vereniging
Architectuur-historici richten bureau op voor
inventarisatie monumenten
Secretarissen van de Provinciale Commissies
Bond Heemschut
Algemeen directeur van de Bond Heemschut
Onder de naam 'Bureau inventarisatie
advies monumentenis een groep recen
telijk afgestudeerde architecten en histo
rici begonnen aan de uitwerking van een
plan, de verborgen historie van zoveel mo
gelijk oude(re) panden in Nederland bo
ven water te krijgen. Het bureau is in staat,
de (bouwgeschiedenis van ondermeer
gebouwen, huizen, landgoederen en par
ken tot in de details in kaart te brengen.
Het kan (locale) overheden bijzonder van
dienst zijn bij het opzetten van een verant
woord monumentenbeleid, Maar ook de
particulier die wat meer van zijn pand wil
weten, kan bij het bureau terecht. Hij kan
opdracht geven tot het uitvoeren van een
bouwhistorisch onderzoek of het opzetten
van een totaal restauratieplan.
Achter elke gevel van een gebouw zit
een geschiedenis verborgen. Alleen is die
nooit opgetekend. Veel mensen kopen
een oudere woning zonder ook maar iets
af te weten van wanneer, hoe, door wie,
onder welke omstandigheden, of naar aan
leiding waarvan het pand destijds werd
gebouwd. Van zaken als bouwstijl, ge
bruikte materialen en de oorspronkelijke
vorm en bestemming, weet men door
gaans al helemaal niets. Het aan de weet
komen van die kennis is voor een leek een
dermate grote opgave, dat de meesten
nooit daaraan beginnen. Bij de aankoop
van een monument komt daar nog een be
hoorlijk stuk regelgeving bij. Dat merkt
men op het moment dat men iets aan het
huis wil veranderen. Het inhuren van spe
cialisten kan daarbij een uitkomst zijn die
bijvoorbeeld het verkrijgen van subsidie
een stuk eenvoudiger maakt. Maar ook als
men gedreven door pure belangstelling
graag meer wil weten over een pand, kan
het bureau een helpende hand bieden. Het
kan voor een huiseigenaar een rapport sa
menstellen over 'het verleden' van zijn wo
ning. De klant geeft zelf aan, hoe gedetail
leerd of uitgebreid hij een dergelijk rap
port wil hebben. Het bureau betrekt bij het
onderzoek ook de relatie van het pand tot
de omgeving waarin het staat.
Gemeenten
Maar niet alleen particuliere huiseigena
ren of ondernemers die in een oud pand
zitten, kunnen bij het bureau terecht. Door
de decentralisatie en herstructurering van
de Monumentenzorg krijgen gemeenten
steeds meer taken en verantwoordelijkhe
den op hun bord geschoven. Niet elke ge
meente is daar voldoende op voorbereid.
Vaak ook gaat het permanent aantrekken
van een deskundige op dit gebied, de fi
nanciële draagkracht van een gemeente te
boven.
Het bureau kan voor gemeenten het mo-
numentenbezit inventariseren. De mensen
van het bureau leggen dan in opdracht
waardevolle gebouwen fotografisch vast,
beoordelen de bouwkundige staat, ver
richten bouwhistorisch- en archiefonder
zoek, en brengen de panden in kaart. Hun
bevindingen kunnen dienen bij het opstel
len van een actief monumentenbeleid. Te
vens verkrijgt men zo kennis die van nut
kan zijn bij het ontwikkelen van plannen
voor stadsvernieuwing en ruimtelijke or
dening. Een dergelijk onderzoek maakt
ook het vaststellen van de prioriteiten een
voudiger. En dat is belangrijk want door-,
gaans heeft de restauratie van een monu
menten grote gevolgen voor de financiën.
Hoe oud is oud?
Een monument hoeft niet onveranderlijk
een gebouw uit de Gouden Eeuw te zijn.
Veel panden uit de periode van 1850 tot
1940 hebben wel degelijk een cultuur-his
torische waarde. Het bureau besteedt dan
ook bijzondere aandacht aan gebouwen
uit dit tijdvak. Daarbij gaat het in veel ge
vallen niet zozeer om één enkel gebouw
als wel om een bepaalde wijk, een aantal
straten of bedrijfspanden. Zeker waar het
gaat om het stedebouwkundige aspekt en
of de sociaal/economische waarde van
zulke groepen gebouwen gaat er momen
teel veel geschiedenis voor eeuwig verlo
ren. Het bureau vindt dat ook deze cultuur
goederen op zijn minst behoorlijk voor het
nageslacht moeten worden vastgelegd.
In de paar maanden dat het bureau be
staat, is het de betrokkenen meer dan dui
delijk geworden dat zij in een behoefte
voorzien. De overheidsinstanties die zich
tot nu toe met de Monumentenzorg bezig
houden, moeten door bezuinigingen en
gedwongen beleidsombuigingen hun ta
ken beperken. Ook een speciaal opgezet
programma als het Monumenten Inventari
satie Projekt (M.I.P.) lijkt mede als gevolg
daarvan meer gericht op een globale in
ventarisatie. Zulke algemene documenta
tie is voor een gemeente onvoldoende om
daar een verantwoord beleid op te base
ren.
Voor meer informatie over de mogelijk
heden met het bureau kan men zich wen
den tot:
Bureau inventarisatie advies monumen
ten, Postbus 2478, 3500 CL Utrecht
Groningen:
Friesland:
Drenthe:
Overijssel:
Gelderland:
Utrecht:
N.-Holland:
Z.-Holland:
Zeeland:
N.-Brabant:
Limburg:
Ir. P. Reijenga
Ir. H. Ehrhardt (voorzit
ter)
C. Kranenborg
H. C. Methorst
A. A. E. M. Cijsbers
Mr. R. E. Verheijen-van
Heukelom
Drs. M. Pothoff
Ir. D. van der Veen
J. de Hoogh
A. W. M. Bertens
P. Michielsen
van Iddekingeweg 167
De Bird 104
Parkstraat 26
Hasebroekstraat 13
P.C. Hooftstraat 8
Groenedijk 33a
Brouwersgracht 103
J. de Bosch Kemperstr.
57
'Coppenhage', Punt 5
Hooidonksestraat 3b
Samenwerkingsverband 6325 ZG Berg en Terblijt
Heuvelland
Postbus 544
9721 CG Groningen
8918 GA Leeuwarden
9401 LJ Assen
7552 VX Hengelo
6573 CE Beek-Ubbergen
3454 PB Vleuten-de
Meem
1015 GD Amsterdam
2401KC Alphen a/dR.
4332 AB Middelburg
5275 HV Den Dungen
P. Smit, Nieuwezijds Kolk 28,1012 PV Amsterdam (landelijk bureau in het Korenmeters
huis 020-225292, 02993-72746 (privé).
Oproep aan Heemschutleden
in Gelderland
Geïnteresseerde leden in Gelderland
met belangstelling en deskundigheid
voor monumentenzorg, die zitting zou
den willen nemen in een gemeentelijke
monumentencommissie, wordt ver
zocht contact op te nemen met de se
cretaris van de Provinciale Commissie
Gelderland, de heer A. A. E. M. Gijs-
bers, P.C. Hooftstraat 8, 6573 CE Beek-
Ubbergen, tel. 08895-41914.
In memoriam
ir. J. A. M. den Boer
Op 4 december is in Assen overleden
ir. J. A. M. den Boer, technisch advi
seur van de provinciale commissie
Heemschut Drenthe. De heer Den Boer
heeft vele jaren met grote inzet de
Drentse Commissie geadviseerd.
Heemschut Drenthe verliest in hem een
zeer gemotiveerd adviseur.
28
Heemschut, januari 1988
