NIEUWS UIT DE PROVINCIES
Utrecht
Noord-Holland
Zuid-Holland
Noord-Brabant
Zeeland
Limburg
Monumentenwacht
uitbreiden
Dijkhuizen aan de
Lek sneuvelen voor
deltahoogte
Princenhof deels
hotel
Joodse begraafplaats
in restauratie
Huizen aan de
Hofvijver
Nieuwe loden spits
voor kerktorentje
Gangenstelsel wordt
toeristenattractie
Aandacht voor
beeldbepalende
gebouwen
Kerkhof mogelijk
deels beschermd
scherming van cultuur-historisch
erfgoed teneinde een bijdrage te
leveren aan een goed leefmilieu en
een aantrekkelijk stadsbeeld'.
Volgens B en W komen de nieuwe
uitgangspunten overeen met die
van de Rijksdienst voor Monumen
tenzorg: stedebouwkundig en eco
nomisch belang dienen te prevale
ren boven het cultuur-historisch
belang, zeker bij de jonge bouw
kunst. Alleen de WD-fractie
achtte deze uitgangspunten te vrij
blijvend en stemde tegen. Zij weet
zich gesteund door onder meer de
gemeentelijke Monumentencom
missie, de vereniging 'Vrienden
van de Stadskern' en de Zwolse
'Historische Vereniging.
Utrecht - Gedeputeerde Staten
van de provincie Utrecht zijn voor
stander van het uitbreiden van de
Monumentenwacht. Het college
meent dat met behulp van monu
mentenwachters geld kan worden
uitgespaard doordat grote restau
raties in de toekomst kunnen wor
den voorkomen. De provincie wil
meer geld uitgeven voor monu
menten, maar wacht met het for
muleren van een beleid op de
nieuwe Monumentenwet, die nog
door de Tweede Kamer moet wor
den behandeld. GS zijn bezorgd
over de plannen van minister
Brinkman van WVC om de rol van
de provincies sterk terug te
dringen.
Lopikerwaard- In 1998 moeten al
le dijken langs de Nederlandse ri
vieren op deltahoogte zijn. Het Wa
terschap Lopikerwaard is begon
nen met de dijkverzwaring van de
pittoreske Noorder Lekdijk tassen
Nieuwegein en Schoonhoven. Men
hoopt de klus in 1996 geklaard te
hebben en zodoende twee 'reser
vejaren' te hebben voor eventuele
tegenvallers. Het werk aan het
meest oostelijk gelegen deel van
de dijk, tussen Lopikerkapelen
Molenvliet, is in volle gang en de
voorbereidingen voor het dijkvak
Molenvhet-Uitweg zijn begonnen.
Bij Uitweg staan drie huizen onder
tegen de dijk die volgend jaar
waarschijnlijk al moeten ver
dwijnen.
In de jaren daarna verplaatst het
werk zich steeds verder west
waarts. Met name bij Jaarsveld en
vlak voor Schoonhoven, bij Willin-
ge Langerak, staan dijkhuizen die
naar alle waarschijnlijkheid ook
zullen moeten sneven voor 's lands
beveiliging tegen de zee. Bewo
ners binnen SO m van de dijk is het
verboden hun opstallen te verbou
wen met het oog op mogelijke ka
pitaalvernietiging. Alleen als vast
komt te staan dat de dijkverzwa
ring geen consequenties zal heb
ben voor de bebouwing, kan ont
heffing worden verleend.
Amsterdam - Projectontwikkelaar
IGB uit Alkmaar wil het oude stad
huis Het Princenhof aan de Oude-
zijds Voorburgwal kopen, maar zal
een gedetailleerd plan moeten
voorleggen aan de gemeenteraad
alvorens de verkoop tot stand
komt. De projectontwikkelaar
heeft plannen om er onder meer
een luxe hotel, bejaardenwoningen
en winkels in onder te brengen.
De Stichting 'Ons Stadhuis' wil er
woningen, bedrijfjes en kantoren
laten bouwen, maar dat levert de
gemeente 9 miljoen gulden minder
op dan de 23 miljoen die de pro
jectontwikkelaar ervoor over heeft.
Naar de mening van B en W maakt
het plan van IGB het stadsdeel le
vendiger dan wanneer de plannen
van 'Ons Stadhuis' zouden worden
verwezenlijkt. Zeker is dat de
raadzaal, de trouwzaal en de kof
fiekamer in hun oude luister moe
ten blijven bestaan, evenals de
burgemeesterskamer, de verga
derkamer van B en W, het trappen
huis en de poort van het stadhuis.
Den Haag - De 'Stichting tot In
standhouding van de Joodse Be
graafplaats te 's-Gravenhage', die
in maart 1987 haar werk begon,
kwam enkele maanden geleden
nog drie ton tekort op de restaura
tiekosten van zo'n 1,5 miljoen gul
den. Mede dank zij giften van een
aantal belangrijke fondsen is er na
genoeg geen tekort meer. In nau
we samenwerking met de Rijks
dienst voor de Monumentenzorg
en het gemeentelijk bureau Monu
mentenzorg voert het Amsterdam
se Aannemersbedrijf Schakel en
Schrale de restauratie uit onder lei
ding van het Haagse Architecten
bureau Roos en Braaksma. In het
voorjaar van 1988 zal een en ander
gereed zijn.
Den Haag - Een studie van een
ambtelijke werkgroep naar moge
lijkheden tot verlevendiging van
de Haagse binnenstad en daarvoor
beleggers te interesseren, heeft
opgeleverd dat er koopwoningen
aan de Hofvijver kunnen komen,
een parkeergarage onder het
Lange Voorhout eventueel met uit
breiding onder het Toumooiveld,
verder een helikopterhaven, een
popcentrum aan het Plein, vervan
ging van de Raadszaal aan de
Groenmarkt door een gebouw dat
beter in de omgeving past, bouw
van een 'World Administration
Centre'met name voor consulaten
en internationale bestuursorganen,
en tot slot ook nog autovrije ver
keersaders.
De woningen aan de zijde van de
Hofvijver tegenover de Gevangen
poort zouden het intieme karakter
van het Buitenhof van voor 1924
weer kunnen herstellen. De par
keergarage onder het Lange Voor
hout wordt de enige oplossing
voor 'het mooiste plein van Europa'
genoemd.
Als extern adviseur heeft aan deze
plannen oud-staatssecretaris C. Ph.
Brokx meegewerkt, die moest pro
beren beleggers en het rijk en
thousiast te maken. Het Algemeen
Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) wil
onder bepaalde voorwaarden een
'voortrekkersrol' vervullen. De stu
die bevat geen uitgewerkte voor
stellen, slechts ideeën.
Budel - Het angelus-torentje op de
O.L. Vrouwe Visitatie in het cen
trum van Budel heeft een nieuwe
loden spits gekregen. Het einde
van de restauratie van de kerk zelf
is in zicht. Deze heeft twee jaar ge
duurd. De kosten waren 1,3 miljoen
gulden, waarvan twee ton werd bij
een gebracht door de gemeen
schap van Budel. Vijf ton werd bij
gedragen door de gemeente Budel
en nog eens anderhalve ton werd
deels geschonken, deels geleend
van het bisdom.
Sas van Gent - Onder het oude
bolwerk Generaliteit ligt een uit
gebreid gangenstelsel van gemet
selde gewelven. In de loop der ja
ren zijn deze sterk verwaarloosd,
kwam er veel zand in te staan
waardoor ze vrijwel ontoeganke
lijk werden. De gemeente is door
enkele enthousiaste inwoners op
het unieke van deze gangen op
merkzaam gemaakt. Deskundigen
kennen in Nederland alleen nog in
Maastricht een zo omvangrijk en
gaaf stelsel van onderaardse gan
gen. Tijdens de Tweede Wereld
oorlog zijn ze als schuilkelder ge
bruikt, maar nadien kwam er
niemand meer. Kenners beweren
dat de muren van de gewelven er
nog zo gaaf uitzien omdat bij het
metselen gebruik is gemaakt van
een mengsel van kalk en rogge
meel, dat bij een werkende grond
veel beter houdbaar is dan cement.
De gemeente wil de gangen nu
blootleggen en te zijner tijd open
stellen voor het toerisme. Er is al
een stichting gevormd die niet al
leen de gangen wil opknappen,
maar ook de molen boven op het
bolwerk.
Wittem - Het college van B en
W heeft de raad meegedeeld be
zig te zijn met een aanvullende ver
ordening voor het in stand houden
van beeldbepalende gebouwen.
Het betreft panden die wel de
moeite van het behouden waard
zijn, maar niet op de Rijksmonu
mentenlijst staan. Het college wil
deze panden alsnog in de een of
andere subsidieregeling zien on
der te brengen. Op de begroting is
een ton gereserveerd voor restau
ratie van monumenten. De helft van
het bedrag zou mogelijk gebruikt
kunnen worden voor restauratie
van panden die niet op de Rijkslijst
voorkomen.
Maastricht - Het sinds 1812 aange
legde kerkhof aan de Tongerse-
weg, inclusief de joodse begraaf
plaats is aan de minister van WVC
in het kader van de Monumenten
wet ter bescherming voorgedra
gen. De cultuurhistorische waarde
van de betrokken begraafplaats
komt tot uiting in de aanleg vol
gens geometrische patronen, de
groenaanleg, de gaaf gebleven
groepen grafmonumenten en ook
in bijzondere bouwwerken, zoals
een neogotische kapel, de oude
muur van het kerkhof en de monu
mentale toegangspoorten met het
poortgebouw.
Voorts zijn 89 individuele grafmo
numenten ter bescherming voor
gedragen. Een deel hiervan be
vindt zich op het kerkhof van de St.
Pieter en in diverse kloosters en
kerken in de stad. Tal van andere
grafmonumenten, soms onderdeel
van een monumentaal bouwwerk,
vallen reeds onder de Monumen
tenwet.
Heemschut, januari 1988
27
