Het heiligdom voor Indrayani Pith in zijn geheel na de restauratie (dia dr. J.A. Noordijk)
dan ook gebruikt wordt voor het drogen
van kleipotten en andere zaken, naast haar
officiële functie van Lingam-bewaarplaats.
Ook deze Paati werd met Nederlands geld
gerestaureerd.
Indrayani Pith
Dit tempelcomplex, gewijd aan de godin
Indrayani, ligt aan de oude weg naar Kath-
mandu, dichtbij de entree van Bhaktapur.
Op het verhoogde terrein staat een zeer
oude boom bewaakt door twee stenen
leeuwen. Een binnenhof wordt gevormd
door drie paati's of galerijen en een ge
bouw met een verdieping, de Saatal. Een
inscriptie vermeldt het jaar 1670 als stich
tingsdatum. Er zijn acht van deze heilig
dommen rondom Bhaktapur, voor de Asta-
matrikas, de moedergodinnen die de stad
beschermen. Ook bij dit tempelcomplexje
zijn sacraal en profaan gebruik gemengd,
want de naburige school wendt het aan
voor educatieve doeleinden. Voordat op
Oudejaarsdag de Lingam achter de Cyasi-
lim Mandap moet worden opgericht,
brengt men het beeld van de godin In-
drayani met groot ceremonieel van de Pith
naar Durbar Square, het hoofdplein van
Bhaktapur. Daar vinden in de grote Taleju-
tempel allerlei ceremoniën plaats. Een wij
geschenk, bijvoorbeeld een bloem, wordt
dan naar de Lingam Paati gebracht, want
zonder dat kan de Nieuwjaarspaal niet
worden opgericht.
De Indrayani Pith vervult nog andere reli
gieuze doeleinden, maar deze functie met
Nieuwjaar verbindt het tempelcomplex
met de andere twee door de VNN geres
taureerde gebouwtjes.
Restauratiepolitiek
Nepal is één van de armste landen ter we
reld en heeft voor het behoud van haar
talrijke cultuurschatten dan ook nauwelijks
geld. De UNESCO heeft een monumenten
inventarisatie gemaakt, die alleen al voor
de Kathmanduvallei 2500 monumenten telt.
Pilaar van het heiligdom van Indrayani Pith
(dia dr. J.A. Noordijk)
Diverse westerse landen hebben daarom
projecten onder handen. De Westduitse
Bondsrepubliek bijvoorbeeld, heeft in
Bhaktapur een Bhaktapur Development
Project (BDP) opgezet. Dit omvat niet al
leen restauratie, maar ook water- en riole
ringsvoorzieningen. Behalve openbare ge
bouwen, worden woonhuizen in hele blok
ken aangepakt. De Nepalese bevolking
werkt zelf mee: vergeten ambachten wor
den zodoende weer uitgeoefend en men
draagt de uitvoering van het project
langzamerhand over aan de Nepalezen.
Mentaliteitsbeïnvloeding is belangrijk: fou
ten die zoveel Derde Wereldlanden teiste
ren - zoals onaangepaste betonnen
nieuwbouw tussen traditionele gebouwen
- probeert men te vermijden. Verwaar
loosde of beschadigde gebouwen herstelt
men zoveel mogelijk, maar 'terugrestaure-
ren' in de oorspronkelijke toestand is zel
den het geval. Er worden zoveel mogelijk
natuurlijke materialen gebruikt, waarbij
het gebruik van hout na de ontbossing van
het land nog meer doet toenemen. Daarom
zijn er nu ook herbebossingsprojecten, die
niet alleen door Nepal maar ook door an
dere landen worden gestimuleerd en gefi
nancierd. Ook daaraan helpt de VNN mee.
Het is maar een kleine bijdrage, de restau
ratie van drie religieuze gebouwen in een
Nepaleze stad, drie van de 2500 door
UNESCO geregistreerde monumenten in
de Kathmanduvallei. Maar het is een be
gin.
Certrudis A. M. Offenberg is architectuur
historica en redactrice van 'Spiegel Histo-
riael'.
30 Heemschut, september-oktober 1988
