r~
J-
De oude stadsherberg van
Vianen
1
STEFAN LANGERAK
liigiijp
Het moet een verbijsterende ervaring zijn geweest voor de vakmensen van aannemer
Woudenberg, toen het oude pand daar aan de Langendijk in Vianen, dat ze net een
kleine maand onderhanden hadden, voor hun verbaasde ogen plotseling in een puin
hoop veranderde. Zonder aanwijsbare oorzaak stortte het hele zaakje in, en het is nog
een geluk, dat niemand gewond raakte. De bouwvakkers hadden net schafttijd, en de
oude dame die op dat moment in haar auto passeerde, kwam met de schrik vrij.
Achterafis er natuurlijk volop gespeculeerd over de vraag, hoe dit heeft kunnen
gebeuren. De een beweerde, dat er juist een straaljager boven Vianen door de
geluidsbarrière vloog, de ander schreef het ongeval toe aan een voorbijdenderende'
vrachtauto, maar de werkelijke oorzaak zal wel altijd een raadsel blijven, en, wat het
belangrijkste is: de eigenaren van het huis hebben van de instorting alleen maar
profijt gehad. Want nu moest het gebouw praktisch vanaf het maaiveld geheel
opnieuw worden opgetrokken wat de degelijkheid en de kwaliteit uiteraard zeer ten
goede is gekomen. De aangerichte schade werd bovendien door de verzekering
gedekt.
Het betrokken pand ligt vlakbij de beken
de Lekpoort in Vianen en heeft vermoede
lijk eeuwenlang gediend als stadsherberg.
Het zou als herenlogement gebouwd zijn
door de heren Van Brederode, omstreeks
1520. Ruim een eeuw later kwam een ver
bouwing tot stand, waarbij het huis waar
schijnlijk aan de achterzijde van een aan
bouw werd voorzien. In elk geval behoor
de de herberg tot de grootste gebouwen
van de stad Vianen in die jaren en met
enige fantasie kan men de wielen van de
karossen nog horen ratelen over de keitjes
waarmee de weg in de toegangspoort was
geplaveid. Later is het gebouw nog als
boerderij in gebruik geweest - misschien
is het ook als zodanig begonnen, net als
bijvoorbeeld het bekende restaurant De
Lage Vuursche in het gelijknamige dorp
onder Hilversum - en de laatste jaren vóór
het leeg kwam te staan, nu bijna tien jaar
geleden, was; het café.
De naam van het pand, 'Neerlands Welva
ren', stond met de werkelijkheid in schril
contrast. Toen de families Wisse en Kru-
dop het huis kochten, was het niet meer
dan een krot. De eigenaar, een belegger,
had er nooit iets mee gedaan, en als er
toevallig in Vianen niet zoiets bestaan had
als een maatschappij voor stadsherstel,
opererend onder de naam BV Vrijstad,
had het er voor Neerlands Welvaren en
een aantal soortgelijke monumentjes in dit
oude rivierstadje slecht uitgezien. Die par
ticuliere maatschappij is er nog niet zo
lang, maar geniet intussen de brede steun
onder de bevolking. Men kon - en kan nog
altijd - aandelen kopen voor duizend gul
den per stuk. Voor iedere drie verkochte
aandelen nam de gemeente zelf ook een
aandeel, zodat 25 pet. van het totale kapi
taal in handen van de gemeenschap is.
twee delen te splitsen en aldus op de
markt aan te bieden. Toen duurde het niet
lang, of de belangstellenden stroomden,
opmerkzaam gemaakt door advertenties,
toe. Dat er daarna ook weer veel afhaak
ten, had minder te maken met de finan
ciële consequenties van zulk een aankoop
als wel met twijfel over de afloop van het
restauratie-avontuur. Want het is duidelijk,
dat er veel gevergd wordt van diegenen
die aan een dergelijke operatie beginnen.
Om te beginnen moet men beschikken
over geduld en uithoudingsvermogen,
maar daarnaast is een flinke portie ver
beeldingskracht bepaald geen luxe. Wan
neer de kandidaat zich geen idee kan vor-
Vóór de herbouw
Veel liefhebbers voor pand
Het eerste project dat de BV Vrijstad kon
aanpakken, was een reeks zeer oude
pandjes aan de Achterstraat in Vianen die
nu zijn getransformeerd tot appartemen
ten. Het logement aan de Langendijk stond
als nummer twee op de lijst. Voordat daad
werkelijk met de restauratie kan worden
begonnen, moet men natuurlijk zekerheid
hebben dat er een koper of huurder be
schikbaar is. Voor het tamelijk ruime pand
aan de Langendijk bleek het op korte ter
mijn niet mogelijk een kandidaat te vin
den/zodat Vrijstad besloot het pand in
Oude stadsherberg na de herbouw
men van het resultaat na afloop van de res
tauratie, kan hij er beter maar nooit aan
beginnen. Ook financieel moet men een
veer kunnen wegblazen, hoewel in begin
sel natuurlijk subsidie bestaat voor herstel
van monumenten. Zonder die steun was
het in Vianen niet gelukt. Naast de Rijks
dienst Monumentenzorg droegen ook de
gemeente en de provincie bij.
Tussen de overgebleven liefhebbers
voor het oude logement moest geloot wor
den, en zo vielen de woningen toe aan de
families Wisse en Krudop. Laurens Wisse
14
Heemschut, oktober 1987
