Groningen
Friesland
Drenthe
Overijssel
Gelderland
Sluishuisje gered
Overzicht Groningse
verenigingen
Sponsors voor
beeldentuin
Verhildersum
SteUingwerverdag
De Ramhorst geramd
Monumentenzorgen
Reserves uitgeput
Red Eusebiuskerk
Benzinestation
monument
Zoutkamp - Het sluiswachters
huisje bij de enige jaren geleden
reeds gerestaureerde Reit-
diepsluizen krijgt nu ook een op
knapbeurt. De VW Lauwersmeer-
Oost heeft ruimtegebrek en wilde
er graag een kantoor in vestigen.
Daar komt niets van in. Rijkswater
staat brengt er technische appara
tuur in onder.
Groningen - Bij de Rijksuniversi
teit Groningen is vorig jaar ter ge
legenheid van de Dag der Gronin
ger Geschiedenis op 24 april 1987
een voorlopig overzicht versche
nen van alle groeperingen, instan
ties, organisaties en verenigingen
die op de een of andere manier
betrokken zijn bij het verleden van
Stad en Ommeland. Het werkco
mité van de Dag der Groninger
Geschiedenis schreef in het voor
woord zich ervan bewust te zijn dat
de lijst niet compleet is en noemt
het een bescheiden, maar onmis
baar begin. Het boekwerkje is on
derverdeeld in een overzicht van
de Groninger historische vereni
gingen, musea, archieven en bi
bliotheken, instanties op het ge
bied van monumenten, instellingen
op het gebied van onderzoek en
onderwijs, van landschap en van
historische objecten. De Bond
Heemschut staat vermeld onder de
historische verenigingen, maar zou
zich wellicht meer thuisgevoeld
hebben onder de rubriek Monu
menten. Misschien komt dat ooit
goed in de beloofde uitgebreidere
adressengids.
Leens - Met als doel de Groninger
beeldhouwer Eddy Roos een le
vensgroot bronzen beeld te laten
maken voor de Borg Verhildersum
in Leens is gisteren een voor Ne
derlandse begrippen unieke spon
sorstichting opgericht.
Op initiatief van het kunstverzame
laarsechtpaar Groeneveld uit Delft
is de Stichting Beeldentuin Borg
Verhildersum in het leven geroe
pen. Het stichtingsbestuur waarvan
de Groninger commissaris der Ko
ningin H. J. L. Vonhoff voorzitter is,
verwacht 600.000 gulden aan dona
ties bij particulieren en het be
drijfsleven te kunnen verwerven
om Roos tot het jaar 2000 onge
stoord te kunnen laten werken aan
zes nieuwe beelden.
In het kader van de Beeldende
Kunstenaars Regeling en met sub
sidie van de provincie Groningen
heeft Roos tussen 1978 en 1987 al
zes bronsplastieken gemaakt voor
de neo-baroktuin bij Verhilder
sum. Na de opheffing van de rege
ling leek de voltooiing van het
beeldenproject niet langer reali
seerbaar. Door sponsoring kan
Roos' beeldenplan dat afgestemd
is op twaalf geometrische gazon-
vlakken, alsnog verwezenlijkt wor
den. Het gironummer van de Stich
ting is 667876. het banknummer
AMRO 49.99.80.7000.
Oldeberkoop - Ter gelegenheid
van de Stellingwerver dag heeft
een forum zijn licht doen schijnen
over monumentenzaken in Oost
en Weststellmgwerf. De kunsthis
toricus, publicist en Heemschutme
dewerker Drs. P. Karstkarel somde
in zijn betoog een groot aantal res-
taurabele zaken op, zoals de tuin
van de Van Harenstins, beter be
kend als Lindenoord in Wolvega,
waar omstreeks 1800 al openlucht
voorstellingen werden gegeven
van de werken van Onno Zwier
van Haren, bouwer van de stins. Hij
brak een lans voor de belvédère m
Appelscha, de Beckhofschans in
Fochteloo, het spoorwegstation van
Wolvega dat nog een geschikte
huurder moet krijgen en voor de
ontginning in Nijelamer met boer
derijen en waterlopen. Volgens
Karstkarel zou er voor Peter Stuy-
vesant, stichter van New York, in
zijn geboorteplaats Peperga een
monumentaal paviljoen moeten ko
men en zou de prehistorische ne
derzetting in Fochteloo moeten
worden gereconstrueerd. Er zijn
objecten genoeg, maar geen geld.
Voor publiekgerichte activiteiten
zouden de gemeentelijke overhe
den diep in de buidel moeten tas
ten, betoogde de heer Karstkarel.
De vraag is wie al dat fraais moet
exploiteren.
De voorzitter van de 'Stichting
Olde Fryske Tsjerken', Ir. B. H. H.
Muller, vond dat monumenten ei
genlijk alleen gerestaureerd moe
ten worden als er ook een zinvolle
bestemming voor is. Forumlid en
molendeskundige J. Klaver vond
dat voor molens in elk geval geen
probleem: molens zijn rendabel te
maken en de kosten komen er uit,
ook voor de molenaar, voerde hij
aan.
Meppel - De gemeente zit met de
restanten van de door Gemeente
werken met een shovel ingedrukte
muren van boerderij De Ramhorst
aan de Blankensteinweg. De in
197S aangekochte grond bij dit be
schermde monument is nodig voor
woningbouw en dat was in het
zelfde jaar voor de directeur Ge
meentewerken aanleiding de mu
ren van De Ramhorst alvast maar te
rammen. De plaatselijke partij
Stadswacht Meppel deed aangifte
van vernieling. Onlangs heeft de
rechtbank te Assen de gemeente
Meppel veroordeeld tot een boete
van 10.000 en verwierp alle ver
weren van B en W. Het college had
aangevoerd niet op de hoogte te
zijn geweest van de actie van Ge
meentewerken, noemde het in
drukken van muren van een ver
vallen boerderij geen vernielen en
ontkende dat er sprake was ge
weest van opzet. De rechtbank
oordeelde dat slechte staat van on
derhoud nog niet betekent dat tot
verdere vernieling mag worden
overgegaan en dat de gemeente
verantwoordelijk is voor de opzet
telijke vernieling omdat de direc
teur Gemeentewerken handelde
als ambtenaar van de gemeente en
wist dat de boerderij een be
schermd monument was. De ge
meenteraad heeft besloten niet in
beroep te gaan tegen het vonnis en
wilde er geen politieke conse
quenties aan verbinden. Wel zal
de raad zich nog moeten uitspre
ken over wat er nu verder met De
Ramhorst moet gebeuren: her
bouw of sloop. Van verschillende
zijden zijn aanbiedingen gedaan
tot herbouw. Mocht de raad daar
toe besluiten, dan zullen B en W
met gegadigden gaan praten.
Zwolle - Met gemengde gevoe
lens viert de stad deze zomer het
feit dat er 25 jaar aan Monumenten
zorg wordt gedaan. Er is weliswaar
voldoening over wat er allemaal is
bereikt, maar er is duidelijk pessi
misme over de toekomst, nu de
rijkssubsidies afnemen. Wethou
der mevrouw M. Meindertsma ver
wacht dat er steeds meer zal wor
den gekeken naar de bestemming
van het te restaureren object. Ge
bouwen van minder grote waarde
dan de heel bijzondere panden
zouden wel eens het loodje kunnen
leggen als er geen economische
bestemming voor te vinden is. De
gemeente krijgt van het rijk nog
slechts acht ton per jaar.
De gerestaureerde Broerenkerk is
eigenlijk al een voorbeeld van een
zorgelijke situatie: er is nog steeds
geen definitieve bestemming voor,
maar de restauratie kostte wel vier
miljoen gulden. Gehoopt wordt
nog steeds dat het conservatorium
er gebruik van mag maken van de
minister van Onderwijs en Weten
schappen.
Arnhem - Gedeputeerde Staten
van Gelderland overwegen de
subsidie aan rijksmonumenten te
staken en alleen nog geld te ver
strekken aan gemeentelijke monu
menten. Aan het einde van het jaar
lopen de Onderhoudsregeling en
de Restauratieregeling Monumen
tenfonds af, regelingen die veel
meer geld kostten dan was voor
zien. De reserves zijn vrijwel uitge
put. Er moet dus wel een ander be
leid komen. GS menen dat het
budget beperkt moet blijven tot de
begrote 2,8 miljoen gulden. In au
gustus krijgen instanties op het ge
bied van monumentenzorg gele
genheid hun mening te zeggen.
Arnhem - De Eusebiuskerk, het
symbool van Arnhems wederop
bouw, raakt danig in verval. Voor
restauratie van de toren alleen al is
6 miljoen gulden nodig. Er is een te
slechte kwaliteit tufsteen gebruikt
bij de naoorlogse herbouw. De ge
meente Arnhem is bereid 1 mil
joen gulden voor de restauratie te
reserveren en heeft vertrouwen in
bedrijfsleven en burgerij die er
mede voor zullen moeten zorgen
dat de toren gered kan worden.
Nijmegen - Het benzinestation uit
1936 aan de Muldersweg met zijn
typische vorm van een paddestoel
met platte hoed wordt monument.
De Nijmeegse Monumentencom
missie wil het gebouw bewaren als
typisch voorbeeld van constructi
vistische bouwkunst en als enig
Nijmeegs voorbeeld van het
'nieuwe bouwen'. Het werd in de
sfeer van de zogeheten 'automotive
architecture' gebouwd door de Nij
meegse architecten B. Meerman
en J. van der Pijl. Ooit lag het ben
zinestation aan de oude rijksweg
naar Grave en Venlo, maar nu staat
het eenzaam op een heuvel, onge
bruikt en sterk verwaarloosd. De
gemeente zoekt naar een ge
schikte huurder. Aanvankelijk
dreigde sloop van het benzinesta
tion. Op de plaats ervan zouden 32
flatwoningen komen. De gemeente
kocht het station echter en bood de
aannemer een alternatief bouwter
rein. Heemschut verleende dit jaar
aan Hans Sanders in het kader van
de Heemschut Persprijs een eer
volle vermelding voor een artikel
over dit monument in NRC/Han-
delsblad van 3-4-1987.
40 Heemschut, september-oktober 1988
