Stations in Overijssel:
problematiek en perspectief
STATIONSGEBOUWEN
Z. KOLKS EN H. HOESTRA
Het aantal spoorlijnen, dat de provincie Overijssel doorsnijdt is in 50 jaar gehalveerd. Het
zijn er nu nog acht (zie kaart). De belangrijkste hiervan zijn die van Amsterdam en
Rotterdam/'s-Cravenhage over Amersfoort en Zwolle naar Groningen en Leeuwarden;
die van Vlissingen via Arnhem, Zutphen en Deventer naar Zwolle, en die van Amsterdam
en Rotterdam/s-Gravenhage over Amersfoort, Deventer en Almelo naar Hengelo (O.),
waar één gedeelte verder gaat in de richting Enschede en een ander in de richting
Oldenzaal (deels ook door naar Duitsland). Andere lijnen lopen van Zutphen naar Hen
gelo (O.), van Zwolle naar Kampen, van Zwolle naarEmmen, van Zwolle naar Almelo en
van Almelo naar Mariënberg.
Vroeger waren er meer: Winterswijk -
Hengelo (0.)/Enschede - Oldenzaal (opge
heven in 1934/1936/1937), Enschede -
Ahaus (Du., opgeheven in 1967), Enschede
- Gronau (Du., opgeheven in 1979), Olden
zaal - Denekamp (opgeheven in 1942), Ol
denzaal - Gronau (eveneens opgeheven in
1942), Neede - Hellendoom (opgeheven in
1935) Deventer - Ommen (eveneens opge
heven in 1935), en Apeldoorn - Kampen
(opgeheven in 1934). Het vervoer op
laatstgenoemde acht lijnen is meestal ten
gevolge van de economische crisis en
vanwege zware concurrentie van auto en
autobus gestaakt. Vermeldenswaard is dat
van de lijn Winterswijk - Twente het tra
ject Haaksbergen - Boekelo thans in ge
bruik is als 'museumlijn'.
Gezien het feit, dat het spoorwegnet
vroeger uitgebreider was en het aantal
halteplaatsen groter, bestonden er dus ook
meer stations dan heden in gebruik zijn.
Daarbij komt dat er tot 1937 verschillende
spoorwegmaatschappijen waren die ieder
over eigen stations beschikten, zodat er in
bepaalde - zelfs kleinere - plaatsen soms
meer dan één station was (b.v. te Diepen
veen en Goor). In Overijssel waren, be
halve de Maatschappij tot Exploitatie van
Staatsspoorwegen (lijnen Arnhem - De
venter - Zwolle - Leeuwarden en zijtak
Zutphen - Enschede - Gronau; Zwolle -
Almelo), de volgende ondernemingen ac
tief:
Nederlandsche Centraal Spoorweg
Maatschappij: lijn Utrecht - Zwolle - Kam
pen, geopend in 1863/1865
Spoorweg Maatschappij Almelo - Salz-
bergen (Du.): lijn Almelo -Salzbergen, ge
opend in 1865
Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoor
weg Maatschappij (GOLS): lijn Winters
wijk - Hengelo (0.)/Enschede - Oldenzaal,
geopend in 1884/1885/1890
Koninklijke Nederlandsche Locaal-
spoorweg Maatschappij (KNLS): lijn Apel
doorn - Deventer - Almelo, geopend in
1887 en later, en aftakking naar Kampen,
geopend in 1913
De uit 1883 daterende voetgangersbrug boven bet spoorwegemplacement te Zwolle -de Hoge Spoorbrug -is het enige nog overgebleven
voorbeeld in Nederland van een zgn. lensliggerconstructie. De Bond Heemschut en de vereniging Vrienden van de Stadskern Zwolle streden
samen voor behoud van dit unieke en ook architectonisch waardevolle bouwwerk (foto Bet Oversticht).
/VroOnslit
28 Heemschut, november-december 1988
