:r
90
Kasteel Vosbergen te Heerde is een Gelderse
havezathe in particulier bezit en één van de vijf
thans beschermde buitenplaatsen. De huidige
vorm van het huis is die uit ca. 1623 met een
enkele omgrachting en rechthoekig lanenstelsel.
In de eerste helft van de 18de eeuw vond
uitbreiding met een groot rechthoekig tweede
grachtenstelsel en een zichtas van ruim 600 m
plaats.
mentenzorg, dat in - 1983 geleid heeft tot
plaatsing op de lijst van beschermde monu
menten van de eerste vijf historische tuinen
en parken.
- Ook bij de voorgenomen plaatsing van een
aantal historische buitenplaatsen onder de
Natuurbeschermingswet van 1961, die zich
voornamelijk op het beheersaspect van de
natuurwetenschappelijke waarden en het na
tuurschoon concentreert en waarbij het om
een proef gaat, werkt de stichting PHB mee.
- Dit geldt eveneens voor het belangrijke
structuurschema Natuur- en landschapsbe
houd (1981), waarin voor het eerst het be
houd van de historische buitenplaatsen als
planologische kernbeslissing naar voren
komt en een duidelijk verband gelegd wordt
Opengestelde kastelen en buitenplaatsen.
Nadere informatie verkrijgbaar bij de Ned.
Kastelen Stichting, Langbroekerweg 10A,
3941 MT Doorn. Tel. 03430-16282.
s-GRAVENHAGE®ftRi
Slol op den
Hoef
Beeckejlijn
AMSTERDAM
SSenbmg»
Vojba
APELOOORN®
MenVemaborg
Verhildersum
Fogelsanghstateft
v GRONINGEN
-N /N«\®
ft Epemo Stoto
Oockstote ft
Dover ft
Teylmyen.\
^Wedderborg ft
ftCoevorden
Biojtkiankempft
Sing'ravén ft
Woordenbo'ch
iOuivenJoi'rai.'fV>> Syoesteynft,
Lecaseöurcnrf ^Gunier
^Oodoen
«.v ftZuyien f ft Renswoude
.doHiii. ft®UTRECHT i. A
Zei» ftDoo,fn
i Diepenheim
JZUTPMEN
Ammetioyen ft •-»
M./ d Wyi hpnft NIJMEGEN
lonum
)Vt:N« I
tó,,.
•peioerscte Teen
iDogrwermft ^HEM ftkeppel
■o t' a ftHagen
BalonOu'd .Krukinnour^» «Befgh
ft»DooriH'nburg—
Rosium
•HERTOGENBOSCH^D'
Blouwe Corner A
BREDA®|
TILBURG*
MAASTRIC
Verklaring van de tekens
Kasteel
Ruïne van kasteel
Stad
ft Oud EKrenstein
®Genhoei
tiiiden Cae'sveil
tussen het behoud van cultuurhistorische
waarden en van natuurschoon en natuur.
- Wat betreft het zg. rapport Van de Bunt
over de modernisering van het monumenten
beleid heeft de Stichting PHB in 1982 een
negatief advies uitgebracht ten aanzien van
elk voornemen om de bemoeienissen van de
centrale overheid met de buitenplaatsen te
decentraliseren.
- Ook aan de totstandkoming van de provin
ciale Monumentenwachten heeft de Stichting
PHB steeds meegewerkt met het oog op de
instandhouding van de circa 180 grote monu
menten, die aan haar zorgen zijn toever
trouwd.
- Van groot belang tenslotte is de verstrek
king aan de Stichting PHB door de Minister
van CRM (later de minister van Landbouw
en Visserij) van een aantal structurele ar
beidsplaatsen voor het onderhoud van de his
torische buitenplaatsen, die bij de Stichting
zijn aangesloten. De organisatie hiervan
wordt geleid vanuit het Centraal Kantoor van
de Stichting, gevestigd op de Zwaluwenburg
't Harde. De hoveniers, die werkzaam zijn
over het hele land, zijn hiertoe ingedeeld bij
een viertal Districten, te weten: 1. het
Noorden -I- Overijssel, 2. Gelderland en
Noord-Brabant, 3. Utrecht, Noord- en Zuid-
Holland en Zeeland, 4. Limburg. Zij wer
ken onder leiding van projectleiders, die
nauwe contacten met het Centraal Kantoor
onderhouden. Een deel van deze hoveniers is
gedecentraliseerd te werk gesteld via provin
ciale stichtingen voor onderhoud van kleine
landschapselementen (zoals de Stichting IKL
te Roermond) waarmee de Stichting PHB
overeenkomsten heeft gesloten.
Naast het verrichten van het specialistische
onderhoud, dat de historische buitenplaatsen
vereisen, is de Stichting PHB door de Minis
ters van Landbouw en Visserij en van WVC
belast met het vervaardigen van een groot
aantal beheersplannen voor bij de stichting
aangesloten buitenplaatsen, waar de hove
niers werkzaam zijn. Deze plannen behoe
ven de goedkeuring van beide Ministeries en
worden dan ook in nauw overleg met de
Hoofddirectie Natuurbehoud en Openlucht
recreatie en de Rijksdienst voor de Monu
mentenzorg opgesteld.
De ervaring van de afgelopen jaren heeft ons
geleerd, dat het maken van een beheersplan
voor een historische buitenplaats alleen kans
van slagen heeft, wanneer men kan rekenen
op hulp vanuit verschillende vakgebieden.
Zo zijn bij de Stichting de historische, de
kunsthistorische en de landschapsarchitecto-
nische disciplines vertegenwoordigd. Op de
ze wijze, gesteund door de Rijksoverheid, en
gewapend met know-how en mankracht,
hoopt de Stichting de historische buitenplaat
sen te kunnen beschermen en behouden, al
zullen ook in de toekomst nog verschillende
voorwaarden, noodzakelijk voor de instand
houding, moeten worden vervuld en verbe
terd.
Drs. H. M. J. Tromp is conservator van het
Rijksmuseum Paleis Het Loo en adviseur- Histori
sche Buitenplaatsen.
