Of toch niet zo gék?
217
lijke toezegging van 50.000 ongedaan.
Het bracht ook de provinciale bijdrage -
52.000 in de eerste fase - in gevaar.
Eind goed, al goed echter ook hier. Door een
paar slimmigheidjes kreeg de molencommis
sie de plaatselijke overheid toch nog voor
een kleine 10.000 over de streep, waarna
in augustus '85 molenbouwer Vaags uit Aal
ten daadwerkelijk met de restauratie kon be
ginnen.
Eerst werd de buitenmuur van een nieuwe
bakstenen ommanteling voorzien en nog
voor de winter inviel volgde de plaatsing van
de bijna geheel gereconstrueerde rieten kap.
De vlag ging in top op 28 juni van dit jaar
toen de eerste restauratie-fase (totaal:
154.000) werd afgesloten met het aan
brengen van de wieken. Voor Stokkum een
gebeurtenis om niet licht te vergeten. Alles
wat in het dorp over fototoestel of filmcame
ra beschikt toog naar de molenberg om het
historisch moment voor het nageslacht vast
te leggen.
Secretaris/penningmeester Harmsen: 'Ver
geet niet dat veel Stokkumers er zes jaar ge
leden, toen de molen-commissie bijna exit
was, al niet meer in geloofden. Die molen is
met de kerk de trots van het dorp. Het is
voor de bevolking toch een beetje een won
der, dat het allemaal gelukt is.'
(Vervolg van pag. 213)
BUITENLANDSE ARCHITECTEN
Een ander aspect van het plan-Duivesteijn
biedt de keuze van architect. Ellerman,
wiens uitbreidingsplan voor het stadskan
toor op het Burg. de Monchyplein voorlopig
op zij is geschoven, 'mag' voor het Spui-
project worden betrokken. Wat die toezeg
ging precies inhoudt, weet nog niemand. Of
krijgen andere Nederlandse architecten een
kans? Wie zal het zeggen? De heer Duive-
steijn die onlangs met vijftig ambtenaren de
stadsontwikkeling van Berlijn is wezen be
kijken en ook nog een uitstapje naar Parijs
heeft gemaakt om werk van de Spaanse ar
chitect Bofil in ogenschouw te nemen, heeft
daarover in het openbaar zijn licht nog niet
duidelijk laten schijnen. Hoe dit zij, de ar
chitectenwereld is al in rep en roer, wat te
begrijpen is, maar in principe willen we
geen bezwaar maken tegen het aantrekken
van een buitenlander; men denke aan de
Amsterdamse Stopera om ons tot dit voor
beeld te beperken. Bovendien, Den Haag
heeft al eerder de Portugese architect Alvaro
Siza voor stadsvernieuwing elders ingescha
keld.
Op die manier dreigt er van een min of meer
evenwichtige architectuur aan het Spui niets
terecht te komen. Van Mourik bouwt de
concertzaalRem Koolhaas het danstheater
en het naast gelegen hotel wordt door Carl
Weber gebouwd.
(Intussen bereikte ons het bericht, dat de
architecten James Stirling en Norman Fos-
De tweede opknap-fase - begroot op
110.000 - kent geen gemeentelijke restau
ratie-perikelen meer. De nieuwgekozen,
meer molenbewuste gemeenteraad van
Bergh stelde in juli dit jaar royaal 71.000
beschikbaar. De raadsleden prezen - het kan
verkeren - de leden van de Stokkumse Mo-
lencommissie om hun doorzettingsvermo
gen. Die tweede fase, waarbij de provincie
wederom diep in de beurs tast, omvat het
aanbrengen van een compleet nieuwe maal
inrichting. Harmsen: 'Al het oude is verlo
ren gegaan.'
De secretaris/penningmeester had nog dit
najaar willen draaien, maar dat lukt niet.
'We mikken nu op de lente van '87, maar
mogelijk wordt het toch eerder.
Met de restauratie lijkt ook een andere
langgekoesterde wens in vervulling te gaan:
herstel van het aloude molenaarspad dat van
het dorp naar de molen voert. De onderhan
delingen met de grondeigenaren zijn verge
vorderd. 'Vergeleken met de problemen die
we gehad hebben is dit', aldus Harmsen,
'een peuleschil.'
Documentatie: div. artikelen dagbladen De Gelder
lander en De Graafschapbode, raadsstukken en notu
len gemeente Bergh, informatie-materiaal Molen-
commissie Stokkum.
ter zich hebben teruggetrokken als deelne
mer aan de uitgeschreven prijsvraag voor
het beste ontwerp; ze vonden de hen toege
meten tijd - tot 1 december - te krapRed.)
KOSTEN
En wat heeft de heer Duivesteijn van de
kosten gedacht? Hij mikt op 225 miljoen
gulden, maar dat bedrag is een volkomen
slag in de lucht. Want: het stadskantoor op
het Burg. De Monchyplein wordt dan afge
broken (na dertig jaar!) en op de plaats daar
van zal (sociale) woningbouw worden ge
pleegd (door Bofil?). Luthmann's niet vol
tooide stadhuis heeft indertijd ook tientallen
miljoenen gekost; de sloop ervan zal ook de
nodige miljoenen vergen. Daarbij dienen
dan de miljoenen te Worden gevoegd voor
de sloop van het meubelmagazijn van Huls-
hoff en het kantoorgebouw van Lummus
aan de Kalvermarkt, met ook nog de ver
goeding aan deze twee eigenaren voor
nieuwbouw elders. Het plan-Duivesteijn zal
uiteindelijk - met de uitgaven voor een ge
heel nieuwe verkeerssituering - wellicht een
half miljard gaan kosten en dat dan voor een
stedebouwkundig allegaartje.
De wethouder zeggen we dan ook graag na:
'in feite een krankzinnig plan'
Als oud-Hagenaar, geboren in de Haagse
voorstad Voorburg en nog altijd zeer be
trokken bij het Haagse wel en wee, waag ik
het de conclusies vanVan der Wielen te
relativeren. De schrijver geeft als voor
naamste argumenten om het nieuwe stads
kantoor niet aan het Spui te bouwen stede-
bouwkundige en historische overwegingen.
Historisch staat hij echter niet erg sterk,
zoals uit zijn bijdrage zelf al blijkt. Immers
bij de allereerste plannen waren B. en W.
van de Hofstad al van mening, dat het Spui
de beste locatie was voor het stadskantoor
en ook architect Berlage was bereid hier te
bouwen.
Maar ook stedebouwkundig lijkt mij het
Spui de beste locatie. In tegenstelling tot het
Burg. de Monchyplein, dat nogal excentrisch
ligt t.o.v. de binnenstad ligt de beoogde
locatie aan het Spui zeer centraal. Het stad
huis zou middenin het nieuwe bruisende
stadshart komen te liggen, dat wethouder
Duivesteijn hier wil creëren. Zijn plannen
voor dit nieuwe hart voor Den Haag spreken
mij erg aan
Een stadskantoor van architectonische allu
re kan samen met het nieuwe muziek/dans
theater, dat hier komt, het nieuw te bouwen
margetheater, en de hier geplande centrale
bibliotheek een stadscentrum gaan vormen,
dat een enorme impuls oplevert voor het
thans verloederde centrum van Den Haag.
Toen de plannen van Duivesteijn bekend
werden reageerde de Haagse middenstand
direct enthousiast. Opeens beginnen inves
teerders weer interesse voor dit gebied te
krijgen.
Dat een nieuw stadskantoor een dood punt
aan de stad zou toevoegen lijkt me onzin.
Het tegendeel is het geval. Op de begane
grond zijn restaurants, cafés en terrassen
gepland terwijl de bibliotheek ook voor le
vendigheid zowel overdag als 's avonds kan
zorgen.
Verkeerstechnisch bezie ik de zaak minder
somber dan Van der Wielen. Onder het
stadskantoor komt een flinke parkeergara
ge, die de garage onder de Hofvijver defini
tief overbodig maakt. Bovendien is deze
plaats uitstekend te bereiken met het open
baar vervoer. En wat de financiën betreft
heeft de wethouder voorgerekend, dat zijn
plannen niet duurder zijn dan de bestaande,
die uitgaan van uitbreiding van het huidige
stadskantoor aan het De Monchyplein.
Dat het afschuwelijk lelijke Lummus-ge-
bouw zal moeten wijken voor het stadskan
toor lijkt me alleen maar een winstpunt. Ik
heb me al twintig jaar geërgerd aan de saaie,
bruut betonnen vormgeving van dat ge
bouw. Tenslotte ben ik het in één ding ge
heel met Van der Wielen eens. Het repre
sentatieve deel van het stadhuis staat natuur
lijk aan de Groenmarkt. Dat blijft het visite
kaartje van Den Haag.
Jaap Kamerling
Zojuist bereikte de redactie een nota over de
Haagse binnenstad van de hand van o.m. de
heer L. Molhuysen van de Vereniging
Vrienden van Den Haag. Molhuysen, die
directeur geweest is van Heemschut, ont
wikkelt hierin een visie op de Haagse city,
waarin een nieuw stadhuis goed past. In een
volgende nummer laten we hem graag aan
het woord.
