Bossche binnenstad
leeft door'natuurlijke'
monumentenzorg
hJëé
Heemschutdag 1985 in
's-Hertogeribosch800!
(ffWf ""O/,
van de volgende eeuwen zou uitgroeien tot
een van de mooiste gotische kerken van ons
land. In dit nummer wordt aandacht besteed
aan het zojuist verschenen boek 'De Sint
Janskathedraal 's-Hertogenbosch' van prof.
Dr. C. J. A. C. Peeters, wiens boeiende re
de over het restauratie-ambacht, gehouden
in de St. Jan op de studiedag van de N.C.M.
(Nationale Contactcommissie Monumen
ten) wij in extenso opnemen.
In de feestvierende stad zal dit jaar op 14
september de jaarlijkse Heemschutdag wor
den gehouden met als thema 'Een Middel
eeuwse stad in de twintigste eeuw'. Naast
een aantal stadswandelingen en bezichtigin
gen van belangrijke monumenten zullen er
lezingen worden gehouden door Ir. C. P. F.
van Aalst, architect H. E. Teering, die de
St. Jans-kerk en toren restaureerde, Ir. H.
Boekwijt, bouwhistoricus en Drs H. A.
Janssen, stadsarcheoloog.
Het boek 'Van Bos tot Stad' dat ontstond
onder redactie van laatstgenoemde, krijgt in
dit nummer ruim aandacht vanwege het vol
ledig beeld dat wordt gegeven vanaf de
vroegste ontwikkeling van de stad tot he
den. Voorts komt in dit boek aan de orde
hoe de resultaten van archeologisch en
(bouw)historisch onderzoek kunnen bijdra
gen aan een zorgvuldig binnenstadsbeleid.
J.K.A.
Zaterdag 14 september a.s. zet 's-Herto-
genbosch zijn poorten wijd open voor
Heemschut. In het juni-nummer trof U
reeds een uitgebreid aanmeldingsformulier
aan. Hebt U zich nog niet opgegeven!
Zend Uw formulier dan alsnog naar de heer
P. A. A. van Dinten van de Provinciale
Heemschut Commissie Noord-Brabant,
Pastoor Schoutenstraat 25, 5231 PB 's-Her
togenbosch. In verband met de vele keuze
mogelijkheden is enige spoed (uiterlijk vóór
3 september) wel gewenst.
Zoals reeds gezegd zet een grote schare
Bosschenaren zich in voor de organisatie
van de Heemschutdag.
Hier volgen Uw gastheren/gidsen/sprekers:
Mr. H. Bergé (voorzitter), Jhr. Mr. E.W.J.
van Weede van Dijkveld (secretaris), Ir.
M.H.M. Nieuwenhuys, Hr. P.A.A. van
Dinten, Ir. A.J. Gerritse, Hr. J.A.J.M. van
Rosmalen, Hr. J.C.M. van der Eerden,
Mw. drs. F. Witmer, Ir. H. Witmer, Mw.
H. van Noordwijk-van Zeyl, Hr. J. Bertens,
Hr. H.E. Teering, allen van de Provinciale
Commissie Nd. Brabant - Ir. C.P.F. van
Aalst, Ir. H.W. Boekwijt, drs. H.A. Jan
sen, allen werkzaam bij gem. Den Bosch en
diverse stadsgidsen van 'De Vrienden van
Den Bosch'.
Laat vrienden kennis maken met Heemschut
en profiteer van deze interessante dag, door
hen te introduceren! Jongeren tot 30 jaar
betalen slechts 17,50.
Zij die zich hebben aangemeld ontvangen
een deelnemersbewijs. Ter plekke wordt
ook nog informatie-materiaal verstrekt.
126
BINNENSTADSARCHITECT IR. CEES VAN AALST: 'GEEN NEP-INGREPEN
OF DECORBOUW, MAAR HERSTEL VAN OPENBARE RUIMTE'
De tijd dat de hele bevolking de Bossche binnenstad, met vaak schrijnende woontoestanden
in de achterbuurten, als woongebied had afgeschreven is voorbij. Een boot vol joelende
schoolkinderen die een overkluizing van de Binnendieze uit komt varen, èn het inmiddels tot
4.200 opgevijzeld woningbestand (na een dieptepunt in '79 van 2.900!) illustreren de
Nieuwe Aantrekkelijkheid.
'We hebben de stad weer in onze vingers'zegt ir. Cees van Aalst, architect en hoofd van de
afdeling Binnenstad bij de Dienst Gemeentewerken. Het is boeiend praten met hem over de
effecten van integraal binnenstadsbeleid, sociale monumentenzorg ('Beter Bestuur'func
tioneel en ruimtelijk schaalbehoud, celvernieuwing, herstel van de openbare ruimte, het
rooilijnenbeloop en de kavel als gebruiksnorm in de organische stedebouw na 800 jaar
s-Hertogenbosch
NATUURLIJKE VORM
Den Bosch streeft naar 'een meer natuurlij
ke vorm van monumentenzorg', oftewel
'het bevorderen van het zelfstandig door
functioneren ('levend' houden) van het mo
numentenbestand, waardoor bescherming
en instandhouding van monumentale waar
den op een meer natuurlijke wijze wordt
gerealiseerd'. Zo staat het althans in de be
gin '85 door de gemeenteraad aangenomen
nota 'Monumentenbeleid 's-Hertogen-
bosch.'
In de nota wordt erkend dat 'de aanhouden
de erosie' geen halt kan worden toegeroe
pen, maar dat wel gestreefd kan worden
naar behoud van de belangrijkste cultuurhis
torische waarden, zodanig dat deze nog in
een herkenbare samenhang kunnen worden
gebracht en in de huidige maatschappij een
functie kunnen blijven vervullen'. In dat
streven heeft de gemeente zelf een 'vlieg
wielfunctie'.
Ir. Cees van Aalst: 'Bescherming per kavel
regelen.'
Een goed gebruik en effectief onderhoud
staan voorop in de restauratiefilosofie; in
principe geen reconstructies van vroegere
bouwfasen, maar juist respect voor de ont
wikkelingsgeschiedenis van een bouwwerk.
Slechts als er sprake is van esthetisch of
bouwtechnisch ongerijmde veranderingen
c.q. verminkingen, kan volgens die filoso
fie vanuit het restauratieve oogpunt tot ver
wijdering van de storende zaken worden
besloten. Daar tegenover staat, dat enige
veranderingen ten behoeve van een nieuwe
functie en het gebruik van het pand in deze
tijd mogelijk moet zijn. Ook dan weer: geen
geschiedvervalsing (bouwen in historiseren
de stijl) maar duidelijk eigentijdse toevoe
gingen.
Voor veranderingen in het beschermd stads
gezicht geldt dat evenzo: 'Het is een illusie
te denken, dat vroegere stadsbeelden als ge
heel weer kunnen worden opgeroepen. Po
gingen tot een dergelijke reconstructie lei
den slechts tot een zielloze persiflage van de
historische situatie'
In de stedelijke structuur moet de geschie
denis herkenbaar blijven; in aansluiting op
de historische ontwikkeling moet er verder
gewerkt worden aan de toekomst van de
stad. Met voldoende armslag voor stedelijke
expansie in beperkte zones, waardoor elders
de ontwikkelingen zich geleidelijk en klein
schalig kunnen voltrekken. 'Dynamische
procesbegeleiding', noemt de nota Monu
mentenbeleid dat.
'Een dergelijke realistische benadering
maakt het mogelijk het behoud van de histo
rische karakteristiek te verzoenen met de
dynamiek van de stedelijke ontwikkeling en
zo krijgt ook talent uit deze tijd een eerlijke
kans om een bijdrage van deze generatie te
leveren aan de 'tempokarakteristiek' van de
stad.'
En overigens is het opmerkelijk dat de,
eveneens begin dit jaar van kracht geworden
'Monumentenverordening s-Hertogen-
