelen en landhuizen ten
westen van Zutphen, te weten: De Lathmer,
De Poll, De Nijenbeek, Empe, Voorston
den, Engelenburg en Helbergen. Versche
nen in de serie Kleine Monumenten Reeks.
Zutphen, de Walburg Pers, 1988,96 pp.
ISBN 90.6011.596.1. Prijs 15,-
AMtC
Levende spreekwoorden
De actieve museumconsulent van Overijs
sel Girbe Buist schreef een fraai geïllus
treerd boek over gebruiksvoorwerpen,
die in Nederlandse zegswijzen voorko
men. Bij de uitdrukking 'iemand hekelen'
wordt dan bijvoorbeeld een hekel afge
beeld, die diende om onregelmatigheden
uit het vlas te verwijderen. Op deze wijze
passeren vele spreekwoorden de revue,
waarbij inderdaad de 'echte' betekenis
goed uit de verf komt. Ook voor de studie
van de materiële cultuur is dit een wel
kome aanvulling, omdat in de volksmond
veel bewaard is gebleven, wat door ver
nieuwingen al lang het veld heeft geruimd.
Musea leverden de gefotografeerde voor
werpen en prenten, die nu in ander per-
spektief worden geplaatst. Origineel is
ook de toepassing van 'tableaux-vivants',
waarin de spreekwoorden door scholieren
worden uitgebeeld. Een frisse benadering
van een in volkskundige kring vaak
plechtstatig aangevat veld van onderzoek,
dat hier speels (maar verantwoord) een ei
gentijdse vorm heeft gevonden.
Levende spreekwoorden, door drs. G.
Buist, met foto's van H. Boudewijns.
Uitgeverij Matrijs, Utrecht, 72 pp.,
ISBN 90.70482.69.X. Prijs 19,90.
EJ
Een spoor van verlichting
150 jaar monumentale kunst en decoratie
aan Nederlandse stationsgebouwen door
W. R. F. van Leeuwen en H. Romers.
Een interessant boek met vele afbeeldin
gen waarin de jubilerende N.S. zich van
een hele andere zijde laat zien: als kunst
opdrachtgever. Het eerste deel geeft een
chronologisch overzicht van de Neder
landse stationsontwikkeling: van de 19e
eeuwse pompeuze bouwwerken tot eigen
tijdse voorbeelden als het station van Slo-
tervaart en Lelystad. Het tweede deel is
een alfabetisch op plaatsnaam geordende
catalogus (met foto's en enkele summiere
gegevens) van nog bestaande interessante
stationsdecoraties.
Zutphen, de Walburg Pers, 1988.144 pp.
ISBN 90.6011.617.8. Prijs 29,50.
Synagogen in Nederland
Door J. F. van Agt en E. van Voolen; foto's
Willy Lindwer.
Nadat oorsprong en functie van de syna
goge is beschreven volgt er een alfabeti
sche lijst op plaatsnaam en een summiere
beschrijving van de ca 100 nog bestaande
synagogen in Nederland.
Hilversum, Gooi Sticht, 1988.119 pp.
ISBN 90.304.0456.6. Prijs 29,50.
Rondom Dever
Opstellen ter gelegenheid van het 25-jarig
bestaan van de Stichting Dever te Lisse.
Deze stichting ijverde jarenlang voor het
behoud en restauratie van de woontoren
Dever. Nu wil men de directe omgeving
aanpakken. In de bundel wordt verslag
gedaan van recent archief- en archeolo
gisch onderzoek. Het huis Dever is be
halve maandag iedere dag te bezoeken
tussen 14 en 17 uur. Deze aardige bundel
(97 pp) is te verkrijgen voor de luttele som
van 15,— 4,50 porto op rek. ABN nr
56.80.41.208 t.n.v. de Stichting (giro bank
3951) of tijdens bezoekuren.
Hollandse bakstenen langs de
Atlantische Oceaan
Een tocht langs de bouwwerken van de
West-Indische Compagnie; door Peter J.
van Wiechen; t.g.v. de gelijknamige ten
toonstelling in het Volkenkundig Museum
Justinus van Nassau te Breda van 31-10-
1988 tot 8-1-1989.
Vijftig jaar speelruimte
Geschiedenis van de Schouwburg Arnhem
1938-1988; door HansRighart, met een bij
drage van Hans van den Bergh. Een
boekje over het gebouw, maar vooral over
de Arnhemse podiumkunst, Toneelgroep
Theater en de vele problemen waarmee
toneel te maken heeft.
Zutphen, de Walburg Pers, 1988,109 pp.
ISBN 90.6011.599.6. Prijs 17,50.
Nationale landschappen
De regering heeft in 1986 twintig gebieden
aangewezen als nationaal landschap. In
deze. brochure, uitgegeven door het Minis
terie van Landbouw en Visserij, wordt een
korte beschrijving van deze gebieden ge
geven. Te bevragen bij het Ministerie, tel.
070-782063 of 792978. AMtC
Heemschut, januari-februari 1989 17
