Situatie in 1925. Aan de noordoostzijde van het
Rietveld-Schröderhuis was een sloot met
daarachter polders. Aan de zuidoostzijde van het
huis was een graslandje.
voornamelijk uit het buitenland. Pas later
kreeg hij waardering in Nederland. Dit is
opmerkelijk aangezien in het Rietveld-
Schröder Huis principes van de Nederlandse
architectonische stroming De Stijl (Van
Doesburg, Oud etc.) verwezenlijkt werden.
Eenheid van binnen- en buitenruimte, sobe
re en toch lichtvoetige ernst, alsmede het
gebruik van primaire kleuren als de archi
tectuur ondersteunende 'bouwstoffen', wa
ren elkaar onderling bepalende factoren
waaruit het huis is opgebouwd.
VRIJE UITZICHT VERDWEEN
In 1925 werd het huis door mevrouw Schrö-
der en haar kinderen in gebruik genomen.
Echter toen de kinderen rond 1936 het huis
verlieten, zijn er enkele veranderingen in
het huis aangebracht. De beneden-verdie
ping werd verhuurd en mevrouw Schröder
betrok alleen de bovenverdieping, waartoe
het huis enkele verbouwingen moest onder
gaan.
Veel ingrijpender dan de veranderingen in
het interieur, die de essentie van het huis
niet aantasten, zijn de veranderingen die in
de loop van de tijd in de omgeving van het
huis zijn aangebracht. In 1925 was er nog
water aan de noord-oostzijde van het huis en
aan de zuid-oostzijde lag een stukje gras
land waarop niet gebouwd mocht worden.
Dit grasland lag lager dan het huis, waar
door het huis dus in die tijd vrij in de ruimte
lag. Dit aspect is verloren gegaan doordat
aan de zuid-oostzijde een autosnelweg is
aangelegd op 4 meter hoogte op 50 meter
afstand van het huis. Het vrije uitzicht is
hierdoor geheel verloren gegaan. Rietveld
was over de aanleg van deze weg zo teleur
gesteld, dat hij voorstelde het huis te laten
slopen. Dit is echter niet gebeurd. In plaats
hiervan besloot men het huis maar in zijn
begroeiing te verstoppen.
Mevrouw Schröder heeft het huis bijna on
afgebroken bewoond sinds 1925 tot haar
dood. Zij wilde er echter zorg voor dragen
dat het huis in de toekomst behouden zou
worden en hiertoe richtte zij in 1972 een
stichting op. Na haar dood kwam het huis in
164
het bezit van de Stichting Rietveld-Schröder
Huis. Het huis verkeerde in een zeer slechte
staat, zodat een restauratie niet uitgesteld
kon worden. De stichting gaf aan de archi
tect Berthus Mulder hiertoe opdracht. Hij
had in het verleden met Rietveld gewerkt en
was dus op de hoogte van Rietvelds ideeën.
Voordat met de restauratie van het huis een
begin kon worden gemaakt moest er eerst
een grondige studie naar gedaan worden.
Met behulp van oude foto's, bouwtekenin
gen en uit de vele gesprekken die Berthus
Mulder met mevrouw Schröder voerde, kon
Berthus Mulder zich een goed beeld vormen
van het huis hoe het er in 1925 uitzag en hoe
Rietveld en mevrouw Schröder hiertoe wa
ren gekomen.
In 1975 is het exterieur gerestaureerd. Dit
had de grootste prioriteit daar er grote delen
door betonrot waren aangetast. Thans wordt
het interieur onder handen genomen. Het is
niet de bedoeling een reconstructie te maken
van het huis zoals dit in 1924 werd ge
bouwd. De opdracht van de stichting luidt:
Het is de bedoeling dat bij de restauratie het
interieur wordt teruggebracht tot het beeld
dat het in de jaren twintig heeft gehad. Dit
hoeft niet zover te gaan dat een exacte kopie
ontstaat. Het gaat om een aanpak die het
toenmalige beeld van de ruimte en de in
richting zichtbaar maakt. Het toenmalige
beeld van het huis ten opzichte van de om
geving is, gezien de aanwezigheid van de
autosnelweg niet meer terug te brengen.
Wel is in 1982 de directe omgeving van het
huis, de tuin en het hek hersteld.
Aangezien het Rietveld-Schröder Huis een
zeer kwetsbaar huis is, zal het ook na deze
restauratie goed onderhouden moeten wor
den, zodat grote herstelwerkzaamheden
voorkomen kunnen worden. Hiertoe heeft
de AMEV ook een bedrag beschikbaar ge
steld aan de stichting.
De restauratie zal in de herfst van dit jaar
voltooid zijn en men verwacht dat het Riet
veld-Schröder Huis vanaf januari 1987 te
bezichtigen zal zijn.
Drs. Deirdre van Schaardenburg
van der Wouden
Huidige situatie. Aan de zuidoostzijde van het
huis loopt nu een autosnelweg, die verhoogd is
om de Prins Hendriklaan er via een viaduct
onderdoor te laten lopen.
In de voorgaande nummers van 'Heem
schut' (mei/juni en juli 1986) heeft U kun
nen lezen over een initiatief van enige parti
culiere organisaties om een drietal 18de
eeuwse, zeer karakteristieke koopmanshui
zen aan de Wijnhaven in Rotterdam te be
houden. Te samen met de Stichting Ir. J.
Trompfonds en Stadsherstel Historisch Rot
terdam N.V. is de Bond Heemschut hier
voor opgekomen. Aanvankelijk stonden alle
seinen op rood, aangezien de gemeenteraad
De bedreigde koopmanshuizen aan de
Wijnhaven (Foto Alex de Herder.)
's-Hertogenbosch - De Bond Heemschut
en het provinciaal bestuur van Noord-Bra
bant hebben in gezamenlijk overleg over
eenstemming bereikt over de verbouwings
plannen van het Gouvernementshuis in 's-
Hertogenbosch. De provincie kan nu met
voortvarendheid aan de slag om het Noord
brabants Museum zijn nieuwe, waardige
huisvesting te geven, al zal zij een belang
rijk aantal interieurwijzigingen die in de
verbouwingsplannen waren voorzien, niet
kunnen uitvoeren. Het verzet van de Bond
daartegen was dermate krachtig, dat na veel
geven en nemen een compromis is bereikt
over wat wel en wat niet mag worden veran
derd.
Het was er de provincie veel aan gelegen
een alleszins aanvaardbaar compromis te
bereiken omdat naar haar gevoelen het Gou
vernementshuis aan de Verwersstraat in ho
ge mate beantwoordt aan de mogelijkheden
er de collectie van het provinciaal museum
in onder te brengen. Dat werd noodzakelijk
omdat het museum nu nog in een een mid
deleeuwse kerk aan de Bethaniëstraat is on
dergebracht en die ruimte geenszins toerei
kend is voor de gehele verzameling van de
provincie. Naast het statige Gouveme-