Excursie Gelderland
Excursies!evenementen
92
Naar het Goois Natuurreservaat - Op 6
juli 1935 hield de Bond Heemschut de jaar
vergadering - de 24ste! - in hotel Hamdorff
te Laren. Des middags maakten de deelne
mers een tocht naar het Goois Natuurreser
vaat onder leiding van rentmeester W. Bur-
det. Er was o.a. de gelegenheid de waterto
ren van architect Wouter Hamdorff te be
klimmen. 'Wie er den moed toe heeft kan
de 178 treden beklimmen om een overzicht
van het Gooi te genieten'aldus de uitnodi
ging-
Het Goois Natuurreservaat was in het begin
van de jaren dertig tot stand gekomen. Ook
de gemeente Amsterdam had er voor in de
buidel getast. Want Amsterdammers be
zochten toen nog in groten getale het Gooi.
De stichting het Goois Natuurreservaat had
heiden en bossen gekocht van Stad en Lan
de van Gooiland. Deze erfgooiersorganisa-
tie, vrucht van de erfgooierswet van 1912,
had ten doel de landbouwbelangen te verde
digen van de erfgooiers. Uit de verkoop van
bossen en heiden kregen de erfgooiers hun
aandeel - een zeer welkome uitkering in de
crisisjaren.
Stad en Lande van Gooiland is in het mid
den van de jaren zeventig opgeheven. Ook
toen viel er weer geld te delen, waarvan
uiteraard de scharende erfgooiers - dus de
landbouwers - het meest kregen. Maar ook
de vele nietscharenden pikten een graantje
mee. Merkwaardig is wel dat het oude insti
tuut van de erfgooiers - een merkwaardig
middeleeuws relikt - nooit het onderwerp is
geweest van een grote televisiereportage.
En dat terwijl de televisiemakers als het
ware op de lippen van de erfgooiers zaten.
Koningin Astrid herdacht - Een zwart
omrand portret van koningin Astrid, de zo
populaire gemaling van koning Leopold 111,
vergezelde het verslag van het Heemschut
congres dat op 9 en 10 november 1935 in
Antwerpen werd gehouden. Aanleiding was
het zilveren jubileum van de Vereniging
voor Natuur- en Stedenschoon. Het congres
werd gehouden in de zaal van het provinci
aal Bestuur van Antwerpen. Koningin
Astrid was een dochter van prins Karei van
Zweden en prinses Ingeborg van Denemar
ken. In 1926 trad zij in het huwelijk met
kroonprins Leopold. Zij kwam in 1935 om
het leven bij een auto-ongeluk te Küssnacht
in Zwitserland. Zij is de moeder van koning
Boudewijn en van groothertogin Josephine-
Charlotte van Luxemburg.
De tragische dood van de koningin lag nog
vers in het geheugen toen het congres werd
gehouden en aan haar nagedachtenis werden
enige ogenblikken gewijd. In de zaal waar
men vergaderde zagen de congressisten een
gedenkteken voor de 'koene Belgen', die in
deze zelfde zaal tijdens de oorlogsjaren
1914-1918 ter dood waren veroordeeld.
Des avonds wandelden de Nederlandse be
zoekers door de Antwerpse straten, zagen er
een St. Maartensgroep en bezochten een
poesjesnellenkelder. De volgende dag luis
terde men naar een Brusselaar die in het
Frans sprak over het behoud van de duinen
van Panne. De voorzitter van de uitnodigen
de vereniging was niet tevreden: het is maar
een klein stukje duin, merkte hij op. De
Brusselaar antwoordde dat hij niet genoeg
Nederlands verstond om te kunnen ant
woorden!
Lintbebouwing - Daar hoort de heden
daagse burger weinig meer over maar in de
jaren dertig woedde een hevige strijd tegen
de ontsiering van buitenwegen door huisjes
bouwers. De overheid heeft dat heden ten
dage goed in de hand. In 1935 echter werd
in Den Haag een vergadering gehouden te
gen de lintbebouwing. Natuurlijk was de
Bond Heemschut daar van de partijsamen
met de ANWB, de Vereniging van Neder
landse gemeenten en andere organisaties.
De vergadering werd geleid door de voorzit
ter van de ANWB, EdoJ. Bergsma. Een
deskundige op het gebied van de volkshuis
vesting, ir. P. Bakker Schut beval streek
plannen aan om er een eind aan te maken.
Een andere spreker J. J. Talsma merkte op
dat er geen behoefte bestaat om te bouwen:
er staan in Nederland 50.000 woningen leeg
wist hij. Het was namelijk in de tijd dat wie
in Amsterdam een woning betrok van de
huisbaas een gratis behangetje kreeg - zo
blij was hij dat de woning weer een huurder
had gevonden.
De burgemeester van Den Bosch, mr. F. J.
vanLanschot sprak, vertelde architect A. A.
Kok, secretaris van Heemschut, enthousiast
bij pakkende plaatjes. 'Geen der aanwezi
gen zal van mening geweest zijn dat 't zo
maar door moet gaan.
Brand in de kerk - Het februarinummer
van Heemschut van het jaar 1934 maakt
melding van een kerkbrand. Het kerkje van
Muiderberg, dat oudtijds ook al uitgebrand
is, is een prooi der vlammen geworden,
't Was de kachel deze keer, vermeldt Heem
schut. Oude kerken hebben geen stookplaat
sen, wel stovenzetsters! Nu steekt men een
kachelpijp door de houten gewelven en kap
pen, dat ziet men alom. De toren is oudtijds
ook uitgebrand maar heeft niet lang geleden
- in de jaren dertig! - een nuttige bestem
ming gekregen als lichtbaken voor de lucht
vaart. "t Is een waarschuwing voor dorps
kerkvoogden en gemeentebesturen om te
zien of de doorlaat van kachelpijp door de
kerkkap voldoende beveiligd is', zo luidt
het vaderlijke advies van de redacteur van
Heemschut.
(J.T.B.)
De provinciale commissie Gelderland no
digt leden en introducé's uit voor een excur
sie op zaterdag 21 juni in Doesburg.
Voorlopig programma:
Van 9.30-10.00 uur ontvangst met koffie in
de Gasthuiskerk, Gasthuisstraat, Doesburg.
10.00 uur - Uiteenzetting over geschiede
nis van de stad en het monu
mentenbeleid van de Ge
meente door resp. de voorzit
ters van de Historische ver
eniging Doesburg en de Mo
numentenvereniging.
11.00 uur - Stadswandeling met bezoek
aan enkele restauratie-projek-
ten en stadsvernieuwingsge
bieden.
12.30 uur - Lunch in de Mosterdhoeve.
15.00 uur - Beklimming van de Martinus-
toren en/of bezoek aan Mu
seum de Roode Tooren en de
vestingwerken, de z.g. 'Bat
terijen van Menno van Coe-
hoom' (wandeling van ca. 2 a
3 km.)
Er zal een alternatief 'slecht-weer' program
ma worden samengesteld met o.a. bezoek
aan Mosterd- en Azijn museum.
15.30 uur - Bezichtiging Grote of St.
Martinuskerk met muzikale
afsluiting van het pro
gramma.
De provinciale Commissie Gelderland heeft
i.v.m. het 75-jarig jubileum van Heemschut
Doesburg als excursie objekt gekozen.
De deelnemersprijs is 20,- per persoon.
Aanmelding door overmaking van de kosten
op postrekening 124326 t.n.v. Heemschut
Amsterdam, onder vermelding van Excursie
Doesburg.
Het dèfinitieve programma zal medio juni
aan de deelnemers worden toegezonden.
6 juni:
Uitreiking Heemschut-postzegel (Utrecht).
14 juni:
Provinciale ledenexcursie Overijssel (De
venter).
21 juni:
Provinciale ledenexcursie Gelderland
(Doesburg).
16 augustus:
Provinciale ledenexcursie Limburg
(Midden-Limburg)
6 september:
Provinciale ledenexcursie Noord-Brabant
(Tilburg).
13 september:
Ladelijke Heemschutdag (Utrecht).
20 of 27 sept:
Provinciale ledenexcursie Zeeland (Sluis).
27 september:
Provinciale ledenexcursie Groningen (bus
tocht).
4 oktober:
Provinciale ledenexcursie Friesland (Leeu
warden).
