f HEEMSCHUT IN AKTIE
Laat klooster
bewonen
Sloop minder en bouw
niet zo hoog
Refugiehuis in verval
Beeld moet weg
Structuurvisie op een
andere stad
Behoud Ramelerbrug
geeft ook besparing
Winkels verstoren
oude dorpsbeeld
Oixschot - Nu de gemeente plan
nen heeft de intemaatsvleugel van
het kloostercomplex Nazaieth aan
de Koestraat te slopen ten behoeve
van nieuwbouw, heeft de Bond
Heemschut de raad en het college
van B en W geschreven dat de be
treffende vleugel ook een herbe
stemming kan krijgen als woon
functie. Het kloostercomplex komt
volgens de bond in aanmerking in
z'n totaliteit behouden te blijven,
gezien zijn grote architectonische,
stedebouwkundige en historische
waarden. Het complex uit 1907-
1926 vormt een onmisbaar element
van het dorpsgezicht en dorpska
rakter. Sedert de Middeleeuwen
kent Oirschot een centrumfunctie
op het gebied van onderwijs. De
Latijnse School is daarvan een
voorbeeld. Die centrumfunctie is
nog steeds herkenbaar in de
dorpsstructuur, ook in het complex
Nazareth. De Koestraat krijgt er
een zekere gewijde sfeer door.
Sloop en nieuwbouw zou het stede-
bouwkundige en historische ka
rakter van de Koestraat niet ten
goede komen.
De bond herinnert raad en college
aan de bezwaren die het Cuypers-
genootschap reeds indiende. Dit
genootschap noemde een aantal
voorbeelden van geslaagde be
stemming ten behoeve van een
nieuwe woonfunctie. De bond
voegt hieraan een voorbeeld toe
van een door amputatie verminkt
complex: de sloop van een vleugel
van het St. Felixklooster in Uden-
hout.
Weesp - Het bestemmingsplan Pa
pelaan en Korte Stammerdijk leidt
tot sloop van een tweetal panden
en tot hoge woongebouwen. De
Bond Heemschut maakt bij het col
lege van B en W bezwaar tegen
een aantal punten in het plan. Zo
het begin markeert van de oude
vaarroute naar Amsterdam. Het is
van betekenis in het gezicht op de
oude stad. De vroegere dokters
woning Korte Stammerdijk 6 heeft
ook waarde als monument. Ken
merkend voor het huis zijn de uit
twee delen bestaande bouwmassa,
de merkwaardige puntvormige uit-
metselingen onder de dakranden,
de oude gevelsteen met esculaap,
de gegoten ijzeren gevelankers in
de vorm van een esculaap en de
versiering van de vullingen boven
de raamkozijnen. De samenhang
met de omgeving is sinds de flat-
bouw ernaast helaas verloren ge
gaan, zodat de bond meent dat een
pleidooi tot behoud van deze wo
ning minder overtuigt dan voor de
tolgaarderswoning. Niettemin ge
ven de architectuur-historische
kenmerken voldoende aanleiding
tot behoud, meent de bond.
De opzet van het aan de Papelaan
geprojecteerde woningcomplex
als voortzetting van de twee be
staande bouwblokken heeft de in
stemming van de bond die echter
wel graag zou zien dat niet van het
aanwezige profiel wordt afgewe
ken: twee bouwlagen en een zadel
dak.
Drie geprojecteerde woongebou
wen aan de Korte Stammerdijk ziet
de bond als een gewaagd opdrin
gen van grote, moderne bouwmas
sa's in de richting van de histori
sche stad, kennelijk geïnspireerd
door het sterk dominerende flatge
bouw aan de Casparuslaan. De
bond vindt juist deze flat geen juist
uitgangspunt voor nieuwbouw aan
de Korte Stammerdijk. De reeds
zeer schrille contrastwerking van
het flatgebouw wordt op deze ma
nier voortgezet ten nadele van de
op geringe afstand liggende oude
bebouwing, waaronder een rijks
monument.
Den Bosch - Samen met de
Vrienden van 's-Hertogenbosch'
en de 'Stichting 's-Hertogenbos-
sche Monumentenzorg' dringt de
De vroegere dokterswoning (links) en de tolgaarderswoning aan de
Korte Stammerdijk in de schaduw van oprukkende hoogbouw. Beide
panden worden met sloop bedreigd.
ziet de bond het pand Korte Stam
merdijk 5 als monument. Vroeger
was het een tolgaardershuis, dat
Bond Heemschut er bij F. van
Lanschot Bankiers NV op aan alles
in het werk te stellen om de bij de
bank in gebruik zijnde pastorie St.
Pieter - het voormalige 16de-
eeuwse refugiehuis aan de Oude
Tolbrug - door een restauratie
weer het aanzien te geven dat het
uit oogpunt van historie en monu
mentale waarde verdient. In een
schrijven aan de bankdirectie wij
zen genoemde organisaties erop
dat de bank in het verleden voor
treffelijk werk heeft verricht. Aan
koop van monumentale panden
met het doel ze te restaureren, is
meer dan eens onderdeel van het
beleid van de bank geweest. De
organisaties maken zich daarom
zorgen over het refugiehuis: het
blijft in vervallen staat achter.
Den Bosch - Het ontsierende plas
tiek in de voortuin van het voorma
lige Gouvernementshuis moet wor
den weggehaald. De Bond Heem
schut had tegen illegale plaatsing
geprotesteerd bij het college van B
en W (zie Heemschut februari '88,
blz. 22). Het college besloot de be
nodigde bouwvergunning niet als
nog af te geven omdat dit in strijd
is met het bestemmingsplan en met
de bouwverordening.
Groningen - De Bond Heemschut
betuigt in hoofdlijnen instemming
met het concept Structuurvisie
Verbindingskanaalzone waarin de
Dienst Ruimtelijke Ordening een
beeld geeft van de plannen die de
gemeente met dit stadsdeel heeft.
De visie wekt bij de bond op som
mige punten echter de indruk dat
de gemeente overspannen ver
wachtingen op langere termijn
heeft, wat de vraag doet rijzen of
een nadere bezinning niet noodza
kelijk is. De stad heeft volgens de
bond een zwakke positie als cen
trum van een zeer dun bevolkt ge
bied, zwakke internationale be
trekkingen en een inwonertal dat
in de prognoses voor de komende
decennia nog steeds daalt. Het is
zeer de vraag of er tot 1991 jaarlijks
behoefte zal zijn aan ruim 10.000 m2
bedrijfsruimten en kantoren.
Kritiek heeft de bond op onderde
len. Zo vindt de bond de toevoe
ging van een locatie tussen Here-
brug en Emmabrug onaanvaard
baar omdat door deze plannen het
zicht op de oude stad en de water
sportactiviteiten radicaal wordt af
gesloten. Verder past in het Stati
onsgebied wel de geplande ge
concentreerde bebouwing, maar
niet tot een hoogte van 100 meter.
Die maat doet volgens de bond het
karakter van een middelgrote stad
geweld aan. In het gebied Glaudé
is het niet alleen de vraag of de
concentratie van hoogbouw een te
grote verkeersdruk op het nabijge
legen kruispunt zal gaan veroorza
ken, maar ook of de hoogbouw niet
in conflict komt met de woonbe
bouwing en daarom ontoelaatbaar
is.
De bond acht de voorgenomen be
bouwing aan de Westerhaven een
ingreep die nimmer mag plaats
vinden omdat hierdoor een einde
wordt gemaakt aan de historische
stadsruimte en omdat de immense
afmetingen ervan in conflict zijn
met de omgeving. Bij de Oosterha
ven gaan de plannen zover dat de
helft van de havenwand wordt geli
quideerd. De bond noemt dit een
onthutsend concept waarin begrip
pen als stedebouwkundige ruimte
vorming en integratie van oud in
nieuw onbekende grootheden zijn.
Zwolle - De provincie overweegt
bij de vérbetering van de provinci
ale weg tussen Raalte en Holten de
Ramelerbrug over het Overijssels
Kanaal te vervangen door een er
naast aan te leggen duikerbrug. De
brug kan ook behouden blijven en
alleen voor fietsers toegankelijk
worden gemaakt, maar dat kost
jaarlijks 15.000,- aan onderhoud.
De bond Heemschut pleit bij Gede
puteerde Staten van Overijssel
voor behoud van de brug uit land
schappelijk en cultuur-historisch
oogpunt. De bond wijst erop dat de
brug met de andere over het ka
naal gelegen bruggen een voor
beeld is van een bouwtechniek die
thans niet meer gevonden wordt
(zie ook Heemschut 86/7 blz. 117,
87/1 blz. 15 en 88/5 blz. 21). Boven
dien: behoud kost niet alleen geld,
het geeft ook besparing. De
nieuwe duikerbrug kan smaller
worden als de Ramelerbrug intact
blijft. Volgens de bond betekent
genoemde 15.000,- gekapitali
seerd een bedrag van twee ton en
dat zou best wel eens ongeveer het
bedrag kunnen zijn dat wordt Ver
diend' bij aanleg van een smallere
duikerbrug.
Huizen - De plannen voor de
bouw van winkels aan het Oude
Raadhuisplein en aan de Kerk
straat verontrusten de Bond Heem
schut. Gevreesd moet worden voor
ernstige verstoring van het histori
sche dorpsbeeld. Het aanzien van
het Oude Raadhuisplein kan wel
licht verbeteren door een in schaal
en architectuur passende winkel
bebouwing, maar dan moet wel de
rooilijn naar voren, zodat het plein
een meer besloten karakter krijgt
en er voldoende afstand blijft tot
de erachter liggende bebouwing.
Winkelbouw in de Kerkstraat
waarbij twee historische panden
zouden verdwijnen geeft naar de
mening van de bond een stede
bouwkundige versnippering die
schade doet aan het dorp. Ge
vreesd wordt dat de parkeerpro-
28 Heemschut, juli-augustus 1988
