Lingam Paati
De galerij Lingam Paati, waarde ceratoidële paal wordt bewaard. Dit vrachtbaarheids-symbool wordt op Nieuwjaarsdag opgericht, (dia dr.
J.R. Noordijk)
In 1978 volgde een tweede gebouwtje, de
Lingam Paati en afgelopen april werd een
derde heiligdom, de Indrayani Pith in
nieuwe luister feestelijk overgedragen. De
voorzitter van de VNN en tevens consul
generaal van Nepal dr. J. A. Noordijk, oud
minister van ontwikkelingssamenwerking
mevrouw E. Schoo, de Nepalese minister
van Onderwijs en Cultuur en vele andere
Nepalese prominenten waren bij de over
dracht aanwezig. De festiviteiten werden
door pers, radio en tv van Nepal uitvoerig
geregistreerd.
Cyasilim Mandap
Alledrie de heiligdommen hebben een
functie tijdens het grote Nieuwjaarsfestival
in Nepal. Het achthoekige paviljoen Cyasi
lim Mandap is gelegen aan de rand van de
stad, dichtbij de rivier de Hanumante.
Toen de Mandap in 1725 werd gebouwd
had hij twee verdiepingen, waarvan er nu
nog maar één over is. Het open paviljoen
staat op een dubbel gelaagd voetstuk, met
links een trap en rechts een glooiend ta
lud. Acht prachtig gesneden houten pila
ren dragen het door een gouden kroon be
zette pannendak. De Cyasilim Mandap
wordt maar twaalf uur per jaar, dus tijdens
het Nieuwjaarsfestival, gebruikt. Toen ik
het heiligdom bezocht, hing een bonte was
te wapperen van pilaar tot pilaar. Deze
Nieuwjaarsfunctie is heel belangrijk voor
de inwoners van Bhaktapur. Dan is de
Mandap namelijk het verblijf voor één
nacht van de god Bhairava, de geweldda
dige 'helft' van Nepals voornaamste god
Nepalees, staande bij het heiligdom, gewijd
aan Indrayani Pith, vóór de restauratie (dia
dr.J.A. Noordijk)
Shiva. De grote tempel van Bhairava staat
op het Taumadhiplein en vandaar wordt
een bronzen masker van de god op een
enorme processiekar met massieve hou
ten wielen door de hele stad getrokken.
Het beeld van Bhadrakali, zijn vrouw, rijdt
in een andere kar en als de beide voertui
gen op een bepaald punt onder luid ge
juich opzettelijk tegen elkaar botsen,
wordt dat als een gunstig teken voor de
vruchtbaarheid van het land beschouwd.
Het voert te ver om alle symboliek van het
Nieuwjaarsfestival te verklaren. Belangrijk
echter is het oprichten van de Nieuwjaars-
paal achter de Cyasilim Mandap.
Deze Nieuwjaarspaal, de Lingam ge
noemd, is een hoge ceremoniële paal die
de dag voor Nieuwjaar met veel inspan
ning middenin een stapel keien moet wor
den gestoken. Het is een gevaarlijk kar
wei, maar als het mislukt is dat een zeer
ongunstig voorteken voor het komende
jaar.
De Lingam blijft maar staan tot de vol
gende Nieuwjaarsmiddag, 's Morgens
vroeg heeft de bevolking van Bhaktapur
een ritueel bad genomen en in een lange
processie gaat men via het talud naar de
Cyasilim Mandap om Bhairava te vereren.
Als de Lingam daarna onder veel ge
schreeuw en gejuich neer is gehaald,
wordt hij de rest van het jaar bewaard in
de Lingam Paati, een soort galerij. Deze
Lingam Paati ligt dichtbij een centrum van
aardewerkfabricage. Geen wonder dat zij
Heemschut, september-oktober 1988 29
