Ir. A. J. Gerritse:
ziel en zaligheid
gelegd in restauratie
Heusden
199
J. Th. BALK
De vestingwallen in de gracht schuivenDat waren eens de na-oórlogse plannen voor
Heusden.
Niet dan over mijn lijk, kondigde de pas benoemde hoofdingenieur-directeur van de volks
huisvesting en bouwnijverheid in Noord-Brabant aan. Dat was ir. A. JGerritse.
Ir. A. J. Gerritse heft trots de zojuist aan hem toegekende Ton Koot-penning omhoog (Foto ANP)
Dat plan moet natuurlijk, vertelt ir. Gerritse
ons, wel gezien worden als een uitvloeisel
van de tijdgeest: men dacht toen aan kaal
slag, brede wegen voor het autoverkeer.
Ook bijvoorbeeld Woudrichem, later zo pro
minent in de plannen van de Bond Heem
schut, ontkwam niet aan dergelijke plannen.
De helft van het stadje aan de Merwede zou
moeten afgebroken worden, een groot gras
veld zou er voor in de plaats moeten komen
en aan de rand blokken met drie woonlagen.
Ook hier keerde ir. Gerritse zich met beslist
heid tegen.
U was toen nog niet verbonden aan Heem
schut?
Zeker niet: dat kwam eerst ter sprake bij
mijn pensionering. Dat was, in 1970. Ik ben
in 1956 hoofdingenieur-directeur geworden.
En Heusden, hoe is dat verder gelopen?
Er zijn restauratieplannen ontwikkeld. We
konden restaureren met 100 procent subsi
die. Van mijn werkzaamheden als directeur
openbare werken in Amersfoort, vlak na de
oorlog, kende ik dé gemeente-architect
Zuiderhoek. Die heb ik naar Heusden ge
haald - ik kende zijn capaciteiten. Erg waar
devol was ook de samenwerking met wet
houder Rijke, die werkzaam was op de werf
van Verolme in Heusden. Ik heb er mijn ziel
en zaligheid in gelegd en de hele zaak orga
nisatorisch en financieel begeleid. En kom
nu eens in Heusden kijken!
Het gesprek met de heer Gerritse heeft plaats
onder de notelaar in zijn tuin. Hij bewoont
een bungalow, die hij in 1957 liet bouwen
op de zevende schans in Vught aan de Box-
telseweg. Als tuinliefhebber heeft hij grote
aandacht besteed aan zijn tuin en wat de bo
men betreft heeft hij destijds veel kennis op
gedaan bij het Hilversumse hoofd van de
plantsoenendienst, Meijer, een extraverte
dendroloog. In Hilversum werd ir. Gerritse
adjunct-directeur openbare werken. Dat was
in 1939. Samen met architect W. M. Dudok
heeft hij voor het oude dorp van Hilversum
een renovatieplan opgesteld. Na de oorlog
bekleedde de heer Gerritse ambtelijke mana
gersfuncties in Amersfoort en Suriname,
maar ook was hij een aantal jaren werkzaam
in het bedrijfsleven, bij de Maatschappij
voor Havenwerken. Hij was in 1931 afgestu
deerd in Delft als civiel-ingenieur.
Hoe kwam de relatie met Heemschut tot
stand?
Dat begon na mijn pensionering. Ik werd
toen technisch adviseur voor het hele land.
Naderhand kwam er voor elke provincie een
technisch adviseur èn een provinciale com
missie. Het leuke was dat je in Brabant al
zoiets had. Mr. Hein Bergé was de kampi
oen voor de restauratie van Den Bosch. Met
architect Van der Eerden vormde hij een
tweemansfractie in de gemeenteraad van 's-
Hertogenbosch. Die zijn enorm tekeer ge
gaan tegen allerlei nieuwe plannen.
De provinciale commissie in Noord-Brabant
telt vijftien leden. 'Hein Bergé houdt ze bij
elkaar!'. Het vormt een goede gemeenschap:
Brabant is toonaangevend, verzekert ir. Ger
ritse. 'En er wordt naar ons geluisterd. Ge
meentebesturen vragen de provinciale com
missie dikwijls om raad: kan dat wel?'
STADSHERSTEL
U werd directeur van Stadsherstel te Wou
drichem?
Inderdaad. Woudrichem heeft bij het zestig
jarig bestaan van de Bond Heemschut bij
zondere aandacht gekregen. Ik denk met
grote waardering aan de adviezen van de
Amsterdamse Maatschappij tot Stadsherstel,
aan drs. J. W. Hengeveld, die daar directeur
is. Gemeente, Bond Heemschut en de vere
niging Menno van Coehoorn werkten nauw
samen. Architect G. Prins uit Amsterdam
trad als architect op. Tot de vorming van een
groot fonds is het door de ongunst van de tijd
niet gekomen. Maar er is toch het nodige
bereikt in Woudrichem, samen met de Rijks
dienst voor de Monumentenzorg. En we
hebben een bouwstroompje op gang weten te
krijgen: 25 woningen in de sfeer van de soci
ale woningbouw. Ook denk ik met dank
baarheid aan de inspanningen van architect
J. van der Eerden. Er zijn nog tal van plan
nen in Woudrichem die op uitvoering wach
ten, o.a. waterbouwkundige werken, zoals
de aanleg van een haven.
