Een rebel in
historisch Den Bosch
evenementenagenda
135
HET STRIJDBARE LEVEN VAN MR. HEIN BERGÉ
Wanneer het tot je beroep heeft behoord pleidooien te houden en je bent daarin zo' n 35 jaar
doorkneed geraakt, dan blijft ook daarna de pleiter in je voortleven. Dat geldt in hoge mate
voor mr. Henri (Hein in zijn Brabantse leven) Bergé. Deze fervente Bosschenaar is nu acht
jaar voorzitter van de Provinciale Commissie van Bond Heemschut, op weg naar zijn
maatschappelijk-ambtelijke eindstreep als vice-president van de Rechtbank in de Brabantse
hoofdstad.
Pleiten is hij blijven doen, jarenlang, ook zonder toga, op posten aan het front van velerlei
belangenbehartigingMet een soort Bourgondische strijdbaarheid, die hem mede in Heem
schutkringen bekendheid heeft verschaft.
Gezien in het kader van de nieuwe verant
woordelijkheid die de gemeentebesturen
krijgen voor de stadsvernieuwing en de mo
numentenzorg, zijn er echter sterkere argu
menten om dit denkbeeld wèl op te pakken.
Veel voorbereidend werk is al gedaan. Het
decentralisatievoorstel van Binnenlandse
Zaken dat de zorg voor het onroerend cul
tuurgoed vrijwel geheel naar de gemeenten
willen afschuiven, is nu hopelijk van de
baan. De gemeenten weten dat zij bij deze
taak toch op steun van rijkswege kunnen
rekenen, zowel financieel als wat de in de
Rijksdienst aanwezige deskundigheid
betreft.
Het initiatief ligt echter meer dan voorheen
bij de gemeenten en bij de particulieren in
de gemeente.
Het idee "s-Hertogenbosch congrescen
trum' zou wel eens de aanzet kunnen zijn
voor een van vele kanten loskomende acti
viteit om een kostbaar erfdeel een nieuwe
toekomst te geven.
Gemeentebestuurs-Hertogenbosch
14 september
- Heemschutdag, 's-Hertogenbosch
21 september
- Excursie Restauratie-Aannemers naar
Rumpt, Gelderland,
21 september
- Provinciale Ledenexcursie
Oostelijk en Zuid-Oostelijk Groningen
28 september
- Provinciale ledenexcursie
Gelderland, bezoek aan Elburg
10 oktober
- Studiedag beheer 19de-eeuwse kerken
Heemschut i.s.m. Cuypergenootschap
12 oktober
- Provinciale ledenexcursie Friesland
bezoek aan Sneek
12 oktober
- Provinciale ledenexcursie
Utrecht: bezoek aan Oudewater
26 oktober
- rondleidingen door P.C. Hoofthuis
(Faculteit der Letteren, Gemeente Universi
teit) Amsterdam.
^Literatuurlijst van pag. 131
Literatuur:
- C.J. Gudde, 's-Hertogenbosch, geschiedenis van
vesting en forten, 's-Hertogenbosch 1974.
- J. B. Kist 'Iets over de belegering van 's-Herto-
genbosch in 1629' catalogus tentoonstelling Noord
Brabants Museum 1979.
's-Hertogenbosch 1979, 25-29.
- H. L. Janssen, red. Van Bos lot Stad 's-Hertogen
bosch 1983.
- J. Sneep e.a. red. Vesting, vier eeuwen vesting
bouw in Nederland
's-Gravenhage 1982.
- Atlas van historische vestingwerken in Noord-
Brabant (ter perse).
Bronnen:
- A.R.A. 's-Gravenhage Archief van Genie plans
van vestigen.
- Archief Gemeentewerken 's-Hertogenbosch, sec
tie Archeologisch en Bouwhistorisch Onderzoek.
Mr. Bergé, die negen jaar geleden overstap
te van de advocatuur naar de rechterlijke
macht, is op 14 september aan het hoofd
van zijn commissie gastheer voor de jaar
lijkse Heemschutdag, ditmaal in het jubile
rende Den Bosch, vanwege 800 jaar stad.
Thans kroont die stad zich met de majestu
eus gerestaureerde kathedraal van Sint Jan.
ZIJN GROTE NABUUR
'Ik woon op een afstand van ruim 50 passen
van de kathedraal', zegt de voorzitter. 'Bo
vendien heb ik in mijn omgeving de archi
tectonische geschiedenis binnen handbe
reik!'
We praten in Museum Slager aan de Choor-
straat, waarboven zijn woonhuis is gelegen.
Dit museum is een apart hoofdstuk in het
bedrijvig bestaan van Bergé en vormt met
zijn collectie landschappen en stadsgezich
ten een entourage, die vele Heemschutters
als benijdenswaardig voorkomt. Het ant
woord op de vraag wanneer en hoe zijn
belangstelling voor monumentenbescher
ming is gewekt, leidt tot een lang informa
tief en soms humoristisch getint verhaal.
Mr. Bergé: 'Allereerst dit: Wie zeer bewust
met bescherming van cultuurmonumenten
wil bezig zijn, staat principieel op de barri
cade. Wij moeten als het ware iedere dag
waken voor ons architectonisch erfgoed.
Natuurlijk, we zijn in de Nederlandse ver
houdingen een kleine groep, maar juist
daarom dienen alle middelen te worden aan
gegrepen om ons te laten gelden. Een recent
voorbeeld van betreurenswaardige passivi
teit: waarom heeft Heemschut nagelaten
suggestief te verkondigen óók op de bres te
staan voor het behoud van het Amsterdams
Concertgebouw? Dit is toch een nationale
zaak? Heemschut moet veel meer aan de
weg timmeren. Dit biedt mede de mogelijk
heid jongeren voor ons streven te interesse
ren. We moeten hoognodig af van de indruk
een elitaire club te zijn. Ik weet wel, hoe
ders van het vaderlandse erfgoed lopen niet
met spandoeken, maar dat hoeft eerlijke en
gefundeerde strijdbaarheid niet in de weg te
staan.'
OPTREDEN IN BRABANT
'Met onze Commissie bestrijken we een be
langrijke bevolkingsgroep. Eén op de zeven
Nederlanders woont in Brabant, een on
voorstelbaar rijk cultuurland. We bezitten in
onze provincie misschen wel het grootste
deel van de Nederlandse kerken, kapellen
en kloosters. En dat is dan nog maar één
facet van ons cultuurgoed. Het zijn meren
deels gebouwen die als gevolg van de tijds
omstandigheden om hernieuwd gebruik, om
eigentijdse bestemmingen vragen. Je moet
dan inzicht en vechtlust tonen om dreigende
sloop voor te blijven. Onze Commissie
loopt bij voorbeeld voorop bij de productie
van bezwaarschriften. Daarop zijn we trots.
Geestdrift om te restaureren is er meestal
niet. Wij wijzen dan op de financiële conse
quenties van sloop en nieuwbouw, die vaak
groter zijn dan de kosten van restauratie.
Omdat we een groot gebied in het oog moe
ten houden, hebben we, vanuit ons bestuur,
subcommissies ingesteld. In West, Zuid-
Oost en Zuid-West-Brabant. Midden-Bra
bant is in de maak. De ene maand vergade-
Mr. Hein Bergé
'De Sint Jan is mijn achtergrond en omgeving.'
