Het Zuidhollandse
molenbeleid
237
Een afzonderlijk onderdeel van het Zuidhol
landse monumentenbeleid betreft het molen
beleid.
Reeds sinds 1927 heeft het molenbeheer en
het molenbehoud bijzondere provinciale aan
dacht. In feite is dit ook niet zo verwonder
lijk wanneer met zich bedenkt, dat het groot
ste gedeelte van het Zuidhollandse territori
um beneden de zeespiegel is gelegen. Bema
ling is dus een levenszaak.
Op dit moment zijn in Zuid-Holland nog 212
molens aanwezig. De provinciale bemoeie
nis t.a.v. de molens strekt zich o.a. uit tot
- beheer, onderhoud en restauratie van 54
molens en 17 BWO-molens (dit zijn mo
lens die kunnen worden ingezet t.b.v. de
bescherming van waterstaatswerken in
oorlogstijd);
- technische bijstand voor en onderhoudsin-
spectie van alle overige molens
- moleninventarisatie
- technische onderhoudsadviezen
- verstrekken van subsidies van' 15% in de
restauratiekosten.
Bij dit beleid wordt het provinciaal bestuur
geadviseerd door de Provinciale Molencom-
missie, o.a. ten aanzien van streekplannen
en ontwerp-bestemmingsplannen.
Deze Zuidhollandse traditie om het molenbe-
zit in stand te houden dreigt in gevaar te
komen door de decentralisatieplannen van de
minister van WVC. In zijn Nota inzake het
Monumentenbeleid van 28 mei j.1. wordt het
provinciaal monumentenbeleid nagenoeg
'weggeschreven'. Naast vele andere sugges
ties adviseert het Inter-provinciaal overleg
voor cultuur aan de minister aan de provin
cies op te dragen het voeren van een eigen
beleid ten aanzien van de 'streekeigen' mo
numenten. Voor Zuid-Holland vallen daar
onder dan in ieder geval de molens. En dat
zou een goede zaak zijn. Wijziging van het
thans gevoerde beleid zou een verarming be
tekenen voor het behoud van de Zuidhol
landse molens.
Tijdens de studiedag over de bescherming
en het behoud van kleine cultuurhistori
sche elementen in het Zuid-Hollandse land
schap op 21 november j.1. stelde mr A. P.
van den Berge, dijkgraaf van het Hoogheem
raadschap van Delfland het behoud van de
Groeneveldsche molen aan de orde. Sinds
de jaren '70 is deze uit 1719 daterende
grondzeiler dringend aan restauratie toe. De
restauratiekosten worden geraamd op
300.000,-. De provincie wil met 15% sub
sidiëren, maar het rijkssubsidie van 40%
komt niet af. Wanneer niet spoedig tot res
tauratie kan worden overgegaan, zal ook de
ze molen verdwijnen: van de meer dan 100
watermolens, waarover de polders in Delf
land beschikten, zijn er nu nog drie over en
wellicht binnenkort dus maar twee.
Zou het een BWO-molen zijn geweest, dan
zou een éénmalige rijksbijdrage van 80 a
90% eerder tot de mogelijkheden hebben be
hoord, waardoor het voortbestaan van de
molen zou zijn verzekerd. Een voorbeeld
van zo'n BWO-molen is het molencomplex
Kinderdijk. Een wereldberoemd geheel, dat
in stand gehouden wordt als reservebemaling
van de boezems van de voormalige water
schappen Over- en Nederwaard.
J. F. K. Kits Nieuwenkamp
J. G. de Lange
G: Ottevanger
Gouda: Aan de Veste is begin van dit jaar de
Korenmolen 'De Roode Leeuw' uit 1727 in
restauratie genomen. Door de slechte staat
van de fundering was scheefstand van de
molen ontstaan.
De firma De Waalpaal B.V., die ook de
funderingswerkzaamheden uitvoerde voor
het Stadshuis en de St. Jan, vervaardigde de
14 stalen buispalen van 12 m. lengte die
werden voorzien van een verbrede voet
(draagvermogen 700 kN). Het Aannemings
bedrijf Den Hoed stortte een betonnen funde
ringsplaat. Onlangs werd het opvijzelen van
de molen uitgevoerd door deze aan één kant
trapsgewijze 30 cm op te drukken. De vol
gende fase is dat de molen in de steiger is
geplaatst om het metselwerk en balken te
herstellen. Wieken, raderwerken houten kap
worden gerestaureerd door de firma De Gel
der te Valkenburg. (Z.H.).
Op de begane grond en de eerste etage komt
de woning voor de molenaar. Onderhande
lingen vinden plaats met diegenen die zich
meldden om 1 a 2 dagen in de week koren te
malen.
doorsnede
De Groeneveldsche molen te Schipluiden uit 1719
bedreigd door uitstel van onderhoud en
restauratie. Foto: G. Ottevanger
Het molencomplex Kinderdijk, daterend uit 1738,
z.g.n. BWO-molens. Foto: Prov. Zd. Holland.
