239
en advies' worden aldus de hoogleraar. Hij
wist ook te melden, dat het gemeentelijk
bureau Monumentenzorg een ruimtebeurs
gaat beginnen voor monumentale gebou
wen, die hun oorspronkelijke functie heb
ben verloren. Het bureau gaat met een pros
pectus de boer op om voor die gebouwen
nieuwe huurders of kopers te vinden.
Van Swigchem bepleitte ook ruim te denken
over de mogelijkheden van herbestemming.
Hij vond het 'onhistorisch' om te beweren,
dat liturgisch gebruik niet kan samengaan
met profaan gebruik. Een aardig aangever-
tje voor de discussie die dag over hoe ver je
kunt gaan bij hergebruik.
'In het Huis des Heeren zijn vele wonin
gen', citeerde een bijbelvast spreker niet
zonder ironie. 'Maar toch protesteer ik te
gen de nieuwe mode van het bouwen van
woningen in oude kerken'. En een kerkbe
stuurder uit Lisse had niets tegen multifunc
tioneel gebruik van kerken maar 'een kerk
zonder altaar - zoals bij de Posthoorn in
Amsterdam - is geen kerk meer'
VAN SAUNA TOT SLAGERSBEDRIJF
Architect E. J. Hoogenberk, bekend van het
door bisschop Simonis afgekeurde ontwerp
voor verbouwing van de kleine Eusebius-
kerk in Arnhem dacht daar anders over.
'Voor mij is een kerk aan de buitenkant
publiek bezit', sprak hij. 'Als een kerk met
sloop bedreigd wordt moetje in vredesnaam
het interieur maar veranderen als je hem
daarmee kunt redden. Het gebouw blijft dan
behouden voor de stad en het stadsgezicht
wordt althans niet aangetast. Desnoods
moetje een kerk kunnen ontwijden'.
Hoogenberk zag ook voor de overheid een
belangrijke taak. Zij moet zodra er sloop-
plannen dreigen van de eigenaar eisen, dat
er onderzoek naar mogelijk behoud wordt
gedaan. In de tussentijd moet de overheid
met subsidies zorgen, dat het gebouw niet
verder verkrot. Van Hoogenberk wist een
indrukwekkende en soms tot hilariteit voe
rende lijst van reeds toegepaste mogelijkhe
den van hergebruik op te sommen. Van sla-
gersbedrijf tot sauna. Met daartussen decen-
tere oplossingen als bibliotheek, museum en
architectenkantoor.
De heer G. G. van Hasselt van de Vereni
ging van beheerders van monumentale kerk
gebouwen wil geïnteresseerden graag infor
meren over de mogelijkheden voor herge
bruik. Voor technische en financiële infor
matie kan iedereen bij zijn vereniging te
recht (tel. 050-131905). Hij vertelde ook,
dat zijn vereniging bijvoorbeeld het circule
ren van exposities in kerken over het hele
land stimuleert via een kerkencircuit. Kort
om mogelijkheden te over om het in de
discussie ook aangeroerde dilemma 'neer
halen van kerken om de zielzorg overeind te
houden' uit de weg te gaan door middel van
het vinden van nieuwe bestemmingen.
BADKAMERVERF
Tenslotte laaide ook nog even de discussie
op over de vraag of de rijke interieurs van
de kerken van Cuypers nog wel passen bij
de moderne godsbeleving en of Cuypers'
decoraties überhaupt het behouden waard
zijn. Pastoor L. van Ulden van de St. Marti-
nus in Sneek huldigde aanvankelijk het
standpunt, dat die decoratie de ontmytholo
gisering in ons religieus denken ontkent.
Echter, betoogde hij met relativerende iro
nie, na verloop van tijd is er toch een rede
lijk gelukkig huwelijk ontstaan tussen de
moderne eisen van de liturgie en Cuypers'
liefde voor symboliek en overdaad. Reali
teit huist ook in surrealiteit. En hij liet een
waarschuwing horen aan het adres van ie
der, die het waagde Cuypers' polychromie
geweld aan te doen. 'Bezint eer ge begint'
want nieuw aangebrachte badkamerverf is
er, eenmaal aangebracht, haast niet meer af
te krijgen. Breng, als het dan toch moet,
eerst een plank aan, beschilder die, zodat de
oorspronkelijke beschildering onaangetast
blijft. Jaap Kamerling
Gravure van de Heilig Hartkerk in Breda. Herbestemming of sloop? Collectie: E. M. Dolné
JUBILEUMJAAR 1986 Hebt u uw contributie voor 1986 al voldaan?
Het jubileumjaar brengt uiteraard extra onkosten met zich mee.
Een extra bijdrage boven de minimum-contributie wordt zeer op prijs gesteld.
