87
Foto 1
Rosendael in welstand (toto 1928).
De Oranjerie en rozentuin waren nog intact; het
gebouw in goede bouwkundige staat; het park
werd zorgvuldig onderhouden.
(Foto KLM Aerocarto)
Foto 2
Rosendael in verval (foto 1979).
Situatie ten tijde van de overdracht aan de
Stichting Het Geldersch Landschap. De reeds
gerestaureerde schelpengalerij (links) is afgedekt
tegen de vorst.
Het herstel aan kasteel en park is sedertdien ter
hand genomen, doch nog niet voltooid.
Foto 3
Het herstel van de bekende 'bedriegertjes' werd
in het voorjaar van 1983 uitgevoerd. Het
buitensysteem werkt weer, zodat de spuitertjes de
bezoekers weer kunnen verrassen.
Beherende stichtingen dienen niet acquisitief
te werken, doch behoren te fungeren als red
der in de nood, wanneer de particulier het
niet meer vol kan houden het hem overgele
verde erfgoed in stand te houden. Want per
slot is de particulier de meest nauw betrok
ken (en goedkoopste!) rentmeester. Een her
haalde oproep aan de verantwoordelijke
overheid om de particulier bij het beheer van
diens landgoed en/of buitenplaats in finan
ciële zin tegemoet te treden, lijkt hier zeker
niet overbodig, want het waren de hen voor
afgaande eigenaren, aan wie wij deze boei
ende cultuurgoederen danken.
De volgende drie aspecten dienen in dit
verband zeker genoemd te worden.
- Ten eerste het streven naar decentralisa
tie. Wanneer deze ten uitvoer gebracht zal
worden, zal er een grotere verantwoordelijk
heid ten aanzien van het beheer komen te
rusten bij de lagere overheid, i.c. gemeen
ten, die historische parken (in eigendom)
binnen hun grenzen zullen gaan beheren, of
er een beleid voor zullen gaan voeren.
Daarvoor is vakkennis nodig, en het is van
het grootste belang, dat de desbetreffende
gemeenten in dergelijke kennis zullen inves
teren. Het is echter niet waarschijnlijk, dat
alle gemeenten en instanties daartoe de mid
delen zullen kunnen opbrengen en daarom is
het van even groot belang, dat deze kennis
en het te voeren beleid centraal worden on
dergebracht. De Rijksdienst voor de Monu
mentenzorg te Zeist met haar diverse afdelin
gen zou daar een zeer geschikt instrument
voor kunnen zijn; de aldaar nu reeds verza
melde kennis biedt daartoe voldoende aan
knopingspunten.
Decentralisatie van bestudering, beleid en
beheer zal de tot dusver bereikte resultaten
snel weer kunnen doen afnemen. Dat kan
voorkomen worden door genoemde rijks
dienst een coördinerende rol te laten ver
vullen.
- Dit bestek laat het niet toe uitgebreid in te
gaan op de structuur en de organisatie van de
Engelse en Schotse National Trust'Laat ik
volstaan met de opmerking hoe betreurens
waardig en nadelig het voor de Nederlandse
situatie is, dat een dergelijke particuliere or
ganisatie, die natuur- en monumentenbe-
