NIEUWS UIT DE PROVINCIES
Drenthe
Flevoland
Overijssel
Gelderland
Utrecht
De Bilt
Westenesch wordt
beschermd dorp
Alleen platte daken
Carillon verwijderd
Carillon zwijgt
Actie voor De
Roöhaen
'Bruidschat' kan
kerken redden
Bank als vestingwal
Restaurateur blijkt
illegale sloper
Stadskasteel in
restauratie
Sloop bedreigt de uit 1888 daterende textielfabriek Willink te Winters
wijk. Heemschut zit op het vinkentouw (foto Henk Westerveld)
Emmen - De gemeenteraad zal
zich moeten uitspreken over de
aanwijzing van de buurtschap
Westenesch tot beschermd dorps
gezicht. Minister Brinkman van
Welzijn, Volksgezondheid en Cul
tuur heeft al laten weten hiertoe
bereid te zijn. Westenesch, dat te
ruggaat tot de 12e eeuw, telt een
groot aantal bijzondere Saksische
boerderijen. De meeste zijn uit de
19e eeuw, maar in aanleg zijn de
meeste hoofdgebouwen zo'n hon
derd jaar ouder.
Nagele - Vorig jaar is in de raad
van de gemeente Noordoostpolder
met gemengde gevoelens het
voorstel aangenomen toe te staan
dat in de uitbreiding Nagele-Zuid
schuine daken op de huizen kun
nen komen. De architectengroep
De Achtheeit in 1949 het dorp Na-
gele echter geheel met platte da
ken ontworpen als architectonisch
voorbeeld volgens de functionalis
tische stroming 'Het Nieuwe Bou
wen'. Nagele werd uniek in Eu
ropa. De Rijksdienst voor de Mo
numentenzorg heeft B en W ge
schreven niet akkoord te gaan met
schuine daken. Deze zijn onaan
vaardbaar omdat ze afbreuk doen
aan het oorspronkelijke stede-
bouwkundige concept, zegt Monu
mentenzorg.
Nijverdal - Het carillon aan de
raadhuisgevel is voor revisie naar
klokkengieterij Koninklijke Eijs-
bouts in Asten. De gevel zelf is ge
sloopt ten behoeve van een ver
bouwing en uitbreiding van het
raadhuis. Er komt een torentje bij
het gemeentehuis, maar vanwege
de kosten is het nog niet zeker of
de klokken daarin terugkomen.
Raalte - De Monumentenwacht
heeft ernstige scheuren geconsta
teerd in de toren van de r.-k. kerk.
Om erger te voorkomen is in eer
ste instantie de automatische be
speling van het carillon uitgescha
keld en is ook de wekelijkse be
speling gestaakt. De toren is eigen
dom van de kerkelijke, het carillon
van de burgerlijke gemeente, zo
dat ook al een probleem vormt wie
de steiger moet betalen.
Zwolle - De "Vereniging Vrienden
van de Stadskern'spant zich in om
te bereiken dat aan de Melkmarkt
de renaissance-gevel zal worden
opgebouwd, die bijna honderd jaar
geleden in de Diezerstraat werd
afgebroken en sindsdien bij de ge
meente ligt opgeslagen. De gevel
is van de bekende Amsterdamse
architect Pieter Vingboons en
sierde tot 1890 het huis De Roö
haen aan de Diezerstraat. Voor de
Melkmarkt zijn plannen in de maak
voor een 'Kultureel Integratiepro
ject', een samenwerking van het
Provinciaal Overijssels Museum,
de Librije en het Natuurmuseum
West-Overijssel. Volgens de
"Vrienden' past de gevel aan De
Roöhaen uitstekend bij deze sa
menwerking.
De Stichting Oude Gelderse Ker
ken staat voor de gigantische taak
ongeveer 120 kerkgebouwen in de
provincie op de een of andere ma
nier te redden. Kerkbesturen heb
ben geen geld voor restauraties.
De Stichting, die tot doel had ker
ken in eigendom te verwerven al
vorens te restaureren, wil hier nu
van afstappen omdat in veel geval
len kerkbesturen het eigendoms
recht niet wensen over te dragen.
Er zullen andere oplossingen moe
ten worden gezocht. Secretaris H.
van Heiningen van de Stichting
heeft onlangs in een interview in
het dagblad 'De Gelderlander" ge
zegd dat kerkbesturen misschien
wel bereid gevonden kunnen wor
den een deel van hun onroerend
bezit te verkopen. Kerken hebben
dit vaak al van vóór de refomatie
bij legaat in hun bezit. Als de op
brengst wordt geschonken aan de
Stichting als een soort 'bruids
schat', kan de laatste tien of twintig
procent worden betaald die een
kerk zelf moet meebetalen aan de
restauratie. Het overgrote deel van
de benodigde gelden blijft van de
overheid komen.
Bredevoort - Als het aan de bouw
kundige Abeele Reitsma uit Nun-
speet ligt, kan een deel van het
oude stadje Bredevoort in de buurt
van de voormalige Aalter Poort
heel goed historisch verantwoord
heringericht worden. Reitsma heeft
als afstudeerproject van zijn studie
bouwkunde aan de Zwolse HTS in
vier delen het Beschermde Stads
gezicht Bredevoort geschreven.
Herinrichting zal in hoofdzaak
neerkomen op het herkenbaar
aangeven van de historische lijnen.
De wallen, waarvan nu nog resten
te vinden zijn bij de molen en de
Kruittorenstraat, zijn na 17S5 ver
vallen, toen het garnizoen werd op
geheven. Aan het einde van de vo
rige eeuw werden de grachten ge
dempt met aarde van de wallen.
Op de plaats van de Aalter Poort
kan volgens Reitsma heel goed
een bankgebouw komen in de
vorm van een vestingwal. Het ge
meentebestuur wacht op nadere
plannen van de Rabo-bank, die wel
oren heeft naar de ideeën van de
jonge bouwkundige.
Blauwkapel - Sinds 1966 is de
beeldbepalende bebouwing van
dit kerkdorp aangewezen als be
schermd dorpsgezicht, waarvoor
de gemeente Utrecht binnen de
gestelde termijn van een jaar he
laas geen bestemmingsplan heeft
ingediend. Hierdoor kon achter de
huizen aan de Kapelweg een res
taurant verrijzen. De restaurant
houder, ook wel restaurateur gehe
ten, heeft nu enkele fraaie huisjes
aan de Kapelweg pal voor zijn eet
gelegenheid gesloopt, terwijl er
slechts vergunning was verleend
voor vervanging van de daken. De
restaurateur bleek dit niet te zijn in
de zin van hersteller: hij wilde in
enkele maanden tijds ter plekke
moderne woningen in oude stijl
laten bouwen, voor zichzelf en voor
zijn dochter. Bouw- en woningtoe
zicht heeft de werkzaamheden
laten stilleggen tot er vergunnin
gen zijn verleend. Er gaapt nu een
lelijk gat in de oude gevelwand.
In Blauwkapel kwamen indertijd
bewoners in verzet tegen de vesti
ging van het restaurant omdat zij
allerlei ongewenste ontwikkelin
gen vreesden. Zij verloren daar
over bij de Raad van State een
AROB-procedure.
Utrecht - Het 14e-eeuwse stads
kasteel Cranesteyn aan de Oude
Gracht wordt danig opgeknapt
door aannemer Woudenberg te
Ameide. Nog dit jaar hoopt men de
restauratie gereed te hebben. In
1S79 werd in Cranesteyn een
bierbrouwerij ondergebracht. Na
1740 kreeg het stadskasteel weer
een woonfunctie. De trapgevel
werd klokgevel, het dak werd aan
de voorkant afgeknot en kreeg een
brede kroonlijst. Omstreeks 1880
werd een kleine neoklassisistische
aanbouw van twee verdiepingen
aangebracht met onder meer een
wc, die als curiositeit gehandhaafd
blijft. In 1963 vestigde zich archi
tectenbureau Rietveld, Van Dillen
en Van Trichfinhet gebouw. Toen
kwam ook bij de entree de pui van
stalen profielen en glas. Ook deze
blijft intact.
Na de restauratie bevat Cranesteyn
twaalf appartementen waarin het
merendeel van de bewoners te
rugkeert. Zij zullen er de ver
trouwde versierde plafonds in aan
treffen, benevens betimmeringen
en de opvallende schoorsteenman
tels. Architectenbureau Oosting en
Beinderman uit Utrecht streeft bij
de restauratie niet naar het hand
haven van een bepaalde stijl.
In tegenstelling tot wat wij in ons
juni-nummer berichtten (pag. 21)
wordt de boerderij aan de Hoofd
elijk te De Bilt niet afgebroken. Het
Utrechts Landschap is zuinig op
haar monumenten en heeft gezocht
naar een nieuwe bestemming voor
de boerderij. Het Academisch
Ziekenhuis Utrecht wil haar nu ver
bouwen tot kinderdagverblijf,
waarbij het aanzicht ongeschonden
zal blijven.
26 Heemschut, juli-augustus 1988
