'Curtevenne' maakt zich grote zorgen om
kleine huisjes
1
J.Th. BALK
Dat hadden ze nu met moeten doen, daar aan de Kortenhoefse dijk. Er stond naast het
oude vervenershuisje een prachtige decoratieve suikerpeer. Een honderdjarige. De
boom is gekapt en wanneer straks het oude lage h uisje is gesloopt - er is weinig kans om
het alsnog te redden -komt op deze plaats vermoedelijk een bungalowachtige woning.
Met een keurig door de hovenier aangelegde tuin, zoals er dertien in een dozijn gaan.
Maar de machtige oude perelaar met brede knoestige armen is er niet bij om aan het
nieuwe huis karakter te verlenen. Voor vruchtbomen is immers geen kapvergunning
nodig! En wie eet nog suikerperen!
Een oud vervenershuisje (Huisje van Piet Dekker) te Kortenhoef.
Een verliespuntmaar dat wil niet zeggen
dat er niet wordt gewaakt voor het schoon
van de drie dorpen Kortenhoef, Ankeveen
en daar aan de westrand van 't Gooi 's-Gra-
veland. Samen sedert 1966 onder de noe
mer van de gemeente 's-Graveland. Er is
sedert jaar en dag een vereniging Curte
venne, een naam van middeleeuwse oor
sprong. En om praktisch uitwerking te ge
ven aan het doel van de vereniging bestaat
sedert twaalf jaar de Curtevenne Stichting.
De stichting maakt deel uit van de Fede
ratie Het Behouden Huis te Amsterdam,
waarin stichtingen die zich bezig houden
met het restaureren van woonhuizen vere
nigd zijn. De oprichting van de stichting
geschiedde op advies van de toenmalige
burgemeester P. J. M. van de Walle. Aan
stonds kon de stichting in Kortenhoef aan
de slag door het in eigendom verwerven
van de gemeente van twee verkrotte pan
den, de z.g. Huisjes Boomkens voor het be
drag van twee gulden. Met subsidies wer
den deze restauraties in het hart van het
dorp tot een goed einde gebracht. Als res
tauratie-architect trad op A. Stork. Hij kan
binnenkort weer aan de slag met het oude
vervenershuisje dat als het huisje van Piet
Dekker bekend staat. Het ligt eveneens in
de Kerkebuurt van. het dorp.
Restauratie werkte aanstekelijk
Zoals vrijwel overal elders ook de ervaring
is bleek de restauratie van de huisjes
Boomkens aanstekelijk te werken op de
omgeving. De kerkebuurt is er geheel van
opgeknapt.
De stichting beperkt haar aandacht ove
rigens allerminst tot de kerkebuurt van
Kortenhoef. De voorzitter, de portretschil
der Flip Hamers, zoon van een Larense ar
chitect, is vele jaren voorzitter geweest
van de schoonheidscommissie in 's-Grave-
land en nog altijd ontgaat hem weinig.
Door zijn structuur is 's Graveland een
merkwaardig dorp. Aan de oostkant de
grote landgoederen, resultaat van 17e
eeuws ontginningswerk waarbij het afge
graven Gooise zand gebruikt werd voor
de Amsterdamse stadsuitleg van het eer
ste deel van de grachtengordel. Zonder
strubbelingen is dat overigens niet ge
gaan. Erfgooiers uit Hilversum en Naarden
lieten het er niet bij zitten dat een hap uit
hun gemeenschappelijk grondbezit door
de Amsterdamse ondernemers werd weg
gesneden. Het is tot gewelddadigheden
gekomen en het optreden van soldaten
was nodig om het werk uit te voeren. Tot
dat in 1634 een overeenkomst werd getrof
fen.
Van de oppervlakte van de landgoede
ren is thans meer dan de helft eigendom
van de Vereniging tot Behoud van Natuur
monumenten: Schaap en Burgh (waar de
vereniging thans gehuisvest is), Spanders-
woud, Hilvarenbeek en Gooilust.
Liggen aan de oostkant de landgoede
ren, aan de westkant ligt de aaneengeslo
ten bebouwing van het dorp, een smalle
strook met aan de achterkant de 's Crave-
landse vaart. Veel van die bebouwing
stond ten dienste van de bewoners van de
landgoederen. Zo ontstonden ook de was
serijen, waaraan het dorp later nogal wat
bekendheid dankte. Het gaafst bewaard is
het Noordereinde met het raadhuisje -
thans door een particulier bewoond - dat
bekroond wordt door een geestig torentje.
Minder gelukkig is het lot van het Zuider
einde. Daar is zelfs een aluminium gevel!
Ietwat misplaatst - dat mag men wel zeg
gen.
En ineens, tijdens een werkzaam
weekend...
Wanneer men aan de andere kant van de
's Gravelandse vaart rijdt kan het voorko
men dat tijdens een weekend plotseling
heel wat vertimmerd is - en lang niet altijd
ten voordele van het dorpsbeeld. 'Je ziet
dan ineens een horizontale raamverdeling
verschijnen', aldus Flip Hamers. Samen
met hem, secretaris P. Kastelein en de
heer C. M. Degenkamp van de molen van
Cabriël - waarover hiema - maakten wij
een soort 'tour d'horizon' door de drie dor
pen. We zagen Trompenburg met zijn be
faamde achtkante koepelzaal, wellicht
werk van Pieter Post. Het in het water lig
gende gebouw is rijkseigendom. De res
tauratie onder leiding van ir. Mol, die ook
verantwoordelijk was voor de restauratie
van het Mauritshuis, is vrijwel voltooid.
Hamers is niet bijster tevreden over de
verbouwing van het landhuis 'Westerveld'
dat nu gemeentehuis is. Er is getornd aan
de bestaande goede verhoudingen, vindt
hij. Bewesten de 's Gravelandse vaart ligt
het huis Berg en Vaart met ervoor een ko
lossale beuk. Schuin achter het huis vindt
men het cirkelvormige gebouw van de
modelboerderij, die dezelfde naam draagt
en die in 1911 werd gebouwd in opdracht
van eigenaar Pierre Eyma. Dit in navolging
van de hofstede Oud-Bussem. In een cirkel
stonden 22 koeien, de koppen naar elkaar
toe. Zes borden met opschriften die in de
hoogte zijn aangebracht zijn nog altijd aan
wezig. Eén ervan vermeldt: 'De stal is geen
bergplaats maar een woning voor het vee'.
Het gebouw, dat nog in redelijke staat is
wordt nu als opslagruimte gebruikt.
Joodse begraafplaats hersteld
Zuidelijker ligt temidden van kleine deels
in onbruik geraakte warmoezeniersbedrij-
ven, onzichtbaar van de weg, een kleine
Joodse begraafplaats. We zijn hier in het
Heemschut, juni 1988
