Noord-Holland
Utrecht
Zuid-Holland
de IJssel. Hoewel Gedeputeerde Staten, die
het plan eerst hadden afgekeurd, nog steeds
bezwaar hebben tegen de stedebouwkundi-
ge opzet is men in tweede termijn toch ak
koord gegaan. De provincie ging overstag
toen een oplossing werd gevonden voor de
verwachte parkeerproblemen en verwijde
ring van de met tolueen verontreinigde bo
dem. De oudheidkundige kring Deutekom,
die om een gewijzigd bouwplan had ver
zocht, was hiermee terug bij 'af. Deute
kom, die over de stedebouwkundige opzet
ruggespraak hield met Heemschut, be
schouwt de afgeplatte vormgeving van de
meer dan 100 flatwoningen als een 'grove
aantasting' van het riviergezicht van Doe-
tinchem. De half opengewerkte structuur
van het bebouwingsfront langs de Oude IJs
sel wordt bovendien gezien als een aanslag
op de historische grondvorm van de oude
binnenstad, die vanwege de ovale ringen
van het str'atenpatroon het Ei wordt ge
noemd. Uit dat Ei wordt thans aan de rivier
zijde een flinke hap genomen. De sociale
woningbouw komt ongeveer op de plaats
waar leden van Deutekom in januari, tijdens
de sloop van de voormalige Misset-drukke
rij, delen van de middeleeuwse stadsmuur
van Doetinchem ontdekten.
Vorden: In Vorden staat de landbouw op
haar achterste benen nu zonder overleg met
de eigenaren een groot aantal boerderijen op
de gemeentelijke monumentenlijst is ge
plaatst. Bij het gemeentebestuur zijn 90 be
zwaarschriften ingediend. Burgemeester
Vunderink heeft inmiddels een gesprek ge
had met de agrarische standsorganisaties om
te proberen de verstoorde verhoudingen te
herstellen. Nu de zaak ook in politiek vaar
water is terechtgekomen is het niet uitgeslo
ten dat in Vorden de hele gemeentelijke
monumentenbescherming op de helling
gaat.
Rosendaal - De Stichting Het Geldersch
Landschap heeft het park van kasteel Rosen-
dael - befaamd door de 'Bedriegertjes' - in
oude luister hersteld voor 1,3 miljoen gul
den. Het park is officieel door minister ir.
G. Braks heropend.
Het park is het best bewaarde voorbeeld van
Frans-Italiaanse tuinaanleg uit de zeven
tiende eeuw in Nederland, waarbij gebruik
gemaakt werd van stromend water, dat van
nature ter plaatse aanwezig is. De Schelpen
galerij, Theekoepel, Bedriegertjes en de
Watertrap zijn ontworpen door Daniël Ma
rot, architect van paleis Het Loo; land
schapsarchitect J. D. Zocher jr. gaf het park
in de vorige eeuw een veel natuurlijker aan
zien door de vijvers in elkaar te laten overlo
pen, het padenpatroon te veranderen en
boomgroepen aan te planten.
De Stichting Vrienden der Geldersche kas
teden, die kasteel Rosendael beheert, wil
binnenkort met de restauratie van het mach
tige pand beginnen. De kosten zijn geraamd
op 6 miljoen gulden, waarvan het Rijk 90%
voor zijn rekening neemt. Kasteel Rosendael
was de belangrijkste residentie van de gra
ven en hertogen van Gelre en is enkele ma-
206
len grondig verbouwd. De enorme ronde to
ren dateert uit 1412 en is met zijn doorsnede
van 16 m en muren van 4 m dik de zwaarste
kasteeltoren van het land.
Enkhuizen - De oude Zuiderzeestad heeft
niet minder dan 306 rijksmonumenten waar
van er 223 zullen moeten worden gerestau
reerd. Dat zal het Rijk 22 miljoen gaan
kosten terwijl de eigenaren - de gemeente en
particulieren - 40% zullen moeten bij
dragen.
Deze gegevens blijken uit het meerjarenpro
gramma dat de gemeente heeft opgesteld.
Daaruit blijkt ook dat het rijk nu al vier jaar
achterstand heeft met het betalen van toege
zegde subsidies.
Het meerjarenprogramma gaat ervan uit dat
de betreffende gebouwen in de komende
twintig jaar zullen worden, gerestaureerd. Er
is dus elk jaar een miljoen gulden subsidie
nodig. Problemen bij deze manier van subsi
diëren is dat een project van vele miljoenen,
zoals de restauratie van de Zuiderkerk, van
dat ene miljoen per jaar niet kan worden be
taald. De gedachten gaan uit naar per jaar
een half miljoen gulden ontvangen en in
'piekjaren' grotere bedragen.
Amsterdam - De rechtbank heeft J.
Nieuwenweg, ex-directeur van de gemeente
lijke dienst Bouw- en Woningtoezicht in de
hoofdstad, schuldig bevonden aan het op
dracht geven tot sloop van een monument
zonder vergunning van Monumentenzorg.
Er werd geen straf opgelegd omdat de sloop
al vier jaar geleden (in 1982) plaats vond en
de handelwijze van de directie. Bouw- en
Woningtoezicht kennelijk in Amsterdam
niet ongebruikelijk is.
De zaak ging over het slopen van de zogehe
ten Stadsboerderij aan het Raamplein, een
monumentje dat op instorten stond en gevaar
dreigde op te leveren voor de veiligheid in
de omgeving.
De rechtbank meende dat wel in strijd is ge
handeld met de Woningwet, die uitdrukke
lijk de opdracht tot sloop van een monument
verbiedt. Er hadden voorzieningen moeten
worden getroffen. Of die duurder zouden
zijn dan sloop, acht de rechtbank niet rele
vant.
Heemschut heeft in 1982 al z'n onvrede over
deze zaak uitgesproken (december 1982).
Utrecht - De St.-Josephkerk aan de Draai
weg in de Vogelenbuurt, een uit 1901 date
rend neo-gotisch bouwwerk, verkeert in een
slechte bouwkundige staat en dreigt over en
kele jaren te moeten worden gesloopt. Ver
zakkingen veroorzaken ernstige scheuren in
gewelven, zijgevels en muren. De houten
funderingspalen onder de pilaren van de
kerk zijn aan het rotten, het lood van de
gebrandschilderde ramen moet worden ver
vangen, er moet nieuwe elektrische bedra
ding komen en een aantal spantbalken is ern
stig verrot.
Restauratie kost op het eerste gezicht
750.000,De steeds kleinere wordende
parochiegemeenschap kan dat niet opbren
gen. Gedacht wordt aan een nieuwe, kleine
re kerkruimte, wellicht in combinatie met
bejaardenflats.
Den Haag - Op het terrein nabij het Binnen
hof waar de nieuwbouw voor de tweede Ka
mer zal verrijzen, zijn fundamenten en
muurdelen blootgelegd uit de 16e eeuw en
later. Zo is de voor- en zijgevel tevoorschijn
gekomen van de herberg 'De Witte Molen',
een gebouw dat van vóór 1560 dateert. Hier
heeft Johan de Witt gewoond tussen 1661 en
1669. Ook de veldmaarschalk der staatsle-
gers, hertog van Brunswijk-Wolfenbüttel,
woonde eren wel van 1769 tot 1787, waarna
tot 1808 het lid van de Raad der Marine
G. J. Jacobson er domicilie hield.
De sectie Archeologie van de gemeente Den
Haag verwacht dat bij deze opgravingen niet
alleen bebouwingssporen uit de hele be-
staansperiode van het Binnenhof kunnen
worden aangetroffen, maar mogelijk ook
resten van menselijke activiteiten vooraf
gaand aan de 12e eeuw.
De tentoonstelling 'Nieuw- en verbouw
Tweede Kamer' geeft informatie over het
opgravingswerk en over de historische gege
vens die hierop betrekking hebben. Deze
gratis tijdens kantooruren te bezichtigen ex
positie is ingericht in het Overheids Voor-
lichtings Centrum, Lange Poten 2.
Leidschendam - Zeventien monumenten in
deze gemeente behoeven restauratie, waar
van drie dringend. Die drie zijn de voormali
ge villa Rozenrust aan de Veursestraatweg,
de villa Windlust aan de Schoorlaan (langs
de Vliet) en het stoomgemaal De Antagonist
aan de Stompwijkseweg.
Rozenrust is het meest dringend aan restau
ratie toe omdat er een restaurant in wordt
gedreven (met een Michelin-ster) en be
drijfsmatig gebruik nu eenmaal meer slijtage
geeft dan wonen.
De zeventien monumenten zullen voor ruim
1,7 miljoen gulden worden opgeknapt,
waarvan 60% rijkssubsidie. Tot 1990 kan de
gemeente op een subsidie rekenen van
slechts 60.000 gulden, waardoor de uitvoe
ringsperiode achttien jaar in beslag zou ne
men. Het gemeentebestuur gaat liever uit
van een periode van tien jaar en van een
jaarlijkse subsidie van 108.000 gulden en
heeft met dit bedrag rekening gehouden in
de meerjarenbegroting.
