114
Een typerend voorbeeld van huizenbouw uit de
begintijd van het Van Stolkpark, villa Duinoord,
in 1882 gebouwd voor Edward van Hoboken
(Van Stolkweg 6) (Foto Gemeente-Archief
's-Gravenhage).
De schaalvergroting kwam in nog ernstiger
vorm bij plannen voor uitbreiding van Sand-
haghe (Hogeweg 18) met een observatie- en
behandelcentrum voor geestelijk gehandi
capte kinderen. Een gezamenlijk protest van
de bewoners werd niet gehonoreerd, even
min als een verzoek om inlichtingen over de
plannen tot bouw van een bejaardencentrum
aan de Duinweg.
WIJK VERENIGING 'VAN STOLKPARK'
Een nieuwe uitzonderingsprocedure (1973),
op de Wet Ruimtelijke Ordening werd voor
bereid voor een terrein, waarop tweemaal
twee huizen-onder-één-kap stonden (Duin
weg 29-35), voor de bouw van bovenge
noemde bejaardentehuis. Tegen de veel te
grote bouwmassa van 'Duinrust' protesteer
den de bewoners, inmiddels verenigd in de
Wijkvereniging 'Van Stolkpark' i.o.
De gemeente wees het bezwaarschrift af. Bij
een beroepsprocedure bij Gedeputeerde Sta
ten werd eindelijk het eerste succes behaald.
Weliswaar kreeg de gemeente het groene
licht voor de bouw van 'Duinrust', doch on
der de uitdrukkelijke voorwaarde dat een be
stemmingsplan voor de gehele wijk moest
worden voorbereid. Op 18 maart 1974 werd
de Wijkvereniging 'Van Stolkpark' officieel
opgericht. De vereniging vertegenwoordigt
de bewoners in contacten met de gemeente
over allerhande zaken, zowel op het gebied
van bebouwing als verkeers- en 'groen'-aan-
gelegenheden.
De wijkvereniging geeft een 6x per jaar
verschijnend blad uit, de 'Van Stolkpark
Koerier'.
BESTEMMINGSPLAN
Het bestemmingsplan werd in 1981 definitief
vastgesteld. In dit bestemmingsplan wordt
een duidelijke voorkeur uitgesproken voor
wonen. Ook de bouwmassa's zijn daarin
vastgelegd, evenals het gebruik van de
tuinen.
Met het bestemmingsplan in de hand is het
gelukt panden die in handen van bouwers
waren geraakt, overeind te houden en ge
bruik, hetzij als woning, hetzij als kantoor te
verzekeren, zoals Villa Germania (Van
Stolkweg 22), Christina en Beatrix (Van
Stolklaan 1-2) en Vredelust (Duinweg 24).
Dat is - helaas - niet gelukt bij Wilhelmina
Frederika (Parkweg 17) en de Emmakliniek
(Parkweg 21-23/Duinweg 27), die beide na
een brand wegens instortingsgevaar gesloopt
moesten worden. Voor beide terreinen is
binnenkort begin van nieuwbouw te ver
wachten, op no. 17 van een appartementen
gebouw, op het terrein van de Emmakliniek
voor 'aanleunwoningen' van het bejaarden
tehuis 'Duinrust'. De wijkvereniging ziet er
- in contacten met bouwers en gemeente -
nauwlettend op toe, dat de toekomstige be
bouwing zoveel mogelijk in de omgeving zal
passen. Met de nieuwbouw aan Parkweg 3
(het voormalige Rumah Clara) is een goed
compromis bereikt.
MONUMENT(EN)?
Een verzoek om het gehele Van Stolkpark of
delen daarvan onder de monumentenwet te
plaatsen werd in 1978 afgewezen.
Op dit moment zijn er enkele panden die
bedreigd worden door de slopershamer. Dit
zijn Van Stolkweg 16 (Hotel Buwalda),
waarvan de bouwkundige toestand zo slecht
is, dat handhaving nauwelijks tot de moge
lijkheden lijkt te behoren, en de panden Van
Stolkweg 17-19 (Johanna en Duna), twee
van de oudste nog bestaande villa's. Er be
staan plannen op het vrijkomende terrein
twee flatgebouwen te plaatsen, die - hoe
fraai zij ook mogen worden naar hedendaag
se begrippen - nooit zullen passen in een
negentiende-eeuwse woonwijk: erger nog,
een aantasting zullen vormen van een nu nog
gave rij fraaie villa's.
SCHEVENINGSE BOSJES
Voor de Scheveningse Bosjes geldt nog
steeds het 'Wederopbouwplan Stadhouders
plantsoen' uit 1947, waarvan de bepalingen
nauwelijks vijf regels tellen.
Deze verordening stelde de gemeente in staat
in 1951 vergunning te verlenen voor de aan
leg van de Miniatuurstad Madurodam, en om
dwars door de Bosjes de Prof. Teldersweg
aan te leggen, tussen Haringkade en Scheve-
ningseweg, die de Bosjes definitief in
tweeën heeft gesneden. Hoewel al vrij snel
af de afloop van de oorlog begonnen werd
met het opnieuw beplanten van de Bosjes, is
er - ondanks aandrang van de zijde van de
bewoners van het Van Stolkpark - nog
steeds geen bestemmingsplan, dat het voort
bestaan van het groen garandeert.
CONCLUSIE
Al met al lijkt het niet teveel gezegd, dat de
wijkvereniging sinds haar oprichting een be
langrijke rol heeft vervuld bij de instandhou
ding van het karakter van het Van Stolkpark
en de verbetering van het leefklimaat. Onbe
doeld hebben de activiteiten van de vereni
ging ook geleid tot een sterkere band tussen
de bewoners van de wijk onderling. Door
wijziging in de eigendom en de daaruit
voortvloeiende wijziging van het gebruik
van de huizen staat het behoud van vooral de
grote oude panden onder druk. Als gevolg
hiervan is de taak van het bestuur van de
wijkvereniging sterk gericht op contacten
met nieuwe eigenaren, bouw- en woningtoe
zicht, het gemeentelijk monumentenbureau
en in voorkomend geval architecten. De be
doeling daarvan is door plaatsing op de ge
meentelijke monumentenlijst zoveel moge
lijk afbraak te voorkomen en aanpassing aan
het nieuwe gebruik zo min mogelijk te be
lemmeren. Wanneer onverhoopt toch af
braak volgt, beijvert het bestuur zich om de
plannen voor de vervangende bebouwing zo
veel mogelijk in overeenstemming te bren
gen met het eigen karakter van de wijk.
Anneke Landheer-Roelants
