Nieuws
uit de
provincies
Noord-Hoüand
Utrecht
meenschap was echter, door de oorlog, te
zeer uitgedund om de steeds hoger worden
de onderhoudslasten te kunnen blijven dra
gen. De sjoel raakte in onbruik en begin
jaren '80 dreigde ook voor Aalten het lot dat
al zoveel kleinere synagogen in Nederland
heeft getroffen: 'afbraak' of 'verkoop'.
Gelukkig is het zover niet gekomen. Dank
zij voorzitter Salo van Gelder van de Neder-
lands-Israëlietische Gemeenschap, de plaat
selijke kerken en andere geïnteresseerden.
In 1983 kwam er een stichting van de
grond, die restauratie en hergebruik na
streeft. Een jaar later werd deze vrienden'-
stichting eigenaar van het gebouw voor het
symbolische bedrag van 1
AANSCHERPING
Bij de opknapbeurt zit het venijn, zoals zo
vaak, in de staart. Door de gebruikelijke
tegenvallers, en een aanscherping van de
restauratie-eisen, zijn de kosten gestegen
van 120.000 naar 150.000. En dat is
dan in feite alleen nog maar de buitenkant
van dit gemeentelijk monument. De reeds in
de aanhef genoemde 20.000 (voor herin
richting en interieur-herstel) komen daar
nog eens bij
De verscherpte restauratie-eisen zijn van
provinciale aard. Om in aanmerking te ko
men voor subsidie werd een zogenaamde
'terug-restauratie' verlangd naar de oudst
bekende verschijningsvorm. Die ingreep,
waarbij ondermeer de oorspronkelijke wes
telijke ingang zal worden hersteld, vergt
15.000 en dat is precies het bedrag van de
provinciale subsidie.
Stichtings-secretaris G. J. Timmer: 'Histo
risch gaan we er op vooruit, financieel wor
den we hier geen cent wijzer van. Toch
hebben we voor deze historiserende aanpak
gekozen, omdat zo'n kans zich waarschijn
lijk niet meer zal voordoen. Nu we gaan
restaureren moeten we het ook goed doen.'
De stichting heeft zelf 116.000 bij elkaar
zien te krijgen dankzij subsidies, giften (on
dermeer van Anjerfonds en Comité Zomer-
zegels) en inzamelingsacties, waarvoor
ruim 300 Aaltenaren met de collectebus op
pad gingen. Het bevolkingsaandeel is letter
lijk met dubbeltjes, kwartjes en guldens bij
eengebracht. Ook de gemeentelijke over
heid liet zich, met een subsidie en een rente
loze lening, niet onbetuigd.
Wie wil helpen bij het rondbreien van de
laatste financiële eindjes kan zijn bijdrage
storten op postgiro-rekening nr. 51886, ten
name van de stichting 'Vrienden van de
Aaltense synagoge'.
Rob Lureman
Literatuur
Beschrijving gemeentelijke monumenten Aalten
(uitgave gem. Aalten, 1983), Nederlandse synago
gen (J. F. van Agt en E. van Voolen, De Haan/
Unieboek bv, 1984), voorlichtingsmateriaal stich
ting 'Vrienden van de Aaltense synagoge', histo
risch archief dagblad De Gelderlander, Doetinchem.
100
Amsterdam - De gemeenteraad heeft toe
gestemd in de bouw van een glazen toren op
het terrein van De Nederlandsche Bank aan
het Frederiksplein, een bouwwerk dat de
bank nodig denkt te hebben om de perso
neelsuitbreiding te kunnen opvangen. De
centrale bank van Nederland meent als be-
leidsvoorbereidend en uitvoerend bedrijf
niet verspreid over verscheidene punten in
de stad te kunnen zitten. De vraag is alleen
of het nu juist die glazen toren moet
worden.
In de Commissie Ruimtelijke Ordening van
de gemeenteraad was veel kritiek op de
'glazen cilinder'; de Dienst Ruimtelijke Or
dening had in zijn negatieve advies aan de
wethouder indertijd zelfs gesproken van een
'klonterige mastodont'
Heemschut heeft haar bezwaren geformu
leerd in een brief aan de gemeenteraad (zie
ons blad van januari 1986, blz. 16). Wij
noemden als bezwaren dat onvoldoende is
gekeken naar de uitwerking op de omgeving
van deze cilinder, dat het gebouw zich niet
voegt in de- bestaande bebouwing en dat de
nieuwbouw precies in de as van de Utrecht
sestraat is gesitueerd, iets wat architect
Duintjer bij het ontwerp van zijn hoogbouw
bewust had vermeden.
Wie er in de vergadering ook allemaal te
gensputterden, het mocht niet baten. De
fracties van PvdA en CDA waren voorstan
der. En dat is een meerderheid. Er bestaat
nu nog een kleine kans dat Gedeputeerde
Staten van Noord-Holland goedkeuring zul
len weigeren. Dan moet er een nieuw plan
komen.
Amersfoort - In het hart van de stad staat
op de Hof één van Amersfoorts belangrijk
ste monumenten, de Sint-Joriskerk met haar
inpandige toren, die het effect geeft dat hij
bovenop het leien dak is geplaatst.
In de 13de eeuw werd begonnen met de
bouw van deze kerk, maar pas in de 16de
eeuw kreeg ze haar definitieve vorm, een
hallenkerk waarin de bestaande toren was
opgenomen. In de oude kerk valt het rijke
zandstenen doksaal op, de koorafsluiting
die omstreeks 1480 is aangebracht. In veel
kerken is in de loop der tijd het doksaal
afgebroken; in de Sint-Joris niet. Verder
bevat de kerk een belangrijk fresco uit de
16e eeuw met daarop een passietafereel en
ook het grafmonument van Jacob van
Campen.
In de jaren zestig werd de kerk grondig
gerestaureerd, maar onderhoud blijft nodig
en kost meer dan de hervormde gemeente
kan opbrengen. De Stichting Vrienden van
de St.-Joriskerk is opgericht om gelden bij
een te brengen voor het onderhoud, dat
wordt begroot op een ton per jaar. Zo moet
nu al de verwarmingsinstallatie gedeeltelijk
worden vernieuwd en vragen daken en go
ten ingrijpend restauratiewerk.
De Sint-Joriskerk is als uniek monument
ook uw bijdrage waard (giro 572707 of re-
keningnr. 38.22.56.301 bij de Rabobank,
Amersfoort).
Utrecht - De binnenstad van de gemeente
is al sinds 1976 tot beschermd stadsgezicht
verklaard en staat dus al onder speciale be
scherming van het Rijk. Uitzonderingen op
die bescherming zijn Hoog Catharijne en
WijkC.
De gemeenteraad ging onlangs akkoord met
het voorstel van B. en W. om nu ook nieu
were delen van de stad te laten aanwijzen
als beschermd stadsgezicht, te weten het
Wilhelminapark, de Maliebaan, het Hoog
landse park, de Catharijnesingel, de Vaartse
Rijn bij de Westerkade, de Bemuurde
Weerd en een deel van de Lange Elisabeth-
straat.
Hilversum - De villa Corvin aan de Berg
weg is gesloopt, volgens velen het laatste
landhuis dat als geheel in Hilversum was
overgebleven. Verontruste inwoners stellen
de gemeente hiervoor verantwoordelijk en
vinden het des te meer kwalijk omdat het uit
1893 daterende gebouw nog best een andere
bestemming kon krijgen. Voorheen zijn in
de villa onder meer een hotel, een sanatori
um en een technische school gevestigd
geweest.
Heemschut heeft indertijd een telegram naar
B. en W. gestuurd en verzocht villa Corvin
te behouden. Nu blijkt door een slechte
coördinatie binnen een van de gemeentelij
ke diensten over het hoofd te zijn gezien dat
