Monumenten-werkdag
Nunspeet geslaagd
Mtm»;
STUDIEDAG
ABELE REITSMA
Dit jaar nog krijgt de gemeente Nunspeet een monumentenverordening en een bijbeho
rende commissie. Uiterlijk september 1989 volgt de definitieve vaststelling van een ge
meentelijke lijst van beschermde monumenten. Die verwachting heeft wethouder P. P. G.
Gommers van ruimtehjke ordening. De wethouder was een van de sprekers op de
Monumenten-Werkdag Nunspeet, die vrijdag 10 juni jongstleden op initiatief van Heem
kundige Vereniging Nuwenspete plaats vond in het Nunspeetse gemeentehuis.
Op deze unieke themadag waren enkele
inleidingen, een diapresentatie, een busrit
en een forumgesprek gewijd aan de mo
numenten binnen de Nunspeetse gemeen
tegrenzen en aan het nog te ontwikkelen
gemeentelijke monumentenbeleid. Cen
trale vragen waren: 'Zijn er monumenten in
de gemeente Nunspeet?' en 'Hoe stellen
we de toekomst van de historisch karakte
ristieke plekjes veilig?'. Nuwenspete be
oogde met dit evenement een concrete
impuls te geven aan de plaatselijke ge-
dachtenvorming over monumenten, om zo
de totstandkoming van het gemeentelijke
beleid te stimuleren en het draagvlak er
voor te vergroten. In de Nunspeetse Open
bare Bibliotheek was gedurende de
maand juni de NCM-tentoonstelling 'Jonge
Bouwkunst 1850-1940' te zien, met daarbij
een literatuurtafel over monumenten. Het
bijzondere initiatief van de heemkundige
vereniging werd financieel gesteund door
Tafelronde Nunspeet en door een make
laar, een architect en een restauranthou
der.
Voorafgaande aan wethouder Gommers
spraken ir. W. L. Jansen uit Utrecht, be
stuurslid van de Bond Heemschut, over
'Wat is een monument', en J. W. Hagen
beek, oud-recreatiegids van de gemeente,
over 'Heeft Nunspeet monumenten?'. Het
programma werd bijgewoond door ruim
dertig personen, afkomstig van onder
meer Heemschut, Nuwenspete, het ge
meentebestuur, plaatselijke politieke par
tijen en allerhande verenigingen.
Tijdens een rondrit met een oude bus
konden de deelnemers zich een beeld
vormen van het rhonumentenbezit van ach
tereenvolgens Nunspeet, Vierhouten, El-
speet en Hulshorst. Karakteristiek voor
Nunspeet zijn bijvoorbeeld de zoomhuisjes
(zie foto), die veel dagloners sinds 1830 op
de arme zandgrond van het zoomgebied
bouwden. Van de honderden huisjes zijn
er nog maar enkele over. Een voor een
komen ze leeg te staan, om vervolgens ge
sloopt te worden. Bescherming van deze
objecten ontbreekt (nog) geheel. Het
huisje op de foto staat al sinds juli '86 leeg.
Van het gemeentebestuur ging niemand
mee met de busrit, 'om geen verwachtin
gen te wekken bij de eigenaren van de
panden'. Het gemeentebestuur is (helaas)
erg voorzichtig bij de oriëntatie in het veld,
in afwachting van de criteria die voor de
selectie van beschermenswaardige pan
den vastgesteld zullen worden.
Financiële mogelijkheden
In zijn inleiding 'Nunspeets gemeentelijk
monumentenbeleid in 1990' besteedde de
wethouder nadrukkelijk aandacht aan de
financiële mogelijkheden voor een nieuw
beleid. Volgens de huidige ramingen zal
de gemeente op den duur jaarlijks
185.000,- uit het dorpsvemieuwingsfonds
besteden aan het monumentenbeleid.
Daarnaast heeft de provincie Gelderland
subsidiemogelijkheden voor de gemeente.
De wethouder deelde mee Nuwenspete in
de gemeentelijke monumentencommissie
te willen betrekken.
Zolang er geen lijst van beschermde
monumenten is, ziet wethouder Gommers
slechts één mogelijkheid om monumentale
panden te behouden: de actievoerende
groep moet deze dan zelf aankopen en
restaureren. In reactie daarop stelden en
kele aanwezigen dat een gemeente toch al
haar beleidsmogelijkheden moet benutten
om de overlevingskansen voor oude pan
den te optimaliseren. Voor de wethouder
was in elk geval duidelijk dat niet alle mo
numenten behouden kunnen worden. Zo
signaleerde hij tegenstrijdigheden tussen
(nog) geldende bestemmingsplannen en
de toekomstige aanwijzing van be
schermde panden. Ook de financiële mid
delen leggen een gemeentelijk monumen
tenbeleid beperkingen op. Gezien de be
kende ervaringen in andere gemeenten
hecht de wethouder veel waarde aan het
overtuigen van de monumenten-eigena
ren. Een goede voorlichting vindt hij hier
bij essentieel. De heer Gommers stelde
verder dat realisatie van een eigen Nun
speets monumentenbeleid niet ten koste
mag gaan van de huidige inspanningen
voor de 27 door het Rijk beschermde mo
numenten in de gemeente.
Tijdens het forumgesprek tot besluit van
de themadag, onder leiding van burge
meester ing. C. de Kovel, lichtten ir. W. L.
Jansen en ondergetekende de activiteiten
van respectievelijk de Bond Heemschut en
Heemkundige Vereniging Nuwenspete
toe. Verschillende aanwezigen benadruk
ten dat beide verenigingen alert moeten
zijn op ontwikkelingen die de toekomst
van afzonderlijke panden bedreigen.
Ter afsluiting van de Monumenten-
Werkdag kreeg burgemeester De Kovel
onder meer de NCM-brochure 'Boerde
rijen inventariseren' en de Heemschut-ju
bileumuitgave 'Burger en overheid in de
monumentenzorg' overhandigd.
Heemkundige Vereniging Nuwenspete
ziet tevreden terug op een geslaagde 'Mo
numenten-Werkdag Nunspeet'. Nuwen
spete is er in geslaagd om geïnteresseer
den van binnen en buiten de vereniging te
mobiliseren voor het (bescheiden) plaat
selijke monumentenbezit. De dag is voor
bereid door een speciaal gevormde pro
jectgroep. De groep maakte een globale
inventarisatie van monumentale bouwwer
ken in Nunspeet, Hulshorst, Elspeet en
Vierhouten. Op basis hiervan is een foto-
en diaserie gemaakt en een monumenten
route samengesteld. De projectgroep wil
met haar onderwerp doorgaan en bereidt
nu een gemeentelijke boerderijen-inventa
risatie voor, evenals een beschrijving van
de aanwezige landhuizen.
Van de Monumenten-Werkdag ver
schijnt een verslag dat voor een breed pu
bliek ter beschikking komt. Het bevat arti
kelen over de behandelde onderwerpen
en een 'Kleine kroniek van de gemeente
Nunspeet'. Dit verslag is te bestellen door
3,- 2,- verzendkosten over te maken
op rekeningnummer 91.72.41.657 van 'Nu
wenspete' bij de Bondsspaarbank te Nun
speet (giro bank: 930313), o.v.v. "Verslag
MWD'. Ook giften aan de Vereniging zijn
welkom.
Een voor Nunspeet karakteristiek zoomhuisje, zoals dagloners sinds 1830 op de arme zand
grond bonwden. (foto Abele Reitsma
Ing. Abele Reitsma is secretaris van Nu
wenspete. Inl. tel. 03412-51212.
Heemschut, juü-augustus 1988
