Middeleeuwse
St. Ursulakapel
nu politiebureau
Zijgevel van het stadhuis aan de Kapellestraat
met op de schoorsteen het ooievaarsnest.
profileerde terra cotta Hollandse haardste-
nen van rond 1600. Interessant zijn vier
echte gaskronen uit 1860 en twee nagiet-
sels ervan. In de kelders zijn verschillende
18de- en vroeg I9de-eeuwse tegeltableaus
ingemetseld.
In de trouwzaal hangt een schilderij van 4,5
bij 2 meter. Het is van de hand van Dirck
Stoop en stamt uit 1656 en stelt de uitmoor
ding voor van de stad door de Spanjaarden
in 1575. Jaarlijks wordt op de eerste zondag
na 7 augustus deze gebeurtenis herdacht
door het open stellen van het stadhuis van
12 tot 1 uur en het geven van uitleg bij
genoemd schilderij. Het stadhuisklokje
roept dan de inwoners op voor de herden
king. In de raadzaal hangt een schilderij van
vrouwe Justitia waarvan ook een beeld, zo
als reeds opgemerkt, in de gevel is aange
bracht, een teken dat het stadhuis vroeger
ook de plaats was waar recht gesproken
werd
Oudewater bezit voorts een fraaie collectie
17de-eeuwse wapens die in genoemde zalen
boven de kelders zijn opgehangen.
Uit dit alles blijkt dat het 'nieuwe' stadhuis
vooral een representatieve en museale func
tie vervult.
De overige gemeentelijke zaken, vooral de
administratieve, zijn na enkele omzwervin
gen sinds 1978 ondergebracht in het stads
kantoor aan de Kapellestraat, een gebouw
dat in 1883 gebouwd werd en o.a. heeft
gediend als meisjesinternaat. De politie
heeft onderdak gevonden in de ernaast lig
gende, recent gerestaureerde, Ursulakapel.
De heer P. G. Knol. is chef Algemene Zaken van
de Gemeente Oudewater.
DOOR W. ANNEMA*
In 1399 werden enkele zusters uiteen kloos
ter in Schoonhoven naar Oudewater ge
stuurd om aldaar eveneens een klooster te
stichten. In 1412 verwierven zij een pand
aan de Kapellestraat waarna door verdere
aankoop van huurpanden voldoende grond
verkregen werd om het convent op te bou
wen. De kapel verrees omstreeks 1415. De
fundamenten en enig opgaand muurwerk
met een doorgang uit die tijd werden bij de
restauratie in 1985 nog aangetroffen.
De kapel bestond uit een schip met koor en
bleek uitgezet te zijn op een maat van 356
cm. Omstreeks 1500 werd de koorsluiting
vernieuwd en mogelijk ook de kap. In de
oorspronkelijke muren werden nieuwe kerk
ramen ingebroken. In het beneden gedeelte
van de koorsluitingsmuren kwamen blind-
nissen. Het koor kreeg een verhoogde vloer.
In het nieuwe buitenwerk werden spekban-
den aangebracht in gobertange steen met
zandstenen hoekblokjes.
Na de reformatie werden grote delen van het
convent afgebroken. In de kapel werden een
dwarsmuur geplaatst en zolders aange
bracht. Het westelijk deel werd beneden als
school ingericht en boven als turfbewaar-
plaats. Het oostelijk gedeelte beneden werd
armenwoning en boven vergaderruimte.
Aangezien de grond aan de zuidzijde in par
ticuliere handen was, konden de vertrekken
alleen licht uit het noorden ontvangen. In
1785 werd het westelijk gedeelte alsnog af
gebroken en op de bestaande fundering een
nieuwe school gebouwd in hoogte aanslui
tend op het oostelijk gedeelte van de kapel.
De dwarsmuur bleef staan. In 1826 werd de
school naar het westen uitgebreid, de west
muur uit 1785 werd toen tot op de grond
afgebroken
De oostzijde van de in 1985 gerestaureerde Ursulakapel Foto: J. F. Saltet
