Muziek in een oud ziekenhuis
HERGEBRUI
o<
ANNEMARIE TEN CATE
Een nieuwe bestemming voor het voormalige Sint Elisabeth Ziekenhuis in Almelo
Toen de Commissaris van de Koningin mr. J. A. M. Hendrikx op 30 september jl. de
plechtige opening van Hof '88 had verricht, is het een week lang feest geweest in Almelo.
En terecht, want de verbouwing van het voormalige Sint Elisabeth Ziekenhuis tot een
multifunctioneel complex is werkelijk een prestatie. En men is er trots op dat dit beeld
bepalende gebouw in de binnenstad van Almelo bewaard is gebleven. Het gezegde
'waar een wil is, is een weg'is bij de herbestemming van dit complex zeker van toepas
sing. Het heeft dan ook heel wat voeten in de aarde gehad voordat het zover was. Nadat
de bejaardenwoningen in februari voltooid waren heeft Stichting Stadsherstel Almelo al
haar vreugde doen blijken door de wisselprijs - een schild in glas en lood - aan de
betrokken instellingen uit te reiken.
Voorgevel Hofkampstraat, met op de voorgrond de eerste kapel, die in 19S4 tot ziekenzalen
werd verbouwd ffotoA. Af. ten Cate).
stad behouden moest blijven stond als een
paal boven water, maar met welke be
stemming? Beide ziekenhuizen waren in
handen gekomen van projectontwikkelaar
Embo, die het SEZ uiteindelijk in novem
ber 1986 voor de symbolische som van een
gulden aan de gemeente verkocht. Wat
vervolgens gedaan? Almelo staat er finan
cieel als artikel 12 gemeente niet al te best
voor. De eerste gesprekken en een nota
over hergebruik dateren al uit 1979. In
1984 werd de Regionale Muziekschool
Noord-Twente, verspreid over verschil
lende panden in de stad, gepolst. Met
name het rechter gedeelte leek zeer ge
schikt, daar dit uit diverse kleine kamers
bestond en niet te vergeten een kapel
heeft met een goede akoestiek. Maar er
moesten meerdere gegadigden komen.
Andere mogelijke gebruikers waren Het
Kreatief Centrum en de Kunstuitleen.
Over het linker gedeelte werd spoedig
overeenstemming gevonden met de Stich
ting St. Joseph, die achter het complex mo
gelijkheden zag voor een dépendance van
het bejaardentehuis 'De Koppel', dat drin
gend aan renovatie en uitbreiding toe was.
Het grootste gedeelte van de latere aan
was van het ziekenhuis aan de achterzijde
werd gesloopt. St. Joseph pleegde daar
nieuwbouw (34 aanleunwoningen, 68 be
jaardenappartementen), het rode bakste
nen gebouw werd verbouwd tot 22 bejaar
denwoningen met een aantal gemeen
schappelijke voorzieningen (kosten ver
bouw 2,9 miljoen).
Vraagt men hoe het is om in het oude
ziekenhuis te wonen, dein zijn de bewoners
over het algemeen zeer enthousiast. En-
Jan Stuyt
Het hoofdgebouw, het oudste gedeelte van
het St. Elisabeth Ziekenhuis, dateert uit
1928. Het werd gebouwd voor 70 pa
tiënten. Ir. Jan Stuyt leverde het ontwerp.
Hij ontwierp eerder het St. Elisabeth
Ziekenhuis te Alkmaar en de Boerhaave-
kliniek te Amsterdam. Via Deken Van der
Waarden, die voorheen bouwpastoor te
Naarden was en daar met hem een kerk
bouwde, kwam Stuyt in Almelo terecht.
Het ziekenhuis is opgetrokken in felrode
baksteen in een strakke, klassieke stijl. De
ingangspartijen kregen een extra accent
door het gebruik van natuursteen; op de
hoeken bevinden zich lisenen in baksteen.
Het nieuwe ziekenhuis werd gecombi
neerd met een Tehuis voor Ouden van Da
gen, de Canisius Stichting, met plaats voor
30 bejaarden. Dit bevond zich aanvankelijk
in het rechter gedeelte, daar waar nu de
muziekschool is ondergebracht. In de
zuidgevel, de gevel aan de Hofkampstraat,
is deze scheiding nog duidelijk te zien. Dit
ondanks het feit dat, toen het bejaarden
huis later bij het ziekenhuis werd getrok
ken, de ingangspartij verwijderd werd. Op
5 juni 1928 werd het ziekenhuis officieel
geopend en het heette toen een van de
modernste van Nederland te zijn! 'Het ge
heel maakt een typisch Hollandsche in
druk; soberheid, eenvoud, netheid en
schoonheid zijn in het bouwwerk vere
nigd', aldus de voorzitter bij de opening.
In de loop van de jaren werd er aan de
achterzijde voortdurend uitgebreid. In
1954 werd er naar ontwerp van architect
Sluymersr. een nieuwe kapel gebouwd;
de oude kapel aan de Hofkampstraat werd
verbouwd tot enkele ziekenzalen. De spits
werd verwijderd, maar de voormalige ka
pel is nog steeds als zodanig herkenbaar.
Door grondaankoop in 1957 bezat het
ziekenhuis uiteindelijk 4 ha grond. Aan de
achterzijde bevond zich behalve de vele
uitbreidingen een enorm park.
Multiplan SEZ
In 1974 ging het St. Elisabeth Ziekenhuis
(SEZ) een fusie aan met het Prinses Irene
Ziekenhuis. Er was behoefte aan een groot
nieuw ziekenhuis, hetgeen resulteerde in
de bouw van het Streekziekenhuis Almelo
dat in 1985 werd betrokken. Dat het rode
bakstenen gebouw van het SEZ als beeld
bepalend gebouw in de Almelose binnen-
Plattegrond van het totale complex.
T°t» <J.
v.)'7f'(/«cr I
-fp S
Heemschut, november-december 1988 19
