Historisch-geografïsch
erfgoed veilig stellen
DR. A. A. BEEKMANSTICHTING:
RUTGER DINGER
Tal van wetten zijn gemaakt om het cul
tuurhistorisch bezit van Nederland veilig te
stellen. Te denken valt bijvoorbeeld aan
de Monumentenwet, de Landinrich
tingswet, de Wet Beheer Landbouwgron
den, de Natuurbeschermingswet en de
Wet op de Ruimtelijke Ordening. Op deze
manier wordt gepoogd het cultuurhisto
risch bezit te beschermen.
Er zijn goede regels voor de bescherming
van oudheidkundige monumenten zoals
bijvoorbeeld hunebedden, terpen en kas
teelterreinen. Daarnaast kunnen volgens
de wet bouwkundige monumenten wor
den beschermd, zoals daar zijn kerken,
molens, vestingwerken, boerderijen. Maar
wat betreft de bescherming van historisch-
geografische monumenten, zoals dijken,
kavelpatronen, bolle akkers, hessewegen
en brinken, is helaas nog geen samenhan
gend beleid vastgelegd. De Dr. A. A.
Beekmanstichting, opgericht in 1971, die
tot doel heeft de beoefening van de histori
sche geografie te bevorderen, stuit waar
het de toepassing en de belangenbeharti
ging van dit vakgebied betreft helaas re
gelmatig op gebrek aan samenhang in het
overheidsbeleid. Deze Stichting heeft de
regering aandacht gevraagd voor de pro
blemen rondom de veiligstelling van het
historisch-geografisch erfgoed in een nota
onder de titel 'Oude waarden in een veran
derend landschap'. Gegeven het feit dat
de problematiek vooral speelt rondom de
landbouw, de landinrichting, de natuur- en
landschapsbescherming en de openlucht
recreatie is de nota gestuurd naar de mi
nister van Landbouw en Visserij. Omdat er
belangrijke raakvlakken zijn met de histo
rische geografie (archeologie en monu
mentenzorg), is een afschrift gezonden aan
de minister van Welzijn, Volksgezondheid
en Cultuur, naar de minister van Volks
huisvesting, Ruimtelijke Ordening en Mi
lieubeheer vanwege de vele ruimtelijke
aspecten en naar de minister van Onder
wijs en Wetenschappen uit hoofde van zijn
verantwoordelijkheid voor het weten
schappelijk onderwijs. Afschriften gingen
voorts naar de Raad van Advies voor de
Ruimtelijke Ordening, de Monumenten-
raad en de Natuurbeschermingsraad.
Belangstelling genoeg
De historisch-geografische monumenten,
structuren en elementen kunnen zich de
laatste tijd in een toenemende belangstel
ling verheugen, zo zegt de nota. Enerzijds
komt dit omdat dit aspect van het cultuur
historisch erfgoed wordt bedreigd, ander
zijds omdat met name het historisch-geo
grafisch aspect van de landschapsontwik
keling de samenhang tussen de cultuurhis
torische waarden kan verduidelijken en
verklaren. Bij de Rijksdienst voor het Oud
heidkundig Bodemonderzoek krijgt men
volgens de nota regelmatig te maken met
historisch-geografische vraagstellingen en
houdt men zich daar dan ook - zij het zijde
lings - mee bezig. Ook de Rijksdienst voor
de Monumentenzorg merkt de belangstel
ling. Zij wil streven naar meer evenwichti-
Het beroemde laantje van Middelhamis van de schilder Meindert Hobbema, zoals het was en
zoals het is geworden. Voorbeeld van een historisch -geografisch erfgoed, waarmee treurig is
omgesprongen. De tekening is van H. Tol.
;.f
